ماجرا از آنجا شروع شد که چند روز پیش، تصاویری از درختان قطع شده منطقه قره داغ (ارسباران) در فضای مجازی منتشر شد. این تصاویر دست به دست شده و در نهایت در کانال‌ها و سایت‌های رسمی استان نیز انتشار یافت
انتشار تصاویر درختان قطع شده و حمل آن توسط کامیون‌ها به مقصد نامعلوم حساسیت کاربران فضای مجازی، فعالان محیط زیستی و در نهایت واکنش مسوولان ارشد استانی و حتی قضایی را در پی داشت.
مسوولان منابع طبیعی و جهاد کشاورزی استان در واکنش به انتشار تصاویری از قطع درختان منطقه ارسباران در فضای مجازی و رسانه‌ها گفته‌اند: به هیچ وجه، حتی یک اصله درخت از جنگلهای ارسباران قطع نشده و قطع درختان در باغات شخصی منطقه با مجوز جهاد کشاورزی و اطلاع منابع طبیعی صورت گرفته است.
آنها همچنین می‌گویند: دلیل قطع این حجم از درختان ارسباران، اجرای طرح تنفس برای جنگلهای شمال و بر هم خودن عرضه و تقاضا بوده است.
این در حالی است که مسوولان ارشد استانی از جمله امام جمعه تبریز و استاندار از همان ابتدا با تاکید بر این موضوع که درختان این منطقه قطع شده، خواستار رسیدگی شده بودند.
نکته‌ای که در بین اظهار نظرهای مسوولان ذیربط مبهم مانده، این است که آنها می‌گویند درختانی که قطع شده‌اند در اراضی ملی و حفاظت شده منطقه نبوده‌اند.
با فرض قبولی این ادعا باید از مسوولان پرسید درختانی مانند بلوط، افرا، ون، داغداغان، نارون، گردو، فندوق، ابریشم(عرعر)، داش ارمودی یا گلابی وحشی و... که در داخل اکثر باغ‌های منطقه ارسباران وجود دارد جزو درختان جنگلی هستند و قطع و حمل آنها ممنوع است، حال چه تدبیری برای جلوگیری از این اقدام انجام داده‌اند؟ آیا قانونی برای جلوگیری از قطع درختان باغات وجود دارد؟
به باور برخی مسوولان آذربایجان‌شرقی ابزار قانونی برای جلوگیری از قطع درختان در باغات شخصی وجود ندارد.
هیچ‌کسی حق ندارد بگوید چون باغ، ملک شخصی است درختان آن را قلع و قمع کند
اما دادستان تبریز نظر متفاوتی دارد. خلیل‌اللهی در برنامه‌ی تلویزیونی مطالبه شبکه سهند با اعلام اینکه هیچ‌کسی حق ندارد بگوید چون باغ، ملک شخصی است درختان آن را قلع و قمع کند، گفت: قانون منع تغییر کاربری اراضی زراعی و باغی برای ممانعت از قطع درختان باغات شخصی نافذ است و یکی از مصادیق تغییر کاربری اراضی زارعی و باغی همین قلع و قمع درختان است و این امر نیز در منطقه ارسباران اتفاق افتاده است.
مافیایی خرید چوپ منطقه ارسباران چه کسانی هستند؟
حمید قاسمی، مدیرکل حفاظت محیط زیست آذربایجان‌شرقی نیز با اعلام اینکه امسال قطع و حمل درختان منطقه ارسباران افزایش داشته، مدعی شده است: اخیرا گروهی به صورت مافیایی برای خرید چوب به منطقه ارسباران هجوم آورده‌اند.
وی همچنین تصریح کرده: طبق بررسی‌های انجام شده دلالان برای خرید و قطع درختان این منطقه به کشاورزان قیمت‌هایی نجومی پیشنهاد می‌کنند.
از طرف دیگر رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری گرمی اردبیل نیز چندی پیش از توقیف دو دستگاه کامیون حامل الوار درختان جنگلی قاچاق در این شهرستان خبر داده بود.
امیر بدرزاده گفته بود: قاچاقچیان چوب قصد حمل 5 تن درخت جنگلی از منطقه ارسباران به مقصد اردبیل را داشتند که توسط ماموران یگان حفاظت منابع طبیعی گرمی شناسایی و دستگیر شدند.
خبرنگار محلی منطقه کلیبر و خداآفرین با اعلام اینکه حجم قطع درختان جنگلی از باغات کلیبر گسترده است، می‌گوید: قطع درختان در آبش‌احمد و خداآفرین از کلیبر هم گسترده‌تره است!
ابوالفضل پورحسینقلی «باغ‌ها، مراتع، جنگل‌ها» را پهنه طبیعی قره‌داغ می‌داند و می‌گوید: ما مدافع منافع سازمان مراتع و جنگل‌ها نیستیم! بلکه مدافع پهنه طبیعی قره‌داغ براساس این تعریف هستیم و ثابت شده که این پهنه طبیعی زخم خورده است.
این فعال رسانه‌ای با ابراز نگرانی از قطع درختان جنگلی ادامه می‌دهد: چه تضمینی وجود دارد که بخشی از درختانی مانند گردو، ممرز، بلوط و... که در انبارهای چوب منطقه دپو شده‌اند، واقعاً از جنگل‌ها قطع نشده باشند؟ آیا مکانیزم مشخصی برای رهگیری درخت‌ها وجود دارد؟
او معتقد است: سراسر جنگلهای قره‌داغ پوشیده از این نوع درختان است که اتفاقاً در باغات هم وجود دارند. چطور منابع طبیعی به «گون و قره تیکان» داخل باغات اجازه قطع نمی‌دهد ولی قطع ممرز، اولاس، بلوط، گردو و... بلامانع است؟
به گفته پورحسینقلی، جهاد کشاورزی نظارت و کنترل آنچنانی ندارد. شهرداری هم پس از اینکه چوب‌برها تقریباً کارشان تمام شده بود بنر ممنوعیت قطع درختان را نصب کرد. منابع طبیعی هم که نگاهش فقط به داخل سیم‌خاردارهای محدوده خودش است.
دستگاههای استانی در مسئله قطع درختان جنگلهای ارسباران کوتاهی کردهاند
حجت‌الاسلام والمسلمین حکمتعلی مظفری، رئیس‌کل دادگستری آذربایجان‌شرقی پیشتر در جلسه شورای حفاظت از اراضی ملی و منابع طبیعی دادگستری استان ضمن ابراز تاسف از قطع درختان جنگلهای ارسباران گفته بود: دستگاههای استانی در مسئله قطع درختان جنگلهای ارسباران کوتاهی کردهاند.
بهنام محمدی، خبرنگار محلی شهرستان هوراند نیز می‌گوید: خوشبختانه در اراضی حفاظت شده شهرستان هوراند درختان جنگلی قطع نشده است.
او در عین حال با اعلام اینکه درختان قطع شده این شهرستان در باغ‌های شخصی قرار دارند به خبرنگار فارس توضیح می‌دهد: متاسفانه در میان درختان قطع شده این املاک، درختان جنگلی نیز وجود دارد.
این فعال رسانه‌ای یکی از مشکلات این شهرستان را قطع گسترده درختان واقع در مخزن سد عمارت اردبیل عنوان می‌کند.
به گفته محمدی، در داخل مخزن این سد درختان مثمر و جنگلی هم وجود دارد.
وی، علت قطع درختان واقع در مخزن این سد را الزام اداره آب منطقه‌ای اردبیل به پرداخت هزینه پس از قطع درختان اعلام کرده و می‌گوید: حدود ۴۵۰ هکتار از باغات شهرستان هوراند در داخل سد مخزن عمارت قرار دارد.
محمدی همچنین از تخریب ۲۵۰ هکتار از باغات شخصی هوراند به دنبال اجرای طرح مخزن سد عمارت اردبیل خبر می‌دهد و می‌گوید: متاسفانه جایگزینی جهت احیای باغ‌های تخریب شده در نظر گرفته نشده است.
داور نامدار، مدیرکل منابع طبیعی آذربایجان‌شرقی نیز گفته است: سد خداآفرین این روزها در حال آبگیری است و زمین‌های اطراف این سد که متعلق به مردم است، دارای درختان زیادی است که در حال رفتن به زیرآب هستند و مردم مجبور شدند که درختان خودشان را ببرند و از منطقه پشت سد خارج کنند و خود این موضوع هم دال بر افزایش قطع درختان شد و سبب شد تا روزانه شاهد چوب‌های بیشتری در جاده‌های استان باشیم.
جعفر خضوعی، خبرنگار محلی شهرستان اهر با اعلام اینکه قطع درختان منطقه ارسباران متوجه عرصه‌های جنگلی نیست و مربوط به باغات اشخاص است، می‌گوید: در واقع پهنه‌های گیاهی قره‌داغ عمدتا شامل جنگل، مرتع و باغات می‌شود و تهدید و تضعیف هرکدام آسیب اساسی بر اکوسیستم قره‌داغ وارد می‌سازد.
به گفته خضوعی واکنش‌ها نسبت به قطع درختان قره‌داغ از ابتدای دی‌ماه اوج گرفت و مسوولان را به توجه و تحرک واداشت.
او معتقد است اگر واکنش‌های مردمی نبود، مسوولان ذیربط چه زمانی و در چه سطحی اقدام می‌کردند؟
خضوعی به خبرنگار فارس می‌گوید: اظهارات مسوولان نشان داد که اغلب آنها به موضوع حساس منابع طبیعی و محیط زیست و عنصر حیاتی پوشش گیاهی "بخشنامه‌ای" می‌نگرند و "بخشنامه‌ای" عمل می‌کنند. بنده در لحن و سخن بسیاری از آنها حس و عرق زیست محیطی ندیدم.
قطع درختان منطقه در سایه‌ای از ابهام قرار دارد
با گذشت بیش از دو هفته از انتشار تصاویر قلع و قمع درختان منطقه ارسباران، توضیحات مسوولان ذیربط ظاهرا نگرانی‌های مردم را کاهش نداده است و قطع درختان منطقه در سایه‌ای از ابهام قرار دارد، چرا که آنها از یک طرف بر عادی و قانونی بودن قطع درختان منطقه قره‌داغ تاکید دارند، از طرف دیگر با انتشار بخشنامه‌هایی اقدامات قانونی خود را ممنوع اعلام می‌کنند.
مجوز قطع درختان باغات شخصی را صادر می‌کنند سپس از ممنوعیت حمل و نقل اشجار سخن می‌گویند!
تازه چندماهی هست که جنگلهای سیاهکل گیلان داره از دست اجازه قطع و شرکتهای تعاونی بهربرداری جنگل نفس میکشه