اماكن دیدنی و تاریخی کربلا را بشناسید

وجود حرم مطهر امام حسین و حضرت عباس این شهر را به مقصدی مهم در بین شهرهای زیارتی تبدیل کرده است و بدون اغراق وجود این دو محل مقدس، اصلی ترین جاذبه این شهر محسوب می شود اما در کنار این موارد، جاذبه های دیگری نیز در کربلا وجود دارد که دیدن آن ها خالی از لطف نبوده و می توان با برنامه ریزی مناسب در سفر به کربلا، از آن ها بازدید کرد.

حرم امام حسین (ع)
مجموعه حرم امام سوم شیعیان مهمترین اثر تاریخی – مذهبی در شهر کربلا محسوب می شود که بارها در طول حیات خود توسط افراد و حکومت های مختلفی بازسازی و یا تخریب شده است.

این مکان از همان اوایل واقعه جانگداز کربلا مورد توجه محبان خاندان پیامبر قرار گرفته و نخستین بار توسط متوکل، خلیفه عباسی تخریب شد. ساختمال فعلی الین مجموعه در زمان حکومت آل بویه در قرون چهارم و پنجم هجری بنا نهاده شده و در طول تاریخ الحاقات و بخش های مختلفی به آن افزوده شد. در مجموعه زیارتی امام حسین (ع) 65 حجره یا اتاقک قرار دارد که در مقابل هر کدام یک ایوان ساخته شده است که هر کدام دارای تزئینات و زیبایی های خاص خود هستند.
امروزه این مجموعه در مرکز شهر کربلا قرار گرفته و ده ورودی مختلف دارد که زائران از طریق آن ها وارد مجموعه می شوند. این درها عبارتند از: درب القبله و درب الرحمه، درب زینبیه و درب راس الحسین و درب السلطانیه، درب السدره و درب الاسلام، درب الکرامه و درب الشهدا و درب قاضی‌الحاجات .

در بخش شرقی مجموعه نیز مسجد بزرگی وجود دارد که خود دارای پیشینه ای تاریخی و تزئیناتی منحصر به فرد بوده و از دیرباز پذیرای زائران بارگاه حسینی است. صحن اصلی در مرکز مجموعه واقع شده و دارای دو طبقه است که تمامی بخش های آن دارای تزئینات کاشیکاری در عالی ترین سطح هنری است. یکی از دیدنی ترین بخش های حرم امام حسین، ایوان مشهور به ایوان طلا است که دلیل این نامگذاری نیز وجود دو مناره با روکش طلا در دو طرف آن است.

در جنوب صحن، مقبره حسین بن مظاهر قرار دارد که به همین دلیل این بخش با عنوان رواق حبیب بن مظاهر شناخته می شود.

گفتنی است تمامی تزئینات گران بها و هنری مجموعه توسط ایرانیان ساخته شده و ضریح نقره ای، سنگ های مرغوب مرمر که دیواره ها از آن پوشانده شده اند، کاشی های نفیس و کتیبه های به کار رفته در این مجموعه همگی حاصل هنر و ذوق ایرانیان محب خاندان پیامبر است.

در سمت شرق ضریح مقبره تعدادی از یاران امام حسین که به همراه وی در روز عاشورا شهید شدند وجود دارد و البته مقبره فرزند گرامی ایشان، حضرت علی اکبر نیز در این محل قرار دارد که دارای ضریح و مضجع جداگانه ای است. در انتهای رواق جنوبی صحن نیز محل قتلگاه امام سوم قرار دارد که بر اساس روایات، امام حسین در این محل به شهادت رسیده و سر وی توسط شمر از پیکر مطهرش جدا شد.

حرم مطهر حضرت ابوالفضل عباس
در حدود 400 متری مشرق حرم امام حسین، حرم مطهر حضرت عباس قرار دارد که می توان آن را مهمترین زیارتگاه کربلا پس از مجموعه صحن امام حسین دانست. ضریح به کار رفته روی مقبره از جنس نقره بوده و توسط گروهی از هنرمندان اصفهانی به سرپرستی سید محسن حکیم ساخته شده است. این ضریح که در ساخت ان 400 هزار مثقال نقره و 8 هزار

مثقال طلا به کار رفته، در سال 1385 هجری قمری (1344 خورشیدی) روی مقبره قرار داده شد.
در مجموعه حرم مطهر حضرت ابوالفضل نیز یک صحن چهارگوش و تعداد زیادی حجرات مختلف قرار دارد که کاشی کاری های آن مربوط به عصر قاجاریه و روزگار پس از ان است. از آن جایی که حضرت عباس با عنوان سقای کربلا شهرت داشته و در هنگام آوردن آب برای اهل بیت امام حسین (ع) به شهادت رسید، در مجموعه حرم وی دو سقاخانه بزرگ ساخته شده است.

حرم حضرت عباس نیز از سال های پس از واقعه کربلا مورد توجه بسیار زیاد شیعیان قرار داشته و نخستین بنای مقبره ایشان در زمان حکومت مختار ثقفی در هماه سال های نخستین پس از عاشورا ساخته شد اما بعدها با روی کار آمدن خلفای عباسی، این مجموعه در سال 170 هجری قمری به دستور هارون الرشید تخریب شد. به گزارش سیناپرس،پس از آن در دوران حکومت مامون، مجددا بارگاهی در این محل ساخته شد اما کمی بعد و در دوره خلافت متوکل در سال 232 این زیارتگاه به همراه سایر اماکن مقدس کربلا به طور کامل تخریب شده و با خاک یکسان شد. در این زمان به دستور متوکل و با هدف دشمنی با شیعیان این محل شخم زده شده و به زیر آب فرو رفت.

بعدها در دوران کوتاه حکومت منتصر در سال 247 قمری مقابر مقدس کربلا مجددا آباد شده و رونق گرفت. در عصر دیلمیان، به سال 367 قمری عضدالدوله دیلمی دستور بازسازی کامل حرم حضرت ابوالفضل را داده و مقبره ای با شکوه در این محل ساخته شد که بنای امروزی این زیارتگاه، بر اساس شالوده همان بنا است.

بعدها در طول تاریخ و به ویژه در عصر صفویه و قاجار حرم مطهر امام حسین و حضرت عباس مورد توجه بسیار زیادی قرار گرفته و تزئینات بسیار زیادی به آن ها افزوده شد. متاسفانه در سال 1118 خورشیدی و اوایل قرن نوزدهم میلادی مجموعه اماکن مقدس کربلا به دستور سعود ابن عبدالعزیز پادشاه عربستان تخریب و تمامی آثار ارزشمند آن غارت شد. البته در دوران پادشاهان قاجار تا امروز این مجموعه توسط شیعیان، پادشاهان و مردم ایران و عاشقان خاندان پیامبر مجددا تعمییر شده و با شکوه تر از گذشته تجدید بنا شد.

آرامگاه طفلان مسلم
مسلم ابن عقیل در فرهنگ تشیع دارای ارزش و احترامی ویژه است مقبره فرزندان وی با عنوان مرقد طفلان مسلم در فصله 30 کیلومتری شهر کربلا به سمت بغداد قرار دارد. برای زیارت این محل باید سراغ شهرک مسیب را گرفته و در این شهرک از هر کدام از اهالی که آدرس مقبره طفلان مسلم را بگیرید، شما را به این محل راهنمایی خواهند کرد.

مقبره حر ابن یزید ریاحی
در فاصله ای بسیار نزدیک به شهر کربلا و در 10 کیلومتری غرب شهر، روستایی به نام حر قرار دارد که نام خود را از حر ابن یزید ریاحی گرفته است. آرامگاه این یار امام حسین در قرن چهارم هجری و توسط دیلمیان ساخته شده و در زمان صفویه بازسازی شده و توسعه یافت. در سفر به کربلا حتما برای زیارت این محل زمانی را اختصاص دهید.

آرامگاه سید رضی
سید رضی در تاریخ تشیع نقشی برجسته ایفا کرده و جمع آوری نهج البلاغه به وی نسبت داده می شود. برای زیارت مقبره وی می توانید به رواغ غربی حرم امام حسین مراجعه کنید.

رواق پادشاهان
بسیاری از شخصیت های سیاسی و پادشاهان ایران به دلیل احترام و علاقه ای که به امام حسین داشتند، در مجاورت حرم وی دفن شده اند که از آن جمله می توان به امیر کبیر اشاره کرد که یکی از شخصیت های برجسته و ارزشمند دوران قاجار است. وی اقدام به انجام اصلاحات زیادی در ایران کرده و صدارت ناصرالدین شاه قاجار را بر عهده داشت. جسد وی پس از کشته شدن در حمام فین کاشان به کربلا آورده شده و در مجاورت حرم امام حسین در محلی به نام رواق پادشاهان دفن شد. در این رواق شما همچنان می توانید مقبره مظفرالدین شاه قاجار، محمدعلی شاه قاجار و احمد شاه، آخرین پادشاه سلسله قاجاریه را مشاهده کنید.

قلعه هندی ها
در زمان آغا محمدخان قاجار، شهر کربلا در کنترل ایران بوده و به دستور وی قلعه ای نظامی برای حفاظت از شهر در نزدیکی کربلا ساخته شد. با مرگ آغا محمدخان، عملیات ساختمانی این قلعه نیمه تمام مانده و سپس شخصی به نام سید علی طباطبائی با جمع آوری پول از شیعیان هندی توانست این مجموعه را تکمیل کرده و با تغییر کاربری، آن را به محلی برای پذیرایی از زائران تبدیل کند.

قصر عطشان
این مجموعه تاریخی که در 30 کیلومتری جنوب غربی کربلا قرار دارد از آثار باقی مانده از عصر خلفای عباسی است که دیدن آن خالی از لطف نبوده و نشان دهنده معماری و هنر قرون نخستین اسلامی در این منطقه است.
در شهر کربلا همچنین تعداد زیادی حسینیه، مسجد و آثار مذهبی و تاریخی دیگر وجود دارد که می توانید در هنگام سفر به این شهر، در کنار هدف اصلی یعنی زیارت مقابر مطهر امام حسین و حضرت عباس، از آن ها نیز دیدن کنید.

مراكز خرید کربلا
به طور کلی شهر کربلا از بازارهای زیادی برخوردار نیست و اغلب جنس های ارائه شده در آنها دارای کیفیت بسیار نامناسبی هستند و هزینه بسیار بالایی دارند. بیشتر کالاهایی که در این بازارها به فروش می رسند، کالاهای بی کیفیت چینی هستند.

علاوه بر آن لازم به ذکر است که هرچه مغازه ها و فروشگاه ها به حرم های امامان نزدیک تر باشند و در بخش های شلوغ شهر قرار گرفته باشند، از کیفیت اجناس کم می شود البته ممکن است قیمت ها نیز پایین تر از جاهای دیگر باشند.
قابل توجه است که در روزهای تاسوعا، عاشورا و اربعین حسینی که زائران بسیاری به این شهر سفر می کنند، همه فروشنده ها از فروشنده های مغازه ها و فروشگاه ها گرفته تا دستفروش ها قصد دارند اجناس خود را بهتر و راحت تر به فروش برسانند و سود بسیاری به دست بیاورند برای همین هر جنسی حتی بی کیفیت را تهیه کرده و به دست مشتری می رسانند. در این میان فروشندگان دستفروش بسیاری وجود دارند که در اجناسی که به فروش می رسانند همه چیز دیده می شود و ممکن است قیمت غیر واقعی را نیز به مشتری ارائه دهد.

• مجتمع خرید الکوثر (Al Kawthar): مجتمع خرید الکوثر در خیابان الغوریه کربلا قرار گرفته است که کمتر از 100 متر از حرم امام حسین علیه السلام فاصله دارد. در این مجتمع می توان انواع پوشاک، لباس های زنانه چرمی، کیف های چرمی، انواع شلوار و اسباب بازی های مختلف و غیره را خریداری کرد.
آدرس: Kawthar Complex Shopping center, Al-Jumhuriya street, Karbala, Iraq
تلفن: 009647505037363

•بازار سنتی کربلا (Traditional Bazaar): بازار سنتی کربلا یکی از قدیمی ترین بازارهای این شهر است که در نزدیکی حرم امام حسین (ع) قرار گرفته و یکی از اصلی ترین بازارهای این شهر برای تهیه و خرید مایحتاج روزانه محسوب می شود. اجناس این بازار از کیفیت و قیمت پایینی برخوردار هستند.
آدرس: Karbala Imam Ali Street, Karbala 56001, Iraq

• مرکز خرید مجمع السفینة (Al Safisa): مرکز خرید مجمع السفینة یکی از مرکز خریدهای شهر کربلاست که انواع اجناس را می توان در آن پیدا کرد. البته کیفیت این اجناس به دلیل چینی بودن از سطح پایینی برخوردار هستند.
آدرس: Fatima Al Zahra'a As St, Karbala 56001, Iraq

سوغاتی و صنایع دستی کربلا
همه ساله هزاران نفر از مردم ایران از شهرها و روستاهای مختلف کشور با هدف زیارت به کربلا سفر می کنند. بر اساس سنت دیرینه ایرانیان، خرید هدیه و سواغتی یکی از بخش های مهم سفر محسوب می شود اما درباره شهر کربلا باید به این نکته توجه داشت که سوغاتی اصلی این شهر، مهر، تسبیح و تربت است. اگرچه در این شهر بازارهای متعددی وجود دارد اما عمدتا محصولات بی کیفیت چینی و با قیمت بسیار بالاتر از ایران در این بازارها عرضه می شوند که به همین دلیل توصیه می کنیم از خرید این اقلام پرهیز کرده و سفر معنوی خود را با خرید محصولات چینی، کم ارزش نکنید. بهترین سوغات کربلا، مهر و تربت مقدس و تسبیح محسوب می شود.

رویدادها و جشنواره‌های کربلا
شهر کربلا دارای ماهیتی مذهبی است و طبیعتا رویدادها و مراسم مذهبی نیز مانند سایر حوزه ها، اصلی ترین رئوس شهر را تشکیل می دهند. بدون کوچکترین تردیدی، مراسم عزاداری امام حسین (ع) در دهه نخست محرم و به ویژه روزهای عاشورا و تاسوعا را می توان اصلی ترین رویدادهای شهر کربلا محسوب کرد.

مراسم باشکوه روزهای تاسوعا و عاشورا در کنار مراسم اربعین و پیاده روی ویژه اربعین که از آن به عنوان بزرگترین پیاده روی جمعی در جهان یاد می شود، مهمترین رویدادهای شهر کربلا به شمار می روند. شهر کربلا در طول این ایام حال و هوای خاصی داشته و شرایط به گونه ای است که توصیف آن ممکن نبوده و هزاران نفر از عاشقان امام حسین با پای پیاده به سمت کربلا حرکت کرده و در طول راه، هزاران مرکز ارائه غذا و خدمات رفاهی رایگان به این زائران خدمت می کنند. در این روزها در هر گوشه شهر می توان غذاهای نذری مختلفی را دریافت و مصرف کرد.

نكات امنیتی سفر به کربلا
نخستین موضوعی که در هنگام سفر به کربلا باید در نظر داشته باشید، انجام سفر به صورت قانونی است. متاسفانه برخی از هموطنان ما در سال های اخیر به طور غیر قانونی و بدون داشتن گذرنامه و روادید به زیارت کربلا می روند که این موضوع می تواند مشکلاتی جدی برای آن ها ایجاد کند. توصیه می شود اگر دارای بیماری های خاص و مشکلات قلبی و عروقی هستید، برای پیاده روی اربعین اقدام نکرده و به به خود آسیب نرسانید. پیش از سفر از مدارک خود مانند شناسنامه، کارت ملی و ... کپی تهیه کرده و در طول سفر تنها گذرنامه خود را همراه داشته باشید.

از حمل داروهای مسکن غیر مجاز ، داروهای اعصاب و مواد مخدر اکیدا اجتناب کرده و در نظر داشته باشید در صورت دستگیری توسط پلیس، مجازات سختی در انتظار متخلفان خواهد بود. اگر نیاز به مصرف دارویی خاص دارید، حتما نسخه مجاز پزشک را به همراه برده و پیش از آن این نسخه را به تائید سفارت یا کنسولگری های عراق برسانید.

با توجه به ازدحام زیاد جمعیت و لزوم پیاده روی در مسیرهای طولانی، سعی کنید از حمل میزان زیاد پول نقد خودداری کرده و در عوض از کارت بانکی خود استفاده کنید. در برخی از دستگاه های خودپرداز بانک های کربلا امکان استفاده از کارت های بانکی ایرانی وجود دارد. در عراق پول ایرانی و ریال پذیرفته می شود اما معمولا فروشندگان برای فروش به ریال ایران از شما قیمت بیشتری مطالبه می کنند بنابراین بهتر است پیش از سفر خود دینار عراقی تهیه کنید. از حمل و نمایش اشیا قیمتی و طلا و جواهر در طول سفر خودداری کرده و سعی کنید این اقلام را با خود به کربلا نبرید.

در عوض برای انجام پیاده روی حتما مقادیری آجیل و مغزهای مقوی، بیسکوئیت و آب آشامیدنی همراه داشته باشید. آب لوله کشی در عراق برای آشامیدن مناسب نیست و حتما در طول سفر خود از آب های بسته بندی شده استفاده کنید.
کشور عراق در سال های اخیر شرایط بحرانی و خاصی را سپری کرده به همین دلیل تامین امنیت شما در طول سفر، کار دشواری است. به هیچ عنوان از مسیرهای امن تعیین شده خارج نشده و همچنین از تصویربرداری و عکسبرداری از اماکن نظامی اکیدا خودداری کنید.

در صورتی که از مسیر هوائی استفاده می کنید، توصیه می شود دستکم 8 ساعت زودتر از زمان پرواز خود به سمت فرودگاه حرکت کنید زیرا در روزها پس از عزاداری محرم و اربعین، ترافیک سنگینی در مسیر کربلا به نجف وجود داشته و حتی ممکن است مجبور شوید بخش زیادی از راه را پیاده طی کنید. در صورتی که زودتر به سمت فرودگاه حرکت نکنید، احتمال از دست دادن پرواز بسیار زیاد است.