اثرات طب سوزنی بر درد زانو

دکتر کیارش ساعتچی، پزشک طب سوزنی و عضو هئیت مدیره انجمن علمی طب سوزنی ایران به گفتگو نشسته ایم که در ادامه می خوانید.

سازمان بهداشت جهانی به عنوان یک مرجع معتبر بین المللی در پزشکی، در گزارش سال 2003 خود، فهرستی از 43 بیماری را ارائه نموده که طب سوزنی در مدیریت آنها به پزشکی رایج کمک می کند و در این لیست به زانودرد نیز اشاره شده است.

موسسه ملی سلامت ایالات متحده (N.I.H) نیز در سال 1997 اعلام نموده بود که طب سوزنی بر اساس تحقیقات مختلف انجام شده، مکمل مناسبی برای درمان و مدیریت آرتروز زانو است. همچنین Breuer و همکاران در سال 2005 گزارش نمودند که 61 درصد از بیماران مبتلا به آرتروز زانو در انگلستان از طب سوزنی هم برای درمان خود استفاده نموده اند.

دکتر ساعتچی در مورد تحقیقاتی که در مورد تاثیر طب سنتی برای کاهش درد زانو صورت گرفته عنوان کرد: در تحقیقات گسترده مشاهده شد که طب سوزنی در کاهش شدت درد و بهبود توان حرکتی مفصل زانو (حتی در مقایسه با مصرف داروی دیکلوفناک) بسیار موثر بوده و باید به عنوان یک روش کمکی موثر در درمان آرتروز زانو در نظر گرفته شود.

طب سوزنی مهم ترین بخش از یک سیستم کهن، پیچیده و کل نگر پزشکی تحت عنوان طب سنتی چین با هدف پیشگیری، تشخیص و درمان بیماری ها است. طب سوزنی عبارت است از کاربرد سوزن‌های ظریف و انعطاف پذیر استریل و یکبار مصرف از جنس استیل برای کمک به درمان بیماری‌ها و پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها است.

این پزشک طب سوزنی کاربرد طب سوزنی توسط پزشکان را برای درمان زانو درد اینگونه عنوان کرد : کاربرد طب سوزنی توسط پزشکان به صورت مکمل و به موازات درمان‌های دارویی وجراحی، مثالی است از طب تلفیقی که توسط آن، رضایت بیشتر بیماران و پزشکان از طیف گسترده درمان‌های ارایه شده بسته به نیاز هر بیمارمشاهده می گردد.

توصیه انجمن درد ایالات متحده به پزشکان از سال 2007 تا کنون در بیمارانی که درمان‌های روتین پزشکی نظیر داروها و جراحی برای کمردرد آنها رضایت بخش نبوده، استفاده از طب سوزنی است. چنین تجربیاتی موجب شده که از دهه هفتاد میلادی تا کنون، پزشکان و بیماران در بسیاری از کشورها از جمله ایران به طور روزافزون به طب سوزنی روی بیاورند و انجمن علمی طب سوزنی ایران نیز در سال 1387 با هدف ساماندهی وآموزش و ترویج علمی این رشته از طب برای پزشکان کشور تاسیس شده است.

تحقیقات گسترده طی پنج دهه گذشته نشان می دهد که طب سوزنی با مکانیسم ضدالتهابی خود و تحریک آزادسازی اندورفین و انکفالین، باعث کاهش شدت زانو درد می شود.

بسیاری از بیماران با استفاده تکمیلی از طب سوزنی، نیاز کمتری به مصرف ترکیبات استروییدی و داروهای ضددرد و ضدالتهابی خواهند داشت که این خود موجب کاهش تجربه عوارض جانبی ناشی از مصرف این داروها بر ارگان‌های داخلی نظیر کلیه، کبد و معده در بیمارانی می شود که ناچار به استفاده طولانی مدت از این داروها هستند.
طب سوزنی
این عضوهئیت مدیره انجمن علمی طب سوزنی ایران مراحل درمان زانو درد را از طریق طب سوزنی اینگونه تشریح کرد: در طی جلسات درمانی طب سوزنی، نقاط انتخاب شده، پس از استریل نمودن پوست با الکل، نقاط استاندارد طب سوزنی توسط سوزن‌های بسیار باریک استریل و یکبار مصرف از جنس استیل منعطف تحریک می‌گردد.

نحوه ورود سوزن به بافت زیر پوست هم بستگی به محل آناتومیک نقطه دارد و ممکن است به صورت عمودی یامایل باشد. عمق نفوذ سوزن‌ها غالبا حداکثر پنج میلیمتر است تا ضمن دستیابی به بیشترین تاثیر بالینی، آسیبی به بافت‌های زیرین وارد نشود.

لازم به ذکراست که پاکسازی پوست، یکبار مصرف بودن و استریل بودن سوزن‌ها، نگرانی پزشک و بیمار را از انتقال بیماری‌ها یی نظیر هپاتیت یا ایدز از یک بیمار به بیمار دیگر، به طور کامل برطرف می نماید. نگرانی ازدردناک بودن سوزن‌ها هم غالبا در شروع جلسه از بین می رود. تحریک نقاط در طب سوزنی بسته به تشخیص پزشک معالج ممکن است یک یا دو بار در هفته با وارد نمودن جریان الکتریکی به سوزن‌ها انجام شود.

امروزه در بسیاری موارد به جای سوزن از تحریک موثر نقاط با لیزر کم توان، پالس‌های مغناطیسی ضربان دار و پالس‌های نوری استفاده می شود که وابستگی پزشک به استفاده از سوزن‌های روتین را کاهش می دهد.

این روش‌های جدیدتر برای کودکان، مبتلایان به اختلالات انعقادی و همچنین افرادی که در جلسات نخست با نگرانی ذهنی در مورد دردناک بودن سوزن روبرو هستند، روند پذیرش درمان را تسهیل می کند. مدت درمان معمولا بستگی به شدت علایم هر بیمار و میزان پاسخگویی به درمان دارد و ممکن است بین چند هفته تا چند ماه به طول انجامد.

دکتر ساعتچی در مورد بیمارانی که به دلیل اضافه وزن، در یک سیکل معیوب تحمل وزن غیراستاندارد توسط زانوها و تشدید درد از یک سو و عدم تحرک کافی به دلیل درد از سوی دیگرهستند، خاطرنشان کرد: طب سوزنی در این زمینه می تواند با دو مکانیسم یعنی کاهش اشتها و تقویت متابولیسم که منجر به کاهش وزن تحمیل شده بر مفصل زانو می شود از یک سو و کاهش التهاب و درد که به فعالیت بدنی بیشتر و راحت تر منجر می شود از سوی دیگر، کمک قابل توجهی ارایه کند.

وی در پایان گفت: طب سوزنی روشی بدون درد و بسیار آرامش بخش است و ضمن استرس‌زدایی از سیستم ذهنی و جسمی افراد، منجر به هماهنگی بیشتر در کارکرد ارگان‌ها و بافت‌ها و کاهش التهاب و تورم در مفاصل مورد درمان می گردد.

شروع تاثیر طب سوزنی برای کاهش درد معمولا در حد چند ثانیه تا چند دقیقه است و به همین دلیل، طب سوزنی برای عمده مراجعین با درد زانو، با تجربه آنی رفع خستگی، کاهش درد زانو، بهبود آرامش و خواب و احساس سبکی در زانوها همراه است.