آيت‌الله دکتر هاشم هاشمزاده هريسي در آستانه روز جهاني مسجد در جمع اهالي منطقه پاسداران تبريز در مسجد صاحب الزمان (گوزالانيان کليبر) با بيان اينکه مبحث مسجد يكي از مسائل اوليه و مهم مربوط به اسلام است و ما اگر بخواهيم در رابطه با مسجد اقدامات شايسته‌اي را در تمام ابعاد انجام دهيم ابتدا بايد اهميت مسجد را درك كنيم و مسجدشناس باشيم گفت: اول بايد اهميت مسجد براي مردم و مسئولان تبيين شود و بعد به سراغ بيان ويژگي‌هاي مسجد رفت.
وي با بيان اينکه مسجد مقدس‌ترين نقطه روي زمين است و در عظمت مسجد همين بس كه خانه خدا بر روي زمين عنوان شده است ادامه داد: شايد اين جمله كه ورود به مسجد ورود به خانه خداست ساده به نظر برسد، اما بايد دانست كه مسجد كانون ايمان، تقوا و هدايت است و اگر ايماني در جامعه باشد از مسجد نشأت گرفته است.
آيت‌الله هاشم زاده هريسي، مسجد را جايگاه عبادت و پرستش الهي دانست كه زيباترين عمل يعني عبادت در آن صورت گرفته و محل نزول رحمت و بركت الهي است و ادامه داد: اگر بخواهيم در جامعه انسان‌سازي كنيم تا اين انسان‌هاي ساخته شده و با ايمان و ادب جامعه را بسازند، بايد مسجد را مورد توجه قرار دهيم.
وي خشت‌ها و آجرهاي جامعه برين و انساني را ساخته شده در مسجد دانست و با اشاره به ساختن مسجد قبا و مسجد‌النبي(ص) توسط پيامبر اكرم(ص) و نقش خود پيامبر(ص) در ساخت اين مساجد اظهار كرد: پيامبر مكرم اسلام(ص) حتي به صورت شخصي به حمل سنگ‌هاي مسجد قبا و مسجد النبي(ص) اقدام مي‌كردند و مي‌فرمودند كه من هم مي‌خواهم در ساختن خانه خدا نقش داشته باشم.
اين محقق و صاحبنظر مسائل ديني در مورد جايگاه مسجد در اسلام تصريح كرد: مسجد از منظر اسلام، يك مسئله ساختماني و بنايي بر اين مبنا كه صرفاً يك مكان به عنوان مسجد ساخته شود، نيست بلكه مسجد يك مسئله محتوايي است و اين ساختمان و بنا ، ظرف و قالب محتوا است؛ يعني مسجد ساختن در حقيقت ظرف ساختن براي محتوايي است كه همه چيز از جمله علم، تربيت، انسانيت، آراستگي، معنويت، تقوا و .... را شامل مي‌شود و ما بايد اين محتوا را هدف‌گيري كنيم.
آيت‌الله هاشم زاده هريسي با بيان اينکه مسئله مسجدداري به چهار مرحله تقسيم مي شود افزود: مسئله اول تأسيس و تجهيز مساجد است؛ مساجد به عنوان ظرف و قالب هدايت، تربيت، انسان‌سازي و ... است و اين ظرف و قالب بايد هنرمندانه و ارزشمند ساخته شود؛ مرحله دوم نگهداري مساجد است، مساجد بايد پاك و فعال نگهداري و براي انسان‌سازي و تربيت انسان‌ها آماده شود و مرحله سوم سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي‌ها است؛بايد در مساجد سياست‌گذاري و برنامه‌ريزي صحيح و متناسب با اهداف مساجد صورت گيرد تا مساجد به صورت دانشگاه‌ها و مراكز تربيتي، هدايتي و ... دربيايد. چهارمين مسئله مربوط به مساجد را مردم و نقش آنها در اين حوزه تشکيل داده است که سه مرحله اول تكليف خواص است و مرحله چهارم تكليف عموم مردم.
عضو مجلس خبرگان رهبري با تأكيد بر اين‌كه مساجد بايد مانند دانشگاه اداره شود و امام جماعت بايد قبل از همه در آن حضور داشته باشد و بعد از همه بايد از مسجد خارج شود، افزود: بايد مسجدشناس باشيم و اهداف و جايگاه مساجد را بدانيم و دست‌اندكاران مساجد را با اين اهداف انطباق دهيم.
آيت‌الله هاشم زاده هريسي افزود: مساجد بايد مراكز علمي، تربيتي، بهداشتي، مراكز خيريه و ... داشته باشد و مردم احساس نياز به مسجد داشته باشند، چرا كه مسجد خانه خداست و همه كارهاي خوب بايد از خانه خدا نشأت بگيرد. در هر محله مسجد بايد نياز مردم را تأمين كند و مشكلات مردم را حل كند.
وي با تأكيد بر اهميت وجود سعه‌صدر در مسئولان مساجد، اظهار كرد: بايد به حدي در مسئولان مساجد سعه‌صدر وجود داشته باشد كه همه افراد را به مسجد راه بدهند و زمينه حضور افراد بد و خوب شدن آنها را فراهم كنند. در مساجد بايد به عنوان خانه خدا براي همه بندگان خدا حرمت قائل شوند.
عضو مجلس خبرگان رهبري به تبيين روش‌هاي قرآني هدايت جامعه اشاره نموده و در مورد روش اقامه دين در جامعه توسط حکومت و دولت اسلامي گفت: آيا با روش زور، داد و بيداد، تهديد و پرخاش و خشونت و تازيانه مي‌توان دين را در جامعه اقامه کرد يا با روش ملايمت و نصيحت و فرهنگ و تربيت و اخت شدن و رفيق شدن با مردم و حاکميت در درون دل اکثريت مردم؟
وي تأکيد کرد: حکومت و دولت اسلامي بايد به‌گونه‌اي عمل کند که مردم دين‌دار شوند و دين را در جامعه نهادينه، مطلوب و محبوب دل‌ها کنند و اسلام را به جهانيان آنطور که هست نشان دهند تا آنها نيز مجدوب احکام و آموزه‌هاي اسلام شوند.
وي با بيان اينکه جنگ و جهاد براي کفاري است که مزاحم مسلمانان مي‌شدند افزود: اما در ميان مسلمانان و مؤمنان نمي‌توان چنين برخوردي داشت.
آيت‌الله هاشمزاده هريسي با بيان اينکه اقامه دين يکي از وظايف حکومت و دولت اسلامي در جامعه است، گفت: از ديگر وظايف دولت اسلامي تلاش براي راحتي، معيشت و امنيت مردم، رضايت بندگان خدا و رعايت حقوق مردم و اقامه عدالت و ايجاد انسجام ملي در جامعه است.
وي افزود: اقامه عدالت از مهم‌ترين وظايف حکومت ديني است؛ اگر عدالت در جامعه باشد اين بگومگوها ايجاد نمي‌شود و تريبونها آلوده نخواهد شد و همديگر را خرد نمي‌کنيم و به هم تهمت نمي‌زنيم و همديگر را هتک نمي‌کنيم.
عضو مجلس خبرگان رهبري به روش‌هاي قرآني هدايت مردم به بهشت پرداخت و گفت: روش قرآن براي هدايت انسان‌ها تذکر و هدايت است؛ پيامبران نيز آمدند تا مردم را هدايت کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبري با اشاره به آياتي از سوره مبارکه «غاشيه» اظهار کرد: در آيات 21 و 22 اين سوره خطاب به پيامبر آمده است «تذکر ده که تو تنها تذکردهندهاى؛ بر آنان تسلطى ندارى»؛ يعني پيامبر آمده است تا مردم را هدايت کند و راه‌هاي بد و خوب را به مردم نشان دهد و نيامده بر مردم مسلط شود و خشونت به خرج دهد.
آيت‌الله هاشمزاده هريسي با بيان اينکه اگر فردي با زور نماز بخواند به بهشت نمي‌رود براي اينکه رفتارش اخلاصي و ايماني نيست گفت: ايمان بايد به وجود بيايد و اين امر با محبت و تربيت و دلسوزي و نوازش صورت مي‌گيرد.
وي با بيان اينکه قرآن علاوه بر بيان احکام، روش‌ها را نيز مطرح کرده است، گفت: ما از روش‌ها غفلت کرده‌ايم و فقط مي‌خواهيم حرف خود را با منطق خود اعمال کنيم؛ حرف حق و حرف ديني و اسلامي زدن کافي نيست، بلکه بايد حرف حق را در لباس زيبا و با زبان نرم و زيبا و جذاب ارائه کرد.
عضو مجلس خبرگان رهبري ادامه داد: مسئله جذب کردن و اصلاح کردن راه دارد و با زور نمي‌شود؛ البته بعضي مواقع زور و مجازات لازم است و بايد باشد چرا که عقلي و منطقي و شرعي است؛ اما مجازات و زور در حداقل ضرورت و اصلي ثانوي است؛ اصل اوليه محبت و حرمت و دلسوزي و برادري و باهم بودن است؛ ما اصول را جابجا کرديم و اول را به آخر برده‌ايم و آخر را به اول آورده‌ايم.
وي خاطرنشان کرد: جمله‌اي در قرآن وجود دارد که فهم آن براي همه آسان است؛ «وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا» يعني با مردم به نيکي سخن بگوييد؛ سخن گفتن عمل و حکم است و به نيکي سخن گفتن روش آن است؛ اين عبارت هم اصل حکم را و هم روش حکم را بيان مي‌کند.
آيت‌الله هاشمزاده هريسي تصريح کرد: اگر روش زيبا نباشد براي دين مضر است و فساد مي‌آورد؛ حتي اگر يک اثر مثبت داشته باشد، صد ضرر به همراه خواهد داشت.
وي با اشاره به داستان حضرت موسي(ع) و فرعون گفت: وقتي فرعون طغيان مي‌کند، خداوند به حضرت موسي(ع) و حضرت هارون(ع) دستور مي‌دهد که به سراغ فرعون بروند و با آرامش و به نرمي با او سخن بگويند، چون در اين صورت است که شايد اثر بگذارد.
عضو مجلس خبرگان رهبري با طرح اين سؤال که چه کنيم که مردم از دين خسته و ملول نشوند، اظهار کرد: رسول خدا(ص) در روايات بحث تعليم و تربيت را مطرح مي‌کنند و مي‌فرمايند معلم و مؤدب باشيد و در تربيت مردم خشن رفتار نکنيد. بنابراين اين مسئله بيان صريح پيامبر است و «تعند» در تربيت، هدايت و تعليم ممنوع است و قباحت دارد.
وي همچنين اظهار کرد: ممکن است فردي سخني بگويد که معاني مختلفي داشته باشد وظيفه ما اين است که حرفش را به صحت حمل کنيم؛ اين يک اصل عقلي، شرعي، فقهي و اصولي است؛ مادامي عمل کسي محمل خيري داشته باشد، نبايد آن را به محمل فساد حمل کرد؛ در اين صورت جامعه به سمت فساد مي‌رود.
استاد حوزه هاي علميه با بيان اينکه از شيوه هاى مشترک و اصول اوليه دعوت مبلغان آسمانى، گفتار نرم و دلنشين با مخاطبان است افزود: خدا به حضرت موسي و هارون مي فرمايد: «إذهبا إلى فرعون إنه طغى * فقولا له قولا لينا لعله يتذکرأو يخشى» (طه آيات 43 – 44) ... «به سوى فرعون برويد که او به سرکشى برخاسته، و با او سخنى نرم بگوييد شايد که پند بپذيرد يا بترسد»از سويى ديگر، خداوند در اين آيات، يکى از آداب تبليغ را بيان مى کند که بايد نرم و آرام باشد نه خشن و غليظ. به ويژه دربرابر انسان هاى متکبر که شدت برخورد، بر سرکشى و تکبر و خشونت آنها مى افزايد.
وي با بيان اينکه لينت و نرمي عامل جذب و الفت و محبت مي باشد افزود: در آيات قرآن بر نرمي در سخن بويژه در دعوت و امر به معروف و نهي از منکر تاکيد شده است زيرا اين امور نيازمند سخني است که از نظر ظاهري بايد نرم باشد تا همانند آب، اندک اندک بر دل‌ها حتي دل‌هاي سنگي نفوذ کند. يعني همان‌طوري که بايد سخن از نظر محتوا، سديد و برهاني و محکم و استوار باشداز نظر ظاهر نيز بايد بگونه‌اي بليغ و فصيح و نرم و ملايم باشد که در جان مخاطب نفوذ کند و به نرمي جاي گيرد.
آيت الله هاشمزاده هريسي به آبروريزيها، تهمت ها، دروغ ها، بهتان ها و بالاخره تخريب شخصيت ها و استوانه هاي اصلي نظام اسلامي که اين روزها از طريق تريبونها و شبکه هاي مجازي و اينترنت شيوع يافته اشاره نموده و ضمن تقبيح اينگونه رفتارها ادامه داد: بازگوکردن چنين سخناني پشت سر بزرگان نظام و انقلاب به دور از انصاف بوده و جزو غير‌اخلاقي‌ترين اعمال در جامعه محسوب مي‌شود. بايد گفت اين بيماري بطور عجيبي در جامعه در حال انتشار است و هر چند وقت يکبار افرادي هستند که مي‌خواهند تنشي را در جامعه ايجاد کنند و مسائلي که ساخته ذهن آنهاست هم دستاويزي مناسب برايشان شده است. اين افراد قصدي جز برهم زدن آرامشي که در جامعه حاکم شده است ندارند و درصدد منفعت‌طلبي و استفاده از شرايط هستند تا بتوانند از آب گل‌آلود ماهي صيد کنند.
عضو مجلس خبرگان رهبري افزود: متاسفانه مناديان خشونت و پمپاژ کنندگان نفرت در جامعه به اين امر آگاه نيستند که راه انتخابي‌شان مقصدي جز خرابات ندارد و درنهايت منجر به صدماتي به کل جامعه خواهد شد که هيچ فردي نمي‌تواند از آن مصون بماند. ممکن است اين افراد باور داشته باشند که گفته‌هايشان در جهت حمايت و تقويت است اما به بيراهه مي‌روند و نتيجه‌اي عکس آنچه در ذهنشان مي‌گذرد به دست خواهند آورد.