کوچ البرزنشینان مازندران مانند زاگرس‌نشینان، افقی یا همچون هموطنان بلوچ، دَورانی نیست، بلکه کوچی ارتفاعی‌ست که دامدار دو تا سه کیلومتر ارتفاع زیاد میکند و از جلگه، جنگل پایین دست یا میان‌دست هیرکانی حرکت کرده و به ارتفاعات می‌رسد.
این‌کوچ بسته به اینکه گله گوسفند، بز یا گاو (در گذشته اسب) باشند درجه سختی متفاوتی دارد و حرکت این کوچ‌ها از ابتدا تا انتها با شیب تندی همراه است و بین دو تا هفت روز طول می‌کشد.
گالش‌ها همان دامداران سنتی هستند که پیشه آنها دامداری ست و زندگی گالشی با طبیعت هیرکانی و رشته کوه البرز، گره خورده است.آنها وقتی به ییلاق می‌روند به همدیگه تبریک می‌گویند.
در مراتع اشتراکی آئین «جونکا سره» دارند. در این آیین، گاوهای نر گله را به جنگ هم در می‌آورند تا نر غالب گله مشخص شود. این کار به ظاهر خشن به نظر می‌رسد اما به این دلیل انجام می‌شود که قبل از حذف شدن جونکاها به دلیل قلمروطلبی، گاو نر غالب گله مشخص شود.
گالش وگالشی یک فرهنگ و انسانی متفاوت از آنچه هست که تا به حال تجربه کردیم.
بخشی از سفر آقای مظفرزاده با کوچ‌نشینان
شهربانو خالقی