مجتبی شجاعی گفت جهت رواناب فصلی
و آب زیرزمینی عموما از سمت غرب ( دامنه های شرقی تفتان ارتفاعات شمالی
گشت و سراوان) به سمت شرق (ریگ ملک، روتک و موک سوخته ) است که سفره آب
زیرزمینی منطقه روتک با کشور پاکستان مشترک است.
وی مقدار نفوذ از
بارندگی در محدوده آبخوان را حدود ۱۵ میلیون مترمکعب و میزان نفوذ از جریان
سطحی (رواناب فصلی و سیلاب ها) در سطح آبخوان را حدود ۱۱ میلیون متر مکعب
ذکر کرد.
وی گفت: منطقه روتک در حوضه بزرگ آبریز غیرممنوعه تهلاب واقع شده است.
بخشدار
مرکزی خاش اظهار داشت: در این بخش از حدود 167 میلیون متر مکعب استحصال آب
سالانه تنها حدود 100 میلیون متر مکعب تجدید پذیر است.
وی افزود:
متاسفانه شهرستان خاش تحت تاثیر خشکسالی های سیستان و بی تاثیر از
بارندگیهای جنوب استان بسیار نرم در حال ورود به دوران بحران آبی است.
وی بیان کرد: تاثیرات اقلیمی به سمت نیمه کویری سبب شده که خاش با مشکلات بی آبی و کم آبی رو به رو شود.
به
گفته شجاعی متاسفانه اتفاقی در کشور در بحث آب در حال رقم خوردن است که
اقلیم عادی در حال تبدیل شدن به اقلیم نیمه خشک و خشک است و با پایین رفتن
سطح منابع آب زیرزمینی عمدتا پوشش های گیاهی نیز بسیار کمتر شده و یا از
بین رفته اند.
وی اظهار داشت: یکی از اصلی ترین اولویت ها و دغدغه های
مهم دولت در شرایط موجود با توجه به تداوم خشکسالی و کمبود بارش ها در
شهرستان خاش مدیریت و تامین آب آشامیدنی برای ساکنان روستایی است.
بخشدار
مرکزی خاش ادامه داد: در نقاط روستایی رابطه بین تغییرات دو عامل جمعیت و
منابع آب، معنی دار بوده و به وضوح نشان می دهد که توسعه منابع آب، افزایش
نزولات و توسعه شبکه آبرسانی سبب ماندگاری و افزایش جمعیت روستایی می شود.
وی
گفت: نقش مدیریت منابع و مصرف آب و تاثیر آن در توسعه سطح زیر کشت نیز
رابطه معنی دار و مطلوبی را بین دو عامل مذکور نشان می دهد اما با توجه به
قلت نزولات جوی و به تبع آن محدود بودن منابع آب و افت سطح آب زیرزمینی در
دشت ها و مناطق روستایی با علم به این که کشاورزی و تولیدات آن نقش مهمی
در اشتغال و اقتصاد بومی و محلی مردم دارد روشن است که تنها راه توسعه
پایدار، توجه زیاد به مدیریت منابع و مصرف آب است.
شجاعی ادامه داد: از مجموع 93 رشته قنات که میراث معنوی خاش محسوب می شوند 80 درصدشان در شرایط بحرانی قرار دارند.
وی
افزود: آب و هوای استان، وسعت زمین، سیر نزولی بارندگی ها در سال های
اخیر، فرهنگ ناصحیح مصرف آب، جمعیت در حال رشد، چاه های کشاورزی غیرمجاز،
هدر رفت آب در برخی شبکه های فرسوده، برداشت های بی رویه و دلایلی مشابه
باعث شده است تا وضعیت آب در منطقه به موضوعی جدی و چالشی اساسی تبدیل شود
که مدیریت این چالش نیاز به حرکتی هماهنگ و منظم و عزمی عمومی در جامعه و
فرهنگ سازی به شکلی صحیح دارد.
وی یادآور شد: بخش مرکزی خاش با 10 هزار
کیلومتر مربع وسعت با دارا بودن ویژگیهای خاص جغرافیایی و پراکندگی و
جمعیت زیاد و اقتصاد کشاورزی به عنوان مهم ترین بستر درآمد اهالی دارای
چهار حوضه آبریز دشت آبخوان، تهلاب، پشت کوه و کارواندر است.
بخشدار
مرکزی خاش تصریح کرد: حفر چاه های غیرمجاز، استفاده بی رویه از حوضههای
آبریز، برخی محدودیتهای آبی، فقدان عزم جدی در صرفه جویی از چالشهای بخش
آب های زیرزمینی بوده که در کنار اثرات منفی ناشی از افت سطح آب زیرزمینی
از جمله کاهش آبدهی منابع آب زیرزمینی و کف شکنی مکرر چاهها تهدیدات جدی
را پیش روی جامعه قرار داده است.
وی اظهار داشت: پیشنهاد میشود خرید
چاه های کشاورزی کم بازده برای تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی، فرهنگسازی
مستمر و هماهنگ و تهیه و نصب کنتور و غیره میتواند موجب احیا و تعادل بخشی
سفرههای آب زیرزمینی شود.
شجاعی بیان کرد: طرح انتقال آب با لوله که
به همت دولت و با سختکوشی استاندار در حال اجراست می تواند بسیار موثر و
شفابخش در بخش آب تلقی شود.
وی گفت: خاش دارای آب و هوای نیمه بیابانی و
بارندگی بین ۷۰ تا ۱۳۰ میلیمتر است که عمدتا باعث ایجاد سیلابها می شود که
در صورت مهار این سیلابها منبع خوبی برای آبیاری مزارع خواهد بود.
وی اضافه کرد: حداقل درجه حرارت زمستانی در بخش مرکزی حدود منفی هشت تا مثبت هفت است و حداکثر حرارت تابستانی تا ۴۵ درجه می رسد.
خاش
در 185 کیلومتری جنوب زاهدان مرکز سیستان و بلوچستان واقع شده است و منطقه
مرزی روتک از توابع بخش مرکزی خاش در همسایگی کشور پاکستان قرار دارد.