نوروز، جشنی با ریشه ایرانی است

تابناک فارس به نقل از ایرنا:پروفسور کامیار عبدی، باستان‌شناس درباره برگزاری نوروز در فارس گفت: تخت جمشید در دوران هخامنشیان محل برگزاری جشن نوروز بوده است و امروز نیز به‌همراه پاسارگاد از اولین مقاصد سفرهای نوروزی مردم ایران است.
عبدی افزود: جهانگردان از دوران رنسانس از تخت‌جمشید به ‌مثابه معبد و نیایشگاه نام می‌بردند و از اوایل قرن نوزدهم به این نتیجه رسیدند که تخت‌جمشید جایگاه رسمی برگزاری جشن‌های نوروزی است.

** مراسم نوروز در ستایش خداوند ریشه دارد
همچنین کتایون نمیرانیان، استاد فرهنگ و زبان‌های باستانی  درباره برگزاری جشن‌های نوروزی در ایران باستان گفت: این جشن‌ها تنها جنبه شادی و سرور نداشته است؛ بلکه ستایش خداوند بر آن مقدم بوده است.
وی افزود: تقویم ایران باستان همان تقویم خورشیدی است که در آن، سال به 365 روز و یک‌چهارم تقسیم می‌شده است و 12 ماه 30 روز و پنج روز با عنوان پنجه داشته است.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه جشن‌های ایرانیان باستان در سه دسته جشن‌های ماهیانه، فصلی و سالیانه جای می‌گیرد، بیان کرد: جشن های ماهیانه مصادف با یکی‌شدن نام روز با نام ماه بوده است؛ همچون روز مهر از ماه مهر، جشن های فصلی پنج روز را در برمی‌گرفته که گاهنبار‌ نامیده می‌شود و جشن های سالیانه که یک بار در سال برگزار می‌شده و مهم‌ترین آن نوروز است.
وی افزود:نوروز در ایران باستان با یک پنجه آغاز می‌شده است؛ یعنی از پنج روز پیش از آن مردم به استقبال نوروز می‌رفته‌اند.
همچنین مصطفی ندیم، عضو هیات علمی بخش تاریخ دانشگاه شیراز گفت: تفاوت در جغرافیای فرهنگی موجب شده است که آداب و رسوم نوروز در شهرها و روستاها یکسان نباشد و براین اساس، آداب نوروز برگرفته از ادوار مختلف تاریخی از دوره پیش از اسلام تاکنون است که در دوره هخامنشیان، ساسانیان، آل بویه، صفویه و قاجاریه دچار تغییرات بسیار شده است.
وی به نشانه ‌های فرارسیدن نوروز در شیراز اشاره کرد و ابراز داشت: از نشانه‌های نوروز در شیراز ‌می‌توان از مرغ نوروزی نام برد که به رودخانه خشک می‌آمد و گربه نوروزی که حشراتی با رنگ‌های زیبا هستند که در کوه‌های اطراف شیراز یافت می‌شوند و در آخر حاجی ‌فیروز که در سرتاسر ایران نیز وجود دارد.
استاد تاریخ دانشگاه شیراز ادامه داد: مراسم نوروز از چهارشنبه ‌سوری آغاز می‌شده است. این آیین ریشه در اسطوره‌های خلقت دارد؛ همچنین زیارت شاهچراغ (ع) و آستانه سید علاالدین حسین(ع)، رفتن به حوض ماهی سعدیه، پختن آش ابودردا، خوردن آجیل، پختن نان شیرینی، پختن شیربرنج برای سفره هفت‌سین، پختن سمنو و سبزکردن سبزه دو هفته پیش از نوروز، جمع‌شدن دراویش به‌ ویژه فرقه خاکساریه در خانه بزرگان و گرفتن عیدی و رفتن به گلگشت‌ها، یعنی دشت‌های اطراف شیراز، مانند صحرای جعفرآباد و صحرای آقاباباخانی در جنوب شیراز و دریاچه مهارلو از مراسمی است که از دیرباز رسم بوده است.

** مؤلفه نوروز شامل زمان، شادی، خرد و همبستگی است
ندیم نوروز را واجد چهار مؤلفه اصلی نوروز یعنی زمان، شادی، خرد و همبستگی قومی دانست و افزود: ایرانیان در هر زمان براساس این چهار مؤلفه جشن نوروز را برپا می‌کنند.
پروفسور عبدالرسول خیراندیش، استاد بخش تاریخ دانشگاه شیراز نیز درباره پدید‌آمدن نوروز گفت: در این زمینه دو روایت وجود دارد، برخی نوروز را جشنی می‌دانند که کیومرث نخستین پادشاه ایرانی به ‌مناسبت ورود آفتاب به برج حمل برگزار کرد و برخی دیگر آن روز روز پیروزی جمشید بر دیوها می‌خوانند.
این استاد دانشگاه شیراز افزود: ورود خورشید به برج حَمَل که مبنای آغاز سال نو است، همزمان با عتدال بهاری است؛ درنتیجه نوروز باید مربوط به نیم کره شمالی باشد؛ زیرا درست در همین زمان، نیمکره جنوبی وارد پاییز می‌شود.
وی به پیوند نوروز با زندگی مردم اشاره کرد و گفت: این جشن در کشاورزی و دیگر ابعاد زندگی مردم تأثیری بسزا داشته است، از همین رو در پس آن مطالعات دقیق گاهشمارانه وجود داشته است که تقویم ایرانی را از ابتدا در زمره دقیق‌ترین تقویم‌های جهان قرار می‌دهد.
نوروز، جشنی با ریشه ایرانی است که علاوه‌ بر ایران در کشور‌هایی همچون افغانستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان، قزقیزستان، پاکستان، ترکیه و آلبانی نیز برگزار می‌شود.
نوروز در سال 2010 به‌منزله میراث جهانی توسط سازمان علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد(یونسکو) به‌عنوان میراث معنوی به ثبت جهانی رسیده است.