هندوانه این محصول پرآب وخوشمزه که در سبد مصرفی ایرانیان حرفی برای گفتن دارد، هرچند ظاهرا درلیست محصولات تابستانه جای گرفته است اما به مدد ویاری علم وتوسعه کشت های گلخانه ای وتنوع فصول در کشور، در طول سال بصورت انبوه از میوه فروشیها گرفته تا کنار خیابانها وحاشیه جاده ها یافت می شود، هرچند طعم گوارای آن در تابستان به کام مصرف کنندگان می چسبدو خوب به دل می نشیند ،اما در هرفصلی می توان اثری از آن پیدا کرد ولی تنها قیمت آنست که بصورت متناوب رنگ عوض می کند.
سالهای نه چندان دور کشاورزانی از استان اصفهان وهمدان با علم به کیفیت خاک ووضعیت مطلوب آب وهوایی استان ایلام برای کشت هندوانه به جای جای این استان سرازیر شده وبا اجاره اراضی کشاورزی آبی ودیم این مناطق وبا صرف هزینه هایی کشت هندوانه را دراستان ایلام رونق بخشیدند ،آنان با اشراف بر روشهای مطلوب کاشت وداشت ،با تولید انبوه هندوانه بخش عظیمی از بازار داخل وحتی کشور همسایه (عراق ) را دراختیار گرفته واز این راه سود سرشاری به جیب زدند( شایان ذکر است سابقه کشت سنتی هندوانه در استان خصوصا شهرستانهای سیروان وچرداول ودره شهر ودهلران به سالها پیش از این بر می گردد)
چند سالی به همین منوال سپری شد تااینکه کشاورزان استان خصوصا شهرستان چرداول راه اصولی وطرق صحیح کشت هندوانه با چاشنی تجاری سازی آن را فرا گرفته وراسا مبادرت به کشت این محصول نموده وبا صادرات آن به کشور عراق سودهای کلانی عایدآنان شد.
اما سال جاری با وجود بارشهای فراوان وتاثیرات مثبت آن در بازدهی محصولت کشاورزی ،سال خوبی بای هندوانه کاران استان به حساب نیامد زیرا این موضوع بسیاری از کشاورزان استان خصوصا در شهرستانهای چرداول ودهلران را برآن داشت تا با کاشت بهاره محصولات صیفی به ویژه هندوانه، به امید رشد مصرف داخلی و صادرات به کشورهای عربی از جمله عراق، کشت پرسود را برای آنها رقم زند اما تغییرات آب وهوایی وشیوع یک نوع بیماری ویروسی زحمات چندین ماهه این کشاورزان را به هدر داد بنحویکه دربسیاری از مزارع صد درصد محصول از بین رفته است.
هندوانه یکی از آب بر ترین محصولات کشاورزی است
نکته مهمی که دراین بین کم تر مورد نوجه قرار گرفته ،این است که کشت هندوانه علیرغم اینکه در سالیان اخیر منافعی را عاید کشاورزان نموده است اما به عقیده کارشناسان کشاورزی برای تولید هر کیلوگرم هندوانه بیش از 500 لیتر آب مصرف می‌شود وبه اصطلاح سودش به پای زیاندهی آن نمی رسد! زیرا کشاورز هندوانه را با صرف میزان قابل توجهی آب تولید می‌کند اما این محصول را در بازارهای داخلی و خارجی ارزان می‌فروشد که ارزان فروشی محصولات آب بر از جمله هندوانه به معنای هدر رفت آب است.
بر اساس آمارهای سازمان جهانی خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) ایران در تولید هندوانه و خیار مقام سوم جهان را دارد که به معنای کشت دو محصول آب بر در سرزمینی خشک و نیمه خشک است. این موضوع نشان می‌دهد رویه تولیدات کشاورزی در کشور ما به سمت تولید ارزان ترین و پرآب بر‌ترین محصولات حرکت کرده و البته این محصولات بیشترین سهم صادرات را نیز به خود اختصاص داده است. با وجود بحران کم آبی در ایران و با وجود آنکه 92 درصد منابع آبی تجدید پذیر در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، کارشناسان معتقدند صادرات این نوع محصولات کشاورزی مزیت تجاری ایران نیست
به گفته
یکی از مسئولان سابق وزارت جهاد کشاورزی و عضو ستاد تنظیم بازار یکی از محصولاتی
که کاملاً سنتی و بدون برنامه جامع کشت می‌شود هندوانه است که با توجه به میزان آب
بری بسیار بالا، بحران آب و قیمت پایین منطقه‌ای این محصول هیچ توجیهی برای تولید
و صادرات آن وجود ندارد.به گفته این مقام مسئول در طرح الگوی کشت که در وزارت جهاد
کشاورزی در حال تدوین است به دلیل کم آبی تولید محصولات آب بر محدود می‌شود.
مسأله
جدی که باید در اقتصاد کشاورزی به آن توجه کنیم الگوی کشت است. تا زمانی که توزیع
سرزمینی کشاورزی معنای اقتصادی پیدا نکند نمی‌توانیم بگوییم تولید محصولات آب بر
چقدر در اقتصاد ملی کارکرد دارد. در واقع صادرات هندوانه هیچ عدد تعیین کننده‌ای برای
اقتصاد ملی ندارد فقط به‌خاطر رفتارهای تجاری وقتی قیمت هندوانه در داخل کم می‌شود
صادرات آن آغاز می‌شود و صادرات آن از هیچ برنامه‌ای تبعیت نمی‌کند و بازارهای
متنوعی هم ندارد و فقط به کشورهای منطقه صادر می شود
براساس این گزارش،تعدادی از کشاورزان هندوانه کار چرداولی درگفت
و گو با خبرنگار ما از خسارت صد در صدی به محصول صیفی خود گفتند
علیرضا یکی از این کشاورزان که میزان 15هکتار هندوانه کشت نموده است گفت: در سالهای گذشته همواره به کشت هندوانه در این منطقه اقدام کرده ایم اما امسال شرایط عوض شد وبا توجه با میزان بارندگی ها،اراضی زیای ر ابه کشت این محصول اختصاص دادیم ولی متاسفانه تولید خوبی نداشتیم.
این کشاورز صیفی کار چرداولی افزود:کشت هندوانه علیرغم بازار خوبی که سالهای گذشته دراختیار داشت یک کشت پر هزینه است بنحویکه برای به ازای هرهکتار بیش از 8میلیون تومان هزینه در بر دارد این درحالیست که بدلیل شیوع یک بیماری وعدم تولید محصول، هزینه های انجام گرفته برگشت نخورده ودچار زیان کلی شده ام.
حسینی دیگر صیفی کار چرداولی در گفتگو با خبرنگار ما گفت:امسال سال پر بارانی بود وانتظار ما تولید 7تن محصول در هر هکتار بود وبرهمین اساس بیش از ده هکتار زمین کشاورزی ر ابه صورت اجاره ای به کشت هندوانه اختصاص دادم.
این هندوانه کار افزود:متاسفانه بدلیل شیوع یک بیماری همه محصول قبل از برداشت از بین رفت ،برای هر هکتار مبلغی نزدیک به 10میلیون تومان هزینه کرده ام حالا من مانده ام ویک هزینه صد میلیون تومانی که روی دستم مانده است.
کشاورزان به کشت صیفی جات گلخانه ای روی آورند.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشارزی استان ایلام در گفتگو با خبرنگار تابناک گفت: هندانه یک محصول آب بر است که برای تولید هرکیلو بیش از 400لیتر آب مصرف می کند واز طرفی با شور نمودن زمین کشاورزی باعث کاهش مرغوبیت وکیفیت اراضی کشارزی می شود.
محمدعلی اقدسی با توجه با افزایش سطح زیر کشت این محصول دراستان اظهار کرد:امسال از نظر بارندگی وضعیت مطلوبی بر استان حاکم بود ،شاید این موضوع وهمچنین سود دهی این محصول درسالهای گذشته ، باعث شد که کشاورزان استان خصوصا درشهرستانهای چرداول ودهلران به افزایش سطح زیرکشت هندوانه در سالجاری ترغیب شوند.
این کاشناس کشاورزی افزود:علیرغم افزایش بارندگی ها تولید هنداونه درسال زارعی جاری از راندمان خوبی برخوردار نبود که عواملی نظیر تغییرات هوا و شیوع یک بیماری ویروسی باعث شد که دربسیاری از نقاط صد در صد کشت از بین برود واین موضوع متضرر شدن کشاورزان را درپی داشت.
اقدسی
خاطرنشان کرد: از آنجاییکه کشت صیفی جات بصورت باز(روش جاری) ،باعث هدر رفت میزان زیادی آب
می گردد واز طرفی کنترل بیماری وآفات دراین روش به سختی صورت می پذیرد ،توصیه می
شود کشاورزان عزیز به کشت گلخانه ای صیفی جات روی آوردند که این روش علیرغم صرفه
جویی در آب وکاهش هزینه ها از راندمان تولید بهتری نست به روش باز برخوردار خواهد بود.
