بدن شما هر روز بزاق زیادی تولید می‌کند؛ چیزی حدود یک تا دو لیتر موکوس در روز. بیشتر اوقات ما بدون اینکه فکر کنیم کاملاً غیرارادی آب دهانمان را قورت می‌دهیم.
شما دو غده بزاقی اصلی در طرفین صورت خود در کنار آرواره‌ها دارید و دو غده بزاقی در زیر و وسط آرواره و دو غده بزاقی دیگر هم زیر زبانتان. شما در واقع صدها یا هزارها غدد بزاقی فرعی دارید که در تمام حفره دهانتان، گونه‌ها، لب‌ها و تا پایین گلویتان پخش هستند. پس عجیب نیست که طی روز این‌همه آب دهان تولید کنید.
اما اگر متوجه شدید آب از دهانتان جاری می‌شود، پس احتمالاً یا بزاق زیادی تولید می‌کنید یا مشکلی در بلع بزاق تولید شده و طبیعی بدنتان دارید. در هر دو حالت لازم است توسط پزشک بررسی شوید تا معلوم شود در بدنتان چه اتفاقی در حال رخ‌دادن است. در واقع تولید بزاق زیاد به‌خودی‌خود یک بیماری نیست، بلکه عارضه‌ای ناشی از یک مشکل دیگر است. وقتی به هر دلیلی غدد بزاقی آب دهان زیادی تولید کنند طیفی از علائم رخ خواهند داد که می‌توانند شامل موارد زیر شوند:
. جاری‌شدن آب از دهان
. آسیب‌دیدن و حساس شدن پوست اطراف دهان که می‌تواند منجر به عفونت شود
. ترک‌خوردن لب‌ها
. دهیدراته شدن بدن
عفونت‌هایی مثل عفونت سینوس‌ها، گلودرد و یا عفونت لوزه معمولاً می‌توانند بدن را وادار کنند به‌عنوان راهی برای مبارزه با عفونت، بزاق بیشتری تولید کند. این عارضه اغلب موقتی است و علائم بعد از بهبودی برطرف خواهند شد
. بوی بد دهان
. پنومونی (بزاق زیاد می‌تواند باعث شود آب دهانتان را به تنفستان بکشید و حتی وارد ریه‌هایتان کنید)
. اختلال در حس چشایی
. مشکل در حرف‌زدن
. اضطراب اجتماعی
. ریفلاکس اسید دارید
به این اتفاق واتربراش می‌گویند که علامتی از ریفلاکس است و زمانی روی می‌دهد که فرد بزاق زیادی تولید می‌کند. اگر ریفلاکس داشته باشید، بزاق و اسید به سمت دهانتان بالا می‌آیند.
اگر این اتفاقی است که برای شما می‌افتد و دیگر علائم ریفلاکس را هم دارید (مزه ترش در دهان، آروغ‌زدن‌های مکرر، سوزش سر دل و بوی بد دهان) حتماً به پزشک مراجعه کنید.
اگر احساس می‌کنید چیزی در گلویتان گیر کرده هر چه زودتر به پزشک مراجعه کنید. زیرا برخی از سرطان‌ها مثل سرطان مری می‌توانند مشکل در بلع ایجاد کنند.
آلرژی دارید
ممکن است بدن شما به‌عنوان یک مکانیسم دفاعی نسبت به یک محرک مثل خاک، آلودگی و یک آلرژن، مجبور شود مایعات بیشتری تولید کند و به‌صورت آبریزش بینی یا آبریزی چشم آن را تجربه کنید. محرک‌ها در دهان نیز می‌توانند باعث تولید بزاق زیاد شوند.
علائم آلرژی می‌توانند زندگی را واقعاً سخت کنند؛ اما داروهای بدون نسخه زیادی وجود دارند که کمکتان می‌کنند. البته توصیه می‌کنیم بجای اینکه خودتشخیصی و خوددرمانی کنید، به پزشک مراجعه کنید تا با کمک پزشک علائمتان خوب کنترل شده و زندگی بهتری داشته باشید.
داروهایی که مصرف می‌کنید
غدد بزاقی شما توسط سیستم عصبی پاراسمپاتیکتان کنترل می‌شوند که برعکس سیستم سمپاتیک عمل می‌کند (واکنش جنگ یا گریز). هر دارویی که سیستم پاراسمپاتیک شما را فعال کند می‌تواند باعث تولید بزاق زیاد هم بشود. بیشتر داروها، ضد سیستم پاراسمپاتیک هستند و اکثرا باعث خشکی دهان می‌شوند. اما دو دارو هستند که سیستم پاراسمپاتیک را فعال رده و باعث تولید زیاد بزاق می‌شوند، از جمله کلونازپام که یک داروی ضدتشنج است و کلوزاپین که یک داروی آنتی‌سایکوتیک بوده و برای درمان اسکیزوفرنی به کار می‌رود.
هرگز مصرف هیچ دارویی را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید. پزشکتان می‌تواند توصیه‌هایی به شما بکند تا عوارض جانبی دارویتان قابل‌کنترل شود.
یک ماده شیمیایی محیطی مقصر است
مثلاً گاهی یک اسپری ضدپشه می‌تواند باعث افزایش بزاق دهان شود. مواد شیمیایی ضدحشرات احتمالاً بر سیستم عصبی پاراسمپاتیک اثر می‌گذارند.
حالت تهوع دارید
تهوع می‌تواند باعث شود دهانتان پُر از بزاق شود. تهوع توسط سیستم پاراسمپاتیک کنترل می‌شود و گاهی وقتی تهوع دارید مغزتان فکر می‌کند شما مسموم شده‌اید و سعی می‌کند با دادن دستور تخلیه به معده شما را از مسمومیت نجات دهد.
ممکن است به دلیل ناخوشی، بارداری یا ماشین‌گرفتگی دچار تهوع شوید که درمان این نوع تهوع‌ها به عده پزشک یا داروساز است.
یک بیماری دارید
اگر دچار یک اختلال عصبی عضلانی مثل پارکینسون باشید، مشکل در بلع می‌تواند منجر به تجمع بزاق در دهانتان شده و جاری شود. پزشک متخصص می‌تواند به شما یاد دهد با چه روش‌هایی این مشکل را کنترل کنید، مثلاً یک‌تکه آب‌نبات سفت بمکید.
کمبود ویتامین B3 دارید
نیاسین یا B3 ویتامینی است که در ۴۰۰ واکنش آنزیمی بدن نقش دارد و کمبود آن پلاگرا نامیده می‌شود. پلاگرا می‌تواند باعث شود زبانتان به رنگ قرمز روشن دربیاید و ضمناً علائمی مثل استفراغ یا اسهال و ضمناً بزاق زیاد داشته باشید.
کمبود نیاسین عارضه‌ای نادر است؛ اما ممکن است میزان کمبود این ویتامین در بدنتان لب مرز باشد. مصرف مکمل نیاسین با تجویز پزشک می‌تواند سطح این ویتامین را در بدنتان متعادل کند.
عفونتی دارید
عفونت‌هایی مثل عفونت سینوس‌ها، گلودرد و یا عفونت لوزه معمولاً می‌توانند بدن را وادار کنند به‌عنوان راهی برای مبارزه با عفونت، بزاق بیشتری تولید کند. این عارضه اغلب موقتی است و علائم بعد از بهبودی برطرف خواهند شد.
بهداشت دهانتان کافی نیست
اگر بهداشت دهانتان را به طور کامل و کافی رعایت نکنید ممکن است دچار پوسیدگی دندان یا بیماری لثه شوید. وقتی این عفونت‌ها در بدن روی می‌دهند، همان‌طور که گفتیم بدن مجبور می‌شود برای جنگ با این عفونت و التیام شما، بزاق بیشتری تولید کند. در چنین مواردی، اگر مشکل دندانی‌تان درمان شود، عارضه بزاق زیاد نیز درمان خواهد شد.
