در استان 10 تالاب با مساحت 180 هزار هكتار داریم كه 5 تالاب ارژن، پریشان، طشك، بختگان و كمجان از تالاب‌های بین المللی قرار گرفته در فهرست كنوانسیون رامسر هستند. زیست بوم ارژن نیز در فهرست یونسكو قرار دارد. بحثی که اخیراً بسیار مورد توجه قرار گرفته این است که با ادامه خشکسالی ها امکان خروج این زیست بوم از فهرست یونسکو و تالاب ها از فهرست كنوانسیون رامسر وجود دارد.
تابناک فارس به نقل از ایسنا: «نبی‌الله مرادی» با بیان این نكته كه زیست بوم ارژن هنوز از فهرست یونسكو خارج نشده است، می‌افزاید: اگر وضع با همین منوال پیش برود، نه تنها خطر خارج شدن این زیست بوم از فهرست یونسكو وجود دارد، بلكه امكان دارد 2 تالاب فارس از كنوانسیون رامسر خارج شوند.
مرادی با اشاره به اقدامات اجرایی شده با هدف احیای دریاچه‌ها و تالاب‌های فارس می‌گوید: اكنون به شكل خاص یك ردیف اعتباری در كشور برای احیای تالاب‌ها پیش‌بینی شده كه كل اعتبار آن 10 تا 15 میلیارد است و امسال حدود 5 میلیارد تومان به شكل خاص مصوبه داریم.
مرادی با بیان اینكه طرح مدیریت جامع تالاب بختگان در دست تدوین است، لزوم رعایت حقابه از سوی سازمان آب را یك ضرورت برای احیای تالاب‌ها برشمرده و بیان می‌کند: قول‌هایی گرفته‌ایم كه امسال شاهد رهاسازی تمام حقابه تالاب‌ها در ایام بارندگی باشیم. سرپرست حفاظت محیط زیست استان می‌گوید: كار اصلی و اساسی، تامین حقابه تالاب‌ها خصوصا تالاب بختگان است؛ وزارت نیرو هم در این زمینه تكلیف قانونی دارد.
وضعیت نگران كننده تالاب‌ها
وضعیت نگران كننده تالاب‌ها اگرچه بارها دستمایه گزارش‌ها و اخبار مختلف شده است، اما علی‌رغم طرح مباحث مختلف پیرامون این موضوع، نگرانی‌ها از تداوم خشكیدگی این منابع ارزشمند حیات در فارس ادامه دارد. كارشناس و مسئول حیات وحش و تالاب‌های فارس می‌گوید: تقریبا از ابتدای دهه 80 با افزایش اراضی زیر كشت كشاورزی، بهره برداری بی رویه از آب‌های زیر زمینی، حفر چاه‌های غیر مجاز و كاهش راندمان آبیاری در كشاورزی، وضعیت امروز تالاب‌ها را رقم زده‌ایم.
«لیلا جولایی» ادامه می‌دهد: محیط زیست سعی كرده رویكرد یك سونگر را به یك رویكرد جامع تبدیل كند؛ رویكردی كه در آن همه سازمان‌ها و ذی نفعانی كه در حوزه مدیریت تالاب ها دخیل هستند پای كار بیایند و نقش خود را در حفاظت از تالاب‌ها ایفا كنند.
این كارشناس مسائل زیست محیطی می‌افزاید: تالاب‌های بختگان، كمجان و ارژن امروز كاملا خشك شده‌اند و تالاب طشك تنها حدود10 در صد آب دارد.
وی با بیان اینكه خشکسالی تنها یكی از دلایل خشك شدن تالاب‌هاست، می‌گوید: ما نمی‌توانیم زمان طولانی برای احیای تالاب‌ها در نظر بگیریم؛ باید اقدامات فوری را در حوضه‌های آبخیز مد نظر قرار دهیم. عمده‌ترین این اقدامات مدیریت آب و كشاورزی است؛ در این صورت می‌توانیم امیدوار باشیم كه تغییراتی رخ دهد.
جولایی ضمن تصریح این نكته كه بدون اعمال این تغییرات هیچ راهكار احیایی وجود ندارد كه آب را وارد حوزه كنیم، ادامه می‌دهد: آب موجود در حوزه را باید به روش‌هایی مدیریت كنیم كه ضمن تامین معیشت مردم، نیازهای آبی تالاب‌ها هم تامین شود.
این كارشناس تالاب‌ها اظهار می‌کند: موفقیت در احیای تالاب‌ها مشروط به جلب حمایت مردم، سازمان‌ها و هماهنگ شدن همه سیاست‌های انجام شده در حوضه آبخیز است.
تولید ریزگردها
رئیس مرکز تحقیقات محیط زیست و توسعه پایدار دانشگاه شیراز نیز با بیان اینكه یکی از عواقب خشک شدن تالاب‌ها تولید ریزگردهاست، می‌گوید: بخش عمده‌ای از ریزگردها را نمك تشكیل می‌دهد و پخش‌شدن نمك، تخریب و مشكلات عدیده‌ای به همراه دارد.
«ناصر طالب بیدختی» می‌افزاید: پخش شدن نمك در محیط زیست باعث از بین رفتن مزارع كشاورزی، تخریب خاك، كاهش راندمان محصولات كشاورزی و حتی افت دید موثر رانندگان در جاده‌ها و بروز اثرات سوء بر سلامت مردم و خصوصا جوامع محلی خواهد شد.
بیدختی می‌افزاید: تالاب تنها حیاتبخش جوامع انسانی نیست، زیست تمام جانوران و حفظ چرخه اكوسیستم بستگی به حیات تالاب‌ها دارد.
منافع؛ یک پای همیشگی بحران‌های زیست‌محیطی
با نگاهی به وضعیت فعلی منابع آب در نقاط مختلف كشور و خصوصا فارس در می یابیم که ما انسان ها در بهره برداری از این موهبت الهی تنها كسب منافع خود را مد نظر داشته‌ایم؛ روشی كه همچنان به آن ادامه می‌دهیم. اگرچه این تمام علت‌های بروز بحران‌های زیست‌محیطی نظیر خشكیدگی تالاب‌ها، افت سطح آب در منابع زیرسطحی و فرونشست و فروچاله‌ها و.... نیست اما باید باور داشت كه انسان سهم اصلی را در آنچه تخریب محیط زیست نامیده می‌شود، دارد.
كارشناسان و صاحب‌نظران معتقدند كه اگر انسان سهم خود در این تخریب را پذیرفته و به عمق فاجعه‌ای كه در انتظار محیط زیست و حیات است پی ببرد، شاید روش‌های خود را اصلاح كرده و در مسیری گام بردارد كه منافع عمومی را به‌دنبال دارد.
اندکی تأمل و تفکر در آماری که همه روزه در مورد وضعیت محیط زیست بیان می شود، کافی است تا انسان خود را بر لب پرتگاهی احساس کند که ساخته و پرداخته اعمال اوست
