گرانی لبنیات سلامتی مردم را نشانه گرفته است

تابناک فارس به نقل از اقتصاد برتر: طبق آخرین بررسی ها در دی ماه ۹۷ قیمت اقلام لبنی به شرح زیر است:
قیمت هر بطری شیر کم چرب ۴۱۰۰ تومان، شیر نیم چرب ۴۵۰۰ تومان، شیر پرچرب ۵۰۰۰ تومان، شیرکامل ۷۰۰۰ تومان، هر بسته شیر نایلونی ۲۶۰۰ تومان، ماست دبه ای کم چرب ۱۴ هزار و ۲۰۰ تومان، ماست دبه ای پرچرب ۱۴ هزار و ۷۰۰ تومان، ماست ۹۰۰ گرمی کرم چرب ۵۳۵۰ تومان، ماست ۹۰۰ گرمی پرچرب ۶۹۰۰ تومان و پنیر یواف ۴۰۰ گرمی ۸۰۰۰ تومان است.

در حالی که همه متخصصان به نقش بی بدیل لبنیات و مصرف منظم آن در جلوگیری از پوکی استخوان اذعان دارند، گرانی روزافزون این ماده خوراکی باعث حذف آن از سبد غذایی خانوارهای ایرانی و در خطر قرار گرفتن سلامت آنان شده است. سابق بر این هم وضعیت خوبی در زمینه پوکی استخوان در ایران وجود نداشت و اطلاعات پزشکی نشان از آمار بالای خطر پوکی استخوان داشتند اما حالا با گرانی محصولات لبنی که به نظر می رسد پایانی هم نداشته باشد این آمار بالاتر هم خواهد رفت. درحالی که قرار بود قیمت فرآورده های لبنی در بازار کاهش یابد و نرخ های مصوب جایگزین شود، بعد از حدود سه هفته نرخ فروش محصولات لبنی هنوز کاهش نیافته است. پس از مصوبه سازمان حمایت بود که رضا باکری، دبیرانجمن لبنی کشور بیستم آذرماه، درباره تغییر نرخ لبنیات و عدم اعمال نرخ های جدید تا آن زمان، گفته بود: همه کارخانجات مصوبه جدید سازمان حمایت را اجرا می کنند و طی حدود یک هفته آینده قیمت گذاری های جدید روی محصولات جدیدی که وارد بازار می شود، اعمال و درج خواهد شد.

اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد و سلامت مردم در معرض خطر جدی قرار دارد. پوکی استخوان بیماری شایعی است که به دلیل بی‌سروصدا وارد شدن به «مرگ خاموش» معروف شده و هر ساله تعداد زیادی از افراد جامعه را با عوارض غیرقابل جبرانی غافلگیر می کند. در سال های اخیر، بر مبنای شواهد آماری موجود، با افزایش تعداد مبتلایان به پوکی استخوان، متوسط سن مبتلایان به این عارضه نیز کاهش یافته است.
مصرف شیر و لبنیات تا حدود زیادی در پیشگیری از عارضه پوکی استخوان موثر است، بر اساس نتایج مشاهدات علمی و تحقیقات دانشگاهی تجزیه و تحلیل آماری نشان می دهد که حدود ۳۰ درصد از افراد مبتلا به پوکی استخوان کمتر از یک لیوان شیر یا ماست در هفته مصرف می کردند و بیشترین مصرف شیر و لبنیات در گروهی که وضعیت استخوانی نرمال دارند می گنجد .

پژوهشگران معتقدند مصرف شیر و لبنیات ارتباط معناداری با وضعیت تراکم استخوانی به ویژه در بانوان بعد از سن ۵۰ سالگی داشته است به طوری که کمترین مصرف منظم شیر و لبنیات در گروه مبتلا به پوکی استخوان و بیشترین مصرف منظم شیر و لبنیات در گروه نرمال مشاهده شده است. کارشناسان و متخصصان درباره رابطه ابتلا به پوکی و شکستگی استخوان با عدم مصرف محصولات لبنی و به ویژه شیر دیدگاه های مشترک دارند.

پوکی استخوان عارضه ای مهم و در عین حال شایع است که به طور معمول در افراد بالای پنجاه سال دیده می شود. اما به گفته ی دکتر محمد تکبیری، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران، این روزها سن شیوع این بیماری به ۳۵ سال رسیده و درصد زیادی از افراد جامعه را گرفتار کرده است. تکبیری کم تحرکی و مصرف نکردن لبنیات را مهم ترین دلیل ابتلا به پوکی استخوان و پیامد اصلی آن را برای فرد مبتلا، دچار شدن به عارضه هایی می داند که باعث کاهش کیفیت زندگی می شوند.

دکتر رستمیان، رییس سومین کنگره ی آموزش بیمار و خود مراقبتی معتقد است طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی با مصرف صحیح و به اندازه ی لبنیات و ویتامین ب در سن ۱۰ تا ۱۹ سالگی، احتمال ابتلا به پوکی استخوان به بالای هفتاد سال می رسد. در حالی که اگر تا پیش از ۲۰ سالگی به تراکم استخوانی و ذخیره سازی کافی کلسیم در آن پرداخته نشود، سن بروز بیماری به کمتر از ۶۵ سال کاهش خواهد یافت. دکتر رستمیان با تاکید به لزوم خود مراقبتی در سنین جوانی برای پیشگیری از پوکی استخوان در میانسالی و کهنسالی، سبک زندگی درست، مصرف صحیح مواد غذایی سالم از جمله لبنیات و فعالیت بدنی را تضمین کاهش خطر ابتلا به بیماری های استخوان و البته افزایش ۳۰ درصدی تراکم استخوان می داند. در سنین بالا حتی یک درصد از این کلسیم ذخیره شده در دوران جوانی می تواند نقش مهمی در حفظ توده ی استخوانی فرد ایجاد کند.

در صورت بروز ضایعات استخوانی، بدن به ذخیره از پیش آماده شده ی کلسیم برای ترمیم و بازسازی استخوان نیاز دارد. تراکم استخوان محل نگه داری این کلسیم است و هنگامی که از این ذخیره استفاده شود، میزان کلسیم تراکم استخوان پایین می آید. اگر برداشت کلسیم بیشتر از انباشت آن در استخوان ها باشد، استخوان استحکام خود را از دست داده، نرم، ضعیف و شکننده می‌شود و با یک ضربه‌ی خفیف، احتمال شکستگی استخوان به خصوص درمناطقی مانند لگن و مهره‌ها افزایش می‌یابد. به این ترتیب باید جهت تامین و یا جبران این کمبود، به میزان کافی از مواد غذایی حاوی کلسیم استفاده نمود. لبنیات، مخصوصا لبنیات تخمیری مثل ماست، بهترین منبع دارای کلسیم قابل جذب توسط بدن در بین مواد غذایی به شمار می آید. به تازگی ماست هایی با تکنولوژی جدید «Stirred Yogurt» یا ماست هم زده به بازار جهان وارد شده که غلیظ و خوشمزه است و حتی در کشورهای اروپایی برای صبحانه نیز مصرف می شود.

ماست منبعی غنی از پروتئین، کلسیم، فسفر و ویتامین های گروه ب محسوب می شود که مقدار قابل توجهی پروتئین قابل هضم دارد. یکی از مهم ترین ویژگی های ماست این است که مواد معدنی و کلسیم را در یک ترکیب اسیدی با قابلیت دسترسی بالا به بدن می رساند تا امکان جذب کلسیم به بالاترین میزان برای بدن فراهم شود. از سوی دیگر، اسید لاکتیک موجود در ماست به هضم کلسیم شیر کمک نموده و با فراهم کردن محیط بیولوژیک مناسب برای جذب کلسیم و ویتامین ها، ماست را به منبع مناسبتری از شیر برای ذخیره ی تراکم استخوان تبدیل می کند.

دکتر سید محمد کاظم تدین، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز، با بیان اینکه پوکی استخوان بدون علائم است بیان کرد: می‌توان با مصرف کلسیم، ویتامین دی، لبنیات، فعالیت ورزشی ، جلوگیری از شکستگی و عدم استفاده از سیگار، نوشابه‌های گازدار و نمک از پوکی استخوان جلوگیری کرد. دکتر تدین اضافه کرد: توصیه ما به شهروندان این است که بر اساس الگوی بهینه مصرف لبنیات، استفاده از لبنیات را در برنامه غذایی داشته باشند و در این زمینه از شیر و ماست و لبنیات استاندارد استفاده کنند. متخصص بیماری های گوارش کودکان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز با بیان اینکه پوکی استخوان در خانم ها شایع تر از مردان می باشد، گفت: با مصرف مرتب لبنیات و ورزش مداوم و قطع مواردی چون سیگار این بیماری قابل پیشگیری است .

همچنین معاون اجرایی دفتر مدیریت بیماری های غیر واگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی روز پنجشنبه گفت که ۷۰ درصد زنان و ۵۰ درصد مردان بالای ۵۰ سال کشور با بیماری پوکی استخوان روبرو هستند.

بیماری های عضلانی اسکلتی یکی از عمده ترین مشکلات سلامتی در دنیا است. در این گروه از بیماری ها، براساس شیوع و بار ناشی از آن، بیماری های پوکی استخوان، کمردرد، استئوآرتروز و بیماری های دیسترفی عضلانی شیوع بیشتری دارد.

معاون اجرایی دفتر مدیریت بیماری های غیرواگیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی گفت: ایران در شیوع شکایات روماتیسمی بالاترین رقم را در منطقه آسیا دارد و حدود ٧٠ درصد زنان و ۵٠ درصد مردان بالای ۵٠ سال نیز به نوعی دچار پوکی استخوان یا استئوپروز هستند. وی افزود: در سال های اخیر، مداخله در هر سه سطح پیشگیری اولیه، ثانویه و ثالثیه بیماری های غیر واگیر جزو اولویت های نظام سلامت قرار گرفته است و کاهش شیوع پوکی استخوان، کمردرد و آرتروز در جمعیت به میزان حداقل ١٠ درصد سال پایه تا پایان برنامه ششم توسعه یکی از وظایف مرتبط با حوزه مدیریت بیماری های غیر واگیر تعیین شده است. اکتبر هر سال – ۲۸ مهر ماه – روز جهانی پوکی استخوان نام گذاری شده است. این بیماری در دوران یائسگی زنان بسیار شایع است زیرا در این دوران سطح استروژن در بدن زنان بسیار کم می‌شود. همچنین کمبود مواد معدنی مانند کلسیم، پروتئین و ویتامین دی و استعمال دخانیات مانند سیگار باعث پوکی استخوان می‌شود. در شرایط کمبود مواد معدنی در رژیم غذایی، بدن این کمبود را از بافت‌های استخوانی می‌گیرد و این کار در طول زمان باعث فقر استخوان‌ها از لحاظ مواد معدنی و در نتیجه پوکی استخوان می‌گردد. بهتر است مسئولین هر چه زودتر به فکر راه چاره ای برای گرانی نامعقول محصولات لبنی باشند چرا که خطر جدی برای سلامت مردم ایجاد می کند.