هیچ فرد ایرانی – مثل هر فردی از یک کشور دیگر مثل تایلند یا برزیل و یا... – حاضر نیست که تولیدکننده هموطن خود را به نفع تولیدکننده یک کشور دیگر بایکوت خرید کند و او را زمینگیر کند، مگر چند اتفاق بیفتد. یک دلیل این است که کالای خارجی ارزان‌تر از کالای داخلی و تفاوت قیمت‌ها معنادار باشد.
به طور مثال اگر تفاوت قیمت یک یخچال داخلی با کیفیت مشابه یک یخچال خارجی ۲۰ درصد و یخچال نیز ۵ میلیون تومان در بازار خرید و فروش شود برای خریداری ایرانی صرف می‌کند که یخچال خارجی خریداری کند و یک میلیون تومان کمتر پرداخت کند.
یک دلیل دیگر این باشد که قیمت دو کالای ایرانی و خارجی برای مصرف‌کننده نهایی مساوی باشد اما کالای خارجی کیفیت و مطلوبیت بیشتری داشته باشد. در این صورت نیز خریدار ایرانی ترجیح می‌دهد کالای خارجی خریداری کند و از پولی که برای خرید داده و دسترنج اوست لذت ببرد.
در ایران متاسفانه به دلیل اینکه توسعه صنعت لوازم خانگی در مقطع دهه ۱۳۶۰ قطع شد و در شرایط دشوار قرار گرت، تولید با قیمت تمام شده بالا انجام شده و کیفیت نیز به دلیل دور بودن از تکنولوژی روز دنیا پایین مانده است. به همین دلیل بوده و هست که مصرف‌کننده ایرانی ترجیح می‌دهد پولی را که با زحمت به دست آورده است به خرید کالای خارجی اختصاص دهد.
این مساله موجب شده است که تولیدکنندگان داخلی به دولت فشار بیاورند و او را مجبور کنند برای واردات این کالاها تعرفه‌های بالا وضع کند. وقتی تعرفه واردات بالاست، واردات از مسیرهای غیرقانونی و اجتناب از دادن تعرفه‌های بالا مقرون به صرفه می‌شود و نام آن قاچاق گذاشته می‌شود. از طرف دیگر شرایط مرزهای ایران به ویژه مرز ایران با عراق و اقلیم کردستان نسبت به گذشته تفاوت پیدا کرده و این مرز محل ورود انواع کالاهای خارجی از جمله لوازم خانگی شده است.
علاوه بر این در برخی مرزها دولت با هدف کمک به مرزنشینان اجازه داده است که تحت عنوان تعاونی مرزنشینان برخی کالاها وارد شود. همه این عوامل دست به دست داده‌اند که کالای قاچاق وارد بازار داخل شود و البته مهمتر از همه تقاضای فزاینده برای خرید این کالاهاست که توسعه قاچاق را ممکن کرده است.
به گزارش ساعت ۲۴، در این وضع است که قرار است از امروز اول مهرماه ۱۳۹۵ طرح مبارزه با قاچاق لوازم خانگی با هجوم به فروشگاه‌های عرضه‌کننده شروع شود. این یک طرح کلیشه‌ای، تکراری و ناکارآمد است که بارها و بارها از سوی سازمان‌های نظارتی اجرا و پس از مدتی رها شده است.
واقعیت این است که فقدان نیروی ورزیده، کارآمد و قابل اعتماد و از همه مهمتر شمار اندک این افراد کار را از همان ابتدا با دشواری مواجه خواهد کرد. این اتفاق بارها رخ داده است و می‌تواند سرچشمه برخی اخلال‌ها در عرضه شود و سوءاستفاده‌هایی را پدیدار کند. در حالی که رقابت برای تولید کالای خانگی با کیفیت و ارزان و حذف تعرفه‌های واردات راه اصلی و موثر برای حذف قاچاق است، اقدام‌های فیزیکی هرگز پاسخ نخواهد داد و موجب زحمت خواهد شد.
مسوولان نهادهای نظارتی نیک می‌دانند سرچشمه قاچاق کجاست و چگونه می‌توان مانع از ورود آن در مرزها و مبادی ورود غیرقانونی شد، اما ترجیح می‌دهند که در این حوزه ایز اقتداری نشان دهند.
