شهروندان اقلیدی، سال‌هاست که با کلوخ‌پز به استقبال فصل پائیز و زیبایی‌ها آن می‌روند، فصلی که امسال با امید به مهربانی آسمان و زمین و گشایش بخت کشاورزان، امیدوارنه‌تر آغاز شد. ‌
کد خبر: ۶۶۱۶۳۰
تاریخ انتشار: ۰۸ مهر ۱۳۹۷ - ۱۲:۲۴ 30 September 2018

تابناک فارس به نقل از ایسنا: اقلید از شهرهای خوش آب و هوای کشور محسوب می‌شود، شهری در شمال سرسبز استان فارس، نقطه‌ای که این سال‌ها خشکی چشم آسمان و خفتیدن بخت زمینش، کمی دست و دل شهروندانش را تنگ کرده است اما آنان همچنان با آداب و رسوم و باورهای کهن خود به استقبال روزهای خوب در آغاز فصل کشاورزی جدید می‌روند‌.

اقلید و مردمانش، تاریخی دور را در بایگانی و ذهن و دل خود جای داده‌اند، روزگارانی که هر روز و فصلش با آیین و رسمی همراه بوده و هست‌.

اقلید که گذشتگان آن را کلید فارس نام داده بودند؛ امروز هم دروازه اتصال این استان به شمال و غرب محسوب می شود، نقطه‌ای که اکنون مرکز ثقل خط ارتباط ریلی است و به زودی و با گشایش آزادراه شیراز اصفهان، به نقطه‌ای استراتژیک در ارتباط جاده‌ای هم بدل خواهد شد‌.

مردم اقلید اما با رسومشان زنده‌اند و زندگی می‌کنند، آدابی که شاید از نوع زندگی و پیشینه‌ی این خطه حاصلخیز سرچشمه گرفته است و در این میان رسومی است که در ابتدای هر فصل، تداوم زندگی را با توکل به مهربانی اهورایی پروردگار، دنبال می کند‌.

یکی از رسوم دیرین مردمان این دیار، کلوخ پزان است؛ رسمی که از دیرباز بوده و سینه به سینه گشته و به نسل امروز رسیده است؛ کلوخ پز یک جشن بحساب می آید. جشن ورود به پاییز است‌.

این رسم دیرینه و کهن از زمان برداشت محصول سیب زمینی آغاز می‌شود و تا اواسط پاییز و اولین بارش باران تداوم می‌یابد؛ جشنی که برای سپاسگزاری از آنچه پروردگار به واسطه مهربانی‌اش به کشاورزان بذل کرده و آنچه که در آینده سهم آنان قرار داده است‌.

این جشن شاید به نوعی یادآوری محصول ناب سیب زمینی اقلید و منحصر به فرد بودن آن به لحاظ طعم و بو در میان محصولات مشابه در کشور هم باشد.

کلوخ پزون و شیوه آن

برای برگزاری مراسم کلوخ پزان( کلوخ پزون) نیازمند کلوخ خام و خشک، چوب خشک، بیل و سیب‌زمینی، نمک و فلفل و زمین تازه شخم‌زده‌ هستیم که کلوخ‌های آن کوبیده نشده باشد‌.

ابتدا کوره هرمی‌شکل با جمع‌آوری کلوخ و تعیین زمین مسطح با توجه به وزش باد ساخته می‌شود به این صورت که بزرگ‌ترین کلوخ‌های جمع‌آوری‌شده به شکل قاعده‌ای دایره‌شکل در کنار یکدیگر چیده شده و قسمتی از آن برای ساخت سردر کوره (دهانه ورود چوب) کنار گذاشته می‌شود، به‌طوری‌که دهانه ورود چوب کوره باید در خلاف جهت وزش باد باشد‌.

دو کلوخ بسیار بزرگ و کشیده (به شکل توپ بیس‌بال) طوری در دهانه کوره بر روی دو کلوخ بزرگ پایه‌ای گذاشته می‌شود که بالای آن‌ها در یکدیگر قفل‌شده و پایه اولیه کوره تکمیل شود‌(به این نوع ساخت سردر کوره در زبان محلی اقلید قوچ کردن کلوخ‌ها گفته می‌شود که برگرفته از جنگ قوچ و شاخ‌به‌شاخ شدن آن‌هاست)‌.

ردیف‌های بعدی بدنه کوره طوری چیده می‌شود که هر ردیف کمی به سمت داخل کشیده شده و ضمن استحکام بیشتر این سازه، شرایط برای بستن سقف کوره به شکل گنبد را فراهم می‌کند‌.

با تکمیل سازه کوره و روشن کردن آتش در آن، حدود 40 تا 50 دقیقه طول می‌کشد تا رنگ کلوخ‌ها براثر شدت گرما، به سرخی و سپس به سپیدی درآید.

سیب‌ها به دودسته کوچک و بزرگ تقسیم می‌شود و بر اساس حرارت سطوح مختلف کوره و قرار دادن آن‌ها در فضای مناسبی برای پختن هم‌زمان بخش دیگر کلوخ‌پز ابتدا سیب‌زمینی‌های کوچک‌تر در کف کوره ریخته می‌شود و دقت می‌شود تا روی یکدیگر تلنبار نشوند‌.

پس از قرار گرفتن یک سطح سیب‌زمینی در کنار یکدیگر تعدادی از کلوخ‌ها از بالای کوره بر روی آن‌ها ریخته شده و به‌آرامی توسط یک چوب محکم کوبیده می‌شود تا خاک گرم بین سیب‌زمینی‌ها قرار گیرد‌.

قراردادن سیب‌زمینی در کوره و کوبیدن تعدادی کلوخ بر روی آن تا زمانی که تمام کلوخ‌های کوره مصرف شوند ادامه داشته و حاصل کار به شکل کومه‌ای از خاک گرم درمی‌آید و برای کمک به نگه‌داشتن گرما در بطن این فر طبیعی، با پشت بیل به‌آرامی ضربه‌هایی از هر طرف به آن زده می‌شود تا کلوخ‌های بالایی له شده و تمام منافذ را ببندند.

پس از کوبیدن کوره حدود یکساعت صبرمیکنیم تا سیب های درون کوره خوب پخته شود.البته برخی در کنار سیب‌ها مرغ را هم تیکه تیکه کرده و داخل زرورق می‌گذارند و در کوره می اندازند‌.

پس از گذشت یکساعت از گوشه‌ای شروع به بیرون آوردن سیب‌ زمینی‌های پخته کرده و با مالیدن کره حیوانی و آمیختن فلفل و نمک، جشن شکرگزاری کلوخ‌پزان خاتمه می‌یابد.

برچسب ها: کلوخ پزان ، اقلید ، پاییز
اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار