سازه‌های تاریخی، شگفتی‌های معماری و طبیعی ایران بسیار زیاد هستند؛ هرچند توجه بیشتر گردشگران به شهرهای بزرگ معطوف می‌شود. در این میان می‌توان به روستاهای ساکت و زیبای ایران اشاره کرد که می‌تواند گزینه‌ی مناسبی برای سفر باشد. چمدان خود را ببندید، دوربین‌تان را بردارید و به گشت‌و‌گذار در برخی از زیباترین روستاهای ایران بپردازید.
ابینانه
اَبیانه روستایی با خانه‌های قرمز رنگ در ۳۵ کیلومتری شمال‌غربی نطنز اصفهان است که در دامنه‌ی کوه کرکس قرار دارد و یکی از بلندترین نقاط مسکونی در ایران به‌حساب می‌آید. طبق کاوش باستان‌شناسان، این روستا حدود ۱۵۰۰ سال پیش بنا شده است و عمارت‌های کهن موجود در این روستا در دوران حکومت‌های سلجوقیان، قاجاریان، ساسانیان و صفویان طراحی و ساخته شده‌اند. روستای ابیانه در تاریخ ۳۰ مرداد ۱۳۵۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید. در این دهکده‌ی تاریخی، خانه‌ها با آجر و خشت ساخته شده‌اند و از اتاق‌هایی زیبا با پنجره‌های چوبی به شکل ارسی، ایوان و طارم‌های چوبی تشکیل شده و نمای خانه‌ها را با استفاده از خاک رس درست کرده‌اند که از معدنی در نزدیکی روستا تهیه می‌شد. ساکنان دائمی آن به‌تدریج کم شده‌اند و اکنون به چند صد نفر می‌رسد و زنان روستا همچنان روسری‌های سفید گل‌دار بلند را می‌پوشند که مخصوص اهالی این روستا است.
در ابیانه شغل بیشتر افراد دامداری، باغداری و کشاورزی است که درحال‌حاضر به سبک‌های قدیمی مدیریت شده و جالب است بدانید آب مورد نیاز برای زمین‌های کشاورزی و باغ‌ها از طریق هفت قنات تأمین می‌شود. مردم روستا با فروش سیب خشک‌شده، نعناع، بابونه و سایر گیاهان خشکی که از همان حوالی برداشت می‌کنند، ارتزاق می‌کنند. هوای خنک و چشم‌انداز فوق‌العاده زیبای ابیانه گردشگران زیادی را به خود جلب کرده و به‌همین دلیل برای اینکه واقعاً از گردش خود در روستا نهایت لذت را ببرید، بهتر است ایامی به غیر از فصل گردشگری را برای سفر به این روستا انتخاب کنید.
کندوان
کندوان یکی از روستاهای استان آذربایجان شرقی در شهرستان اسکو است که از پیشینه‌ی تاریخی هفت هزار ساله برخوردار است. این اثر در تاریخ ۱۵ اردیبهشت ۱۳۷۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
وجه تسمیه‌ی روستای کندوان به دلیل خانه‌های مخروطی است که در دل صخره‌های بومی قرار دارند و شیوه‌ی معماری به‌کار رفته در ساخت آنها سبک بومی و صخره‌ای است. در معماری صخره‌ای مصالح ساختمانی مانند گچ، آهک، خشت و... حضور نداشته و فضای مورد نظر با حکاکی درون سنگ‌های آتشفشانی ناشی از فوران کوه سهند در گذشته، ایجاد شده است. آنچه کندوان را از نمونه‌های مشابه آن متمایز می‌کند، جریان زندگی و سکونت بالغ بر ۱۱۷ خانواده در داخل این صخره‌ها است که به مشاغل روستایی مانند کشاورزی، دامداری و تولید صنایع دستی اشتغال دارند. گردشگران می‌توانند در سفر به این روستا از صنایع‌دستی، گیاهان و ادویه‌جات خرید کرده و از داخل خانه‌های ساکنان مدرن آن دیدن کنند یا تجربه‌ای به‌یادماندنی با اقامت در یک هتل محلی داشته باشند. جالب است بدانید که این خانه‌های صخره‌ای همانند منازل مسکونی عادی دارای بخش‌های مختلفی مانند اتاق نشیمن، صندوق‌خانه، آشپزخانه و حتی مجهز به سیستم لوله‌کشی آب و برق هستند.
فیلبند
روستای فیلبند در استان مازندران یکی از زیباترین ییلاق‌های ایران محسوب می‌شود که شبیه به داستان‌های افسانه‌ای است. این روستا بر فراز ابرها قرار دارد، به‌نحوی که اغلب روزها ابرها همچون دریایی آبی و آرام تا بی‌کرانه‌ها چشم را می‌نوازد و زمانی هم که ابر و مه وجود نداشته باشد و هوا به‌طور کامل صاف و آفتابی باشد، می‌توان از این روستا که در بلندترین نقطه منطقه قرار دارد، به تماشای مناظر اطراف پرداخت که در نوع خود بسیار لذت‌بخش است؛ به‌خصوص هنگام غروب آفتاب که خورشید در میان ابرها فرو می‌رود. مراتع مملو از گوسفندهای مشغول چرا، حرکت آزادانه‌ی مرغ‌ها و خروس‌ها و کلبه‌هایی که به‌صورت پراکنده به‌چشم می‌خورد، می‌تواند یکی از بهترین مکان‌ها برای فرار از مشکلات و هیاهوی روزمره و آرام‌گرفتن در این محیط آرام‌بخش باشد. بهترین زمان برای بازدید از این ییلاق از انتهای اردیبهشت ماه تا ابتدای مهرماه است؛ اما این موضوع بدین معنا نیست که زیبایی این ییلاق در بقیه سال کاهش می‌یابد، بلکه به علت شرایط جوی رفتن به این منطقه سخت می‌شود.
میمند
روستای میمند یکی دیگر از روستاهای صخره‌ای ایران در شهر بابک کرمان است که مردم روستا در خانه‌های صخره‌ای که با دست در دل کوه کنده شده است، زندگی می‌کنند. هنوز کسی به درستی آگاه نیست که این مجموعه به‌دست چه کسانی به وجود آمده و انگیزه این مردم از ساخت چنین بناهایی چه بوده است. گفته می‌شود که این روستا از ۳۰۰۰ سال قبل مسکونی بوده است، هرچند قدمت حجاری‌های سنگی پیداشده از مناطق اطراف روستا به ۱۰ هزار سال قبل می‌رسد. «منظر فرهنگی روستای تاریخی میمند شهر بابک» به‌خاطر خانه‌های کنده شده در دل کوه در تیرماه ۱۳۹۴ به ثبت میراث جهانی یونسکو رسید. روستائیان نیمه‌عشایر با تغییر فصل همراه با حیوانات خود کوچ می‌کنند. فرهنگ و آداب مردم این منطقه نشان از پیوند محکم آنها با طبیعت دارد، به‌عبارتی روستای ۳ هزارساله میمند تنها روستای تاریخی در جهان است که هنوز روابط سنتی زندگی در آن جریان دارد و می‌توان تعامل انسان و طبیعت در هزاره دوم میلادی را به خوبی در آن دید. روستای میمند بدون‌شک یکی از قدیمی‌ترین و جذاب‌ترین نقاط ایران به‌شمار می‌رود.
ماسوله
دهکده‌ی تاریخی و توریستی ماسوله، یکی از نقاط تاریخی، سرسبز و خوش آب‌وهوای شمال ایران با هوای مه‌آلود، تابستان‌های خنک و زمستان‌های پر برف است که در میان درختان کوهستان استتار شده است. این دهکده‌ی پلکانی حداقل هزار سال قدمت دارد و مناظری خیره‌کننده و تاریخی غنی را پیشکش گردشگران می‌کند و معماری منحصربه‌فردش زبانزد خاص‌وعام است. این ویژگی، سوژه‌ای ناب برای علاقه‌مندان به هنر عکاسی به‌حساب می‌آید.
به‌دلیل پلکانی‌بودن روستای ماسوله، بین پائین‌ترین و بالاترین نقطه‌ی آن حدود ۱۲۰ متر اختلاف ارتفاع وجود دارد
اینکه این خانه‌ها بسیار به هم نزدیک هستند و سقف هر خانه، حیاط خانه پایینی است و از سقف و حیاط به‌عنوان پیاده‌رو استفاده می‌شود، فضایی گرم و صمیمی در روستا ایجاد کرده و به‌همین دلیل عبورومرور موتورسیکلت به‌شدت ممنوع و تقریباً غیرممکن است. یکی از ویژگی‌های جالب ماسوله، اختلاف ارتفاع پائین‌ترین تا بالاترین نقطه آن است. به‌دلیل پلکانی‌بودن این روستا، بین پائین‌ترین و بالاترین نقطه‌ی آن حدود ۱۲۰ متر اختلاف ارتفاع وجود دارد. علاوه‌بر معماری جذاب و بی‌نظیر آن؛ ماسوله مملو از کوهستان‌های مرتفع، جنگل، ییلاقات سرسبز و دیدنی‌های جذاب و شگفت‌انگیز است. اینجا محلی عالی برای اقامت در شب است و همچنین فرصتی ایده‌آل برای کوهنوردی در کوه‌های اطراف به‌حساب می‌آید.
طالقان
طالقان، یکی از زیباترین شهرهای کشور و منطقه‌ای ییلاقی در بین کوه‌های البرز است که از ۷۶ روستای کوچک‌تر تشکیل شده است و به‌همین دلیل جاهای زیادی برای گشت‌و‌گذار دارد. حضور چشمه‌های متعدد، آبشارهای خروشان، کوه‌های سربه فلک کشیده، یخچال‌های طبیعی و آثار مذهبی و تاریخی موجود در این شهرستان زیبا، از مهم‌ترین دلایل اهمیت آن در حوزه‌ی صنعت گردشگری است. البته نباید از مهم‌ترین دلایل جذب گردشگر به این منطقه که آب و هوای مطلوب، فضای سبز و رودخانه در این شهرستان است، چشم‌پوشی کرد.
یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان طالقان، کوه‌های قرار گرفته در این منطقه از ایران است، وقتی به بالای یکی از آنها بروید، با دریاچه‌ای آبی‌رنگ و زیبا مواجه خواهید شد که دراثر سدسازی به‌وجود آمده و مناظری چشم‌نواز خلق کرده است. باوجود زمستان‌های بسیار سرد و بارش سنگین برف در طالقان، با رسیدن فصل بهار به بهشت روی زمین تبدیل می‌شود، سقف‌های رنگارنگ خانه‌ها از میان درختان سرسبز بیرون می‌زند و گل‌های وحشی دره‌های آن را پر می‌کند. طبیعت بکر، کوهنوردی عالی و اکسیژن خالص را می‌توانید در این منطقه تجربه کنید.
پلنگان
روستای پلکانی پلنگان در دامنه‌ی کوه شاهو در ابتدای منطقه‌ی اورامان‌تخت استان کردستان قرار دارد و ازنظر معماری مشابه ماسوله است؛ هرچند فرهنگ کردی را می‌توان به‌عنوان عنصری منحصربه‌فرد به آن اضافه کرد. خانه‌های طبقهطبقهی روستا، بر دامنه‌ی شرقی و غربی درهای قرار دارند که رود «تنگی‌وَر» از میان آن میگذرد. این تنگه به‌خصوص شب‌ها که دامنه‌ی کوه مملو از نور می‌شود، حس‌و‌حالی رمانتیک به گردشگران می‌دهد. قدمت روستای پلنگان به دوره‌ی سامانی می‌رسد و بقایای یک قلعه هم از دوره‌ی سلجوقی در بالای این روستا هنوز وجود دارد. در ۸۰۰ متری روستا و در محل چشمه‌های پر آب، قلعه پالنگان قرار دارد که اکنون بقایای اتاق‌ها و پل‌های قدیمی آن پابرجا است. آثار به دست‌آمده از قلعه و بقایای پل‌های ساخته‌شده روی رودخانه، قدمت آن را به دوره‌ی پیش از اسلام می‌رساند. روزگاری کوه‌های این منطقه جولانگاه پلنگ‌های بی‌باکی بوده که امروز دیگر نیستند و فقط نامی را از خود برای این روستا به یادگار گذاشته‌اند.
از آنجا که پلنگان در وسط کوهستان قرار دارد، کاملاً از دنیای مدرن فاصله گرفته است و حس تقدیر از طبیعت را در انسان زنده می‌کند. زیر سایه‌ی درختان کمی بیاسایید و به صدای خوش و آرام‌بخش جریان رودخانه و زنگوله‌ی گوسفندانی که از روی پل سنگی روستا حرکت می‌کنند، گوش دهید.
