بافت تاریخی شیراز به عنوان قلپ تپنده شهر یادگار دوران مختلف از زندیه تا قاجار است و مساحتی بیش از ۳۶۰ هکتار را با دروازه‌ های گوناگون، چندین محور فرهنگی و حدود ۴۰۰ اثر با ارزش میراثی شامل می شود.
کد خبر: ۹۵۸۷۱۵
تاریخ انتشار: ۰۴ ارديبهشت ۱۴۰۰ - ۱۴:۳۵ 24 April 2021

تابناک فارس به نقل از فارس: بافت تاریخی شیراز به عنوان قلپ تپنده شهر یادگار دوران مختلف از زندیه تا قاجار است و مساحتی بیش از ۳۶۰ هکتار را با دروازه‌ های گوناگون، چندین محور فرهنگی و حدود ۴۰۰ اثر با ارزش میراثی شامل می شود.

در شیراز حدود هزار و ۲۰۰ خانه تاریخی وجود دارد که بسیاری از آن در بافت تاریخی شهر قرار گرفته و هر کدام نمادی از تاریخ سراسر افتخار شیراز می باشد اما متاسفانه با وجود ثبت ملی، برخی از آن به دلیل ناکافی بودن بودجه میراث فرهنگی به مرور زمان یا توسط برخی تخریب شده و یا بخش‌ هایی از میراث ارزشمند این بناها که حاوی نقاشی، گچ‌بری، تزئینات، آئینه کاری و… به تاراج رفته است.

به این ترتیب میراث فرهنگی به منظور بهره گیری از ظرفیت بخش خصوصی برای مرمت و احیای این خانه های تاریخی، تعدادی را به این بخش واگذار کرده است.

در شهریور ماه سال ۱۳۹۷، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس خبر از واگذاری ۲۸ خانه سنتی در بافت تاریخی شیراز به بخش خصوصی داده بود که کاربری پیش بینی شده برای این طرح ها شامل هتل سنتی، بازارچه صنایع دستی- هنر‌های سنتی و سوغات محلی، سفره خانه سنتی، مرکز تفریحی- توریستی و ورزشی، مرکز فرهنگی و مذهبی بود.

سرانجام پس از دو سال این ۲۸ خانه سنتی در قالب یک بسته سرمایه گذاری به مزایده گذاشته شد و پس از انجام تشریفات آن، برنده مزایده کار خود را مبنی بر انجام مطالعات و طرح های تکمیلی آغاز کرده است.

سوالی که در این میان مطرح بوده و از اهمیت بالایی برخوردار است، اینکه برای نگهد‌‌اری و حفظ خانه های میراثی که به بخش خصوصی واگذار می شود‌‌، چه تمهید‌‌اتی اند‌‌یشه شد‌‌ه که معاون برنامه ریزی و سرمایه گذاری میراث فرهنگی فارس در این خصوص اظهار داشت: خانه های میراثی زیر نظر معاونت میراث مرمت می شود‌‌ به این شکل که نقشه های مربوط به مرمت هر بنا را معاونت میراث بررسی می کند‌‌ و پس از تایید‌‌ د‌‌ر اختیار سرمایه گذار قرار می د‌‌هد‌‌.

علاوه بر آن برای مرمت هر بنای تاریخی از یک کارشناس مرمت که د‌‌ر این زمینه هم خبره است و هم از سازمان نظام مهند‌‌سی مجوز د‌‌اشته باشند‌‌ استفاد‌‌ه می شود‌‌، علاوه برآن معاونت میراث نیز یک کارشناس ناظر د‌‌ارد‌‌ که هر هفته برای پیشرفت مرمت بنا، سرکشی می کند‌‌ و اگر د‌‌ر این زمینه مشکلی وجود‌‌ د‌‌اشته باشد‌‌ موضوع را بررسی و مشکل را برطرف می کند‌‌.

جمشید معینی همچنین گفت: د‌‌ولت د‌‌ر روند‌‌ برون ‌سپاری بناهای تاریخی بیش از نقش مد‌‌یریتی، نقشی حفاظتی د‌‌ر برابر سرمایه‌ گذاران د‌‌ارد‌‌، د‌‌ولت مالکیت را واگذار نمی کند‌‌ اما نقش نظارت، حمایت و هد‌‌ایت خود‌‌ انجام می د‌‌هد‌‌ تا هم سرمایه گذاری انجام شود‌‌ و هم اشتغال ایجاد‌‌ شود‌‌ و مهم تر از همه این ها، بافت تاریخی-فرهنگی نیز حفظ شود‌‌.

اما و اگرهای واگذاری ۲۸ پلاک تاریخی در شیراز

مسئول نظارت فنی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فارس در شیراز اظهار داشت: در شیراز به جز بناهای تاریخی عام المنفعه، حدود 45 پلاک تاریخی در مالکیت اداره کل میراث فرهنگی فارس می باشد که در سال های گذشته تعدادی از این بناها واگذار شده و یا کاربری گرفته اند و ۳۷ پلاک همچنان باقی مانده بود.

صادق زارع در خصوص نحوه واگذاری بناها به سرمایه گذار بیان کرد: تمام واگذاری ها از دو طریق می باشد که یکی از طریق صندوق احیا و روش دیگر کارگروه ماده ۲۷ می باشد و ۲۸ پلاکی که اخیرا به بخش خصوصی واگذار شده از طریق مزایده کارگروه ماده ۲۷ بوده و به دلیل استقرار دبیرخانه این کارگروه در تهران، همه اطلاعات به آنجا ارسال شده است.

وی با اشاره به واگذاری ۲۸ خانه تاریخی از پلاک های باقی مانده به سرمایه گذار و بهره بردار در سال گذشته اظهار کرد: برای ۲۸ خانه قدیمی چون حجم سرمایه گذاری و مقیاس کار بزرگ بود، هر چند سرمایه گذارانی اعلام آمادگی می کردند اما چندین سال این رویه به طول انجامید تا سرانجام سال ۹۹ محقق شد و از طریق مزایده به سرمایه گذار واگذار گشت.

 

زارع پیرامون انتخاب این ۲۸ بنا در قالب یک بسته سرمایه گذاری. خاطرنشان کرد: این ۲۸ پلاک از لحاظ موقعیت مکانی در یک محله و در یک بلوک شهری هستند و بسیار به هم نزدیک بوده پس در وهله اول تصمیم بر این شد که این ۲۸ خانه ابتدا واگذار شده و کاربری بگیرند.

این مسئول در خصوص مابقی پلاک های واگذار نشده گفت: ۹ پلاک تاریخی دیگر تحت مالکیت اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در شیراز مانده که به دلیل پراکندگی به صورت تکی واگذار خواهند شد و اسناد مزایده و کارهای آن از طریق پایتخت درحال انجام است.

وی در توضیح دوره واگذاری ۲۸ پلاک تاریخی در شیراز اظهار داشت: در ابتدای کار یک فرصت چهار ساله برای انجام مطالعات و طراحی های مدنظر جهت مرمت و احیا در نظر گرفته شده و در ادامه سرمایه گذار امکان بهره برداری از آن را به مدت ۱۹ سال خواهد داشت.

مسئول نظارت فنی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس از انجام نظارت محکم بر این اماکن خبر داد و گفت: چندین کارشناس و نظار بر اجرا و عملیاتی کردن پروژه و طرح مطالعاتی حضور دارند تا مباحث تعمیر، مرمت، بهسازی و بازسازی بناها به نحو مطلوبی صورت پذیرد.

وی در خصوص نتایج مثبتی که واگذاری ها برای این خانه های تاریخی به همراه خواهد داشت، متذکر شد: برخی از این خانه ها بیش از ۲۰ سال است در مالکیت میراث می باشد که با اعتبارات محدود و قطره چکانی دولت و امکان مرمت و کاربری دادن به این بناها میسر نیست بنابراین سیاست دولت در این باب طی چند سال گذشته واگذاری آن به بخش خصوصی برای یک دوره بوده است.

زارع ادامه داد: ما به زحمت شاید پیش از این توانسته ایم بخش های کوچکی از برخی این خانه ها را رسیدگی و مرمت کنیم و گاهی اوقات پیشرفت فیزیکی آن به پنج درصد هم نمی رسید.

به گفته وی از این ۲۸ پلاک تاریخی که واگذار شده دارای ارزش های مختلفی هستند و برخی تنها شناسایی شده و هنوز ثبت ملی نیز نشده اند.

این فعال حوزه میراث فرهنگی افزود: اتفاق بزرگی رقم خورده که دولت با کمک بخش خصوصی می تواند به وضعیت این بناهای تاریخی رسیدگی کرده تا بیش از این آسیب نبینند.

وی با بیان اینکه ارزشمندی ۲۸ پلاک واگذار شده در یک سطح نمی باشد، اظهار داشت: نگاه و وظیفه سرمایه گذار حفظ، نگهداری و مرمت همه این بناها می باشد که البته بسته به درجه ارزش اثر، میزان مرمت و احیا متفاوت است.

مسئول نظارت فنی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس اضافه کرد: برخی خانه ها صرفا مرمت می شوند، بخشی از این خانه با توجه به آسیب ها و تخریب ها شدید براساس کاربری اولیه باید بازسازی شوند و برخی دیگر نیز صرفا بهسازی می شوند.

وی همچنین گفت: مرمت، تعمیر، بهسازی و بازسازی این بناها و گرفتن کاربری متعدد می تواند به پویایی و زنده شدن بافت تاریخی شیراز کمک شایانی نماید.

سایر پلاک های تاریخی شیراز در دست اقدام برای واگذاری

دی ماه سال گذشته بود که سرانجام ۹ خانه تاریخی شیراز در فهرست واگذاری میراث فرهنگی استان فارس قرار گرفت تا هم فرصت احیای بیشتر این بناها فراهم شود هم فعالیت‌ های سرمایه ‌گذاری در عرصه‌ های فرهنگی رونق بگیرد.

به گفته مصیب امیری این خانه ‌ها در اجرای ماده (۷۲) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت عملیات مرمت و احیا، نگهداری، تجهیز و حق بهره برداری ۹ باب خانه تاریخی واقع در شهر شیراز به صورت جداگانه و در قالب ۹ بسته سرمایه گذاری مستقل واگذار می ‌شوند.

این خانه‌ ها برای کاربری مجاز و ایجاد موزه، گالری، صنایع دستی و کافی شاپ امکان کاربری دارند. در این فهرست که شامل ۹ خانه می‌شود، بنای تاریخی اثنی عشر، تولایی، صالحی، برکت، علمدار، عطروش، عابدی، کازرونیان و منطقی نژاد قرار دارند.

 

اشتراک گذاری
نظر شما
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار