وي با بيان اينکه اين گونه فعّاليت هاى فرهنگى و آموزشى پيش از انقلاب در آن دوران اختناق و ستم شاهى و انزواى دين و قرآن يك ابتكار و تحوّل كاملاً جديد در حوزه علميه بود و يك نوع جنبش فكرى و انقلاب فرهنگى به شمار مى آمد كه از حوزه آغاز شده بود و به پيكر جامعه تزريق مى شد و آن را زنده و بيدار مى ساخت ادامه داد: اين فعّاليت ها و حركت جديدى كه از حوزه شروع شده بود، دين و قرآن را در جامعه از انزوا خارج نمود، فاصله ما بين قرآن و فرزندان قرآن را كه سال هاى طولانى اتفاق افتاده بود، از ميان برداشت و آنها را به هم ديگر پيوند داد و زمينه هاى فكرى انقلاب اسلامى به رهبرى امام خمينى را فراهم نمود و به آن حركت و سرعت بيش تر بخشيد تا بالاخره به پيروزى انقلاب اسلامى منتهى شد و پس از پيروزى انقلاب اسلامى، اين فعّاليت ها به شكل ديگر و به طور وسيع ترى هم چنان ادامه دارد.
آيت الله دکتر هاشم زاده هريسي با بيان اينکه تاكنون 120جلد كتاب در موضوعات علمى، قرآني ، حقوقي ،قضايي ، اخلاقى، سياسى، اجتماعى و...تأليف، چاپ و منتشر كردم كه فهرست، توضيحات و شرح آن ها موجود است افزود: از سال 1354شمسى كار و فعّاليتم را درباره قرآن آغاز كرده ام و تاكنون مدت 40 سال است كه در اين امر مقدّس به طور تخصّصى و تمركزى در دو سطح آموزشى و تحقيقى كار و فعّاليت مى كنم که بايد بگويم حدود 30 مورد از کتابهايم در موضوع قرآن بوده است.
وي با بيان اينکه در آغاز كار قرآنى ام، در آن دوران فترت كه به علّت سخت و طولانى بودن آموزش قرآن، ما بين قرآن و فرزندان قرآن فاصله افتاده بود، طرح جديد آموزش قرآن را در دو جلد به عنوان طرح نوين در آموزش قرآن و طرح نو در آموزش تجويد قرآن به سبك جديد ارائه كردم و روش هاى ديگرى نيز در اين زمينه ارائه شد ادامه داد: اين روش هاى جديد و ساده در كم ترين مدت، قرآن را به جوانان و نوجوانان آموزش داد و آن فترت و فاصله طولانى جوانانمان با قرآن به آشتى و پيوند تبديل گرديد به طورى كه آن دوران را مى توان دوران آغاز تحول در آموزش قرآن ناميد.
اين مفسر قرآن با بيان اينکه در ادامه اين برنامه، احساس كردم كه آموزش قرآن در روخوانى محصور شده و در جا قدم مى زند ادامه داد: به همين علت، طرح از روخوانى تا علوم قرآن را ارائه دادم كه قرآن را از روخوانى ساده تا علوم قرآن در پنج مرحله و هر مرحله در چند كلاس، آموزش مى دهد و در يك نقطه مشخّص فارغ التحصيل مى كند و اين طرح در بعضى از كتاب هايم چاپ و منتشر شده، بخشى از كتاب هاى اين مراحل نيز نوشته شده و منتشر گرديده است.
وي با بيان اينکه در رابطه با قرآن دو نوع و در دو سطح، كار علمى در دست انجام دارم كه بخشى از آنها چاپ و منتشر شده است و هم چنان به طور سلسله وار ادامه دارد: كار تحقيقاتى براى خواص و محققان در هفت موضوع 1. طبقه بندى و موضوع بندى آيات قرآن بر اساس كاربردى و نيازهاى حكومتى در دو سطح: آموزشى، تحقيقاتى؛2. تحقيقات آمارى و احصايى؛3. آشنايى با خصوصيات، ويژگى ها و مسائل كلّى سوره هاى قرآن (چهار جلد منتشر شده)؛4. قرآن شناسى و علوم قرآنى (منتشر شده)؛5. منابع شناسى و روش تحقيق در قرآن؛6. نماز در قرآن؛7. عترت در قرآن و همچنين آموزش همگانى براى عموم به خصوص جوانان در پنج مرحله: 1. روخوانى و ساده خوانى قرآن به سبك جديد (منتشر شده)؛2. صحيح خوانى و قواعد لازم تجويد به سبك جديد (منتشر شده)؛3. آموزش ترجمه قرآن به سبك خودآموز؛4. تفسير موضوعى و درسى در سطح عموم(سه جلد منتشر شده)؛5. تعاليم و معارف قرآن، علوم قرآن و قرآن شناسى به سبك آموزشى.
آيت الله دکتر هاشم زاده هريسي با بيان اينکه براى انجام اين فعّاليت هاى گسترده علمى و آموزشى قبل از انقلاب، مركزى به عنوان «جامعه تعليمات قرآن» را تأسيس كرده بودم و بعد از انقلاب نيز مؤسّسه اى را به عنوان «بنياد علوم قرآن و حديث» تأسيس كرده و به ثبت رساندم كه خدمات قرآنى زيادي به ثمره رسانده است افزود: اخيراً نيز سه کتاب مهم پژوهشي و قرآني از سلسله درس هاي دانشگاهي اينجانب توسط چاپ و نشر سازمان اوقاف و امور خيريه عرضه شده و در دسترس علاقمندان علوم قرآني قرار گرفته است.
وي افزود: کتاب آيات نماز در قرآن يکي از اين کتاب ها مي باشد که مسايل تحليلي در آشنايي با حقيقت نماز، شناسايي و استخراج همه آيات مربوط به نماز در قرآن، شناسايي و معرفي نمازهاي نامدار در قرآن و تفسير آيات نماز را در قالب 34 درس ارائه کرده است. همچنين کتاب آيات زن در قرآن را که شناسايي و استخراج همه آيات مربوط به حقوق زن در قرآن، گروه بندي آيات، شناسايي آيات زنان نامدار در قرآن، آيات احکام زنان (حقوق و فقه بانوان در قرآن) و نشان ها و الواح طلايي حقوق زن در قرآن را در قالب 40 لوح طلائي حقوقي عرضه داشته است و کتاب اعجاز علمي قرآن، سومين تاليف قرآني بنده است که مسأله اعجاز و معجزه را در 7 درس، مسأله اعجاز قرآن را نيز در 7 درس و اعجاز علمي قرآن را با طرح 60 مسأله علمي در 18 درس به همراه تفسير 100 آيه از آيات علمي قرآن ارائه کرده است.
آيت الله دکتر هاشم زاده هريسي با بيان اينکه چند پروژه تحقيقاتى و آموزشى و هم چنين پروژه عظيم «تبويب قرآن» در دو سطح تحقيقاتى و آموزشى نيز در دست اقدام است كه در به ثمر رساندن آن ها به يارى و مساعدت الهى و توجّه مسئولان و مراكز ذى ربط دارم افزود: اخيراً نيز در يك كار تحقيقاتي با مطالعه در آيات قرآن، 300 آيه در زمينه اعتدال را احصاء و استخراج كردم که پروژه تحقيقاتي مهم قرآني ، ديني ، اخلاقي، اجتماعي و سياسي بوده که آماده به تفسير و ارائه مي باشد که اگر موفق به پايان اين پروژه قرآني شوم و آن را به پايان رسانم خدا را شاکر و سپاسگزار خواهم بود.
وي با بيان اينکه در اين آيات اعتدال به معناي ميزان، حدود‌الله، صراط مستقيم و حد وسط آمده است افزود: بايد منابع اعتدال را استخراج و پيرامون آن تحقيق كرد تا اعتدال در جامعه نهادينه شود.
عضو مجلس خبرگان رهبري با ذكر اينكه آيات قرآن مملو از اعتدال است، افزود: اعتدال و تعادل پايه اسلام است، همه قوانين و احكام اسلام بر اساس اعتدال تنظيم شده است، خارج از اعتدال در اسلام قانون و احكامي نداريم.
وي با اشاره به سابقه اخلاقي اعتدال عنوان كرد: در علم اخلاق كه بيش از 1000 سال علماي اخلاق مطلب نوشته‌اند، اعتدال محور و پايه اخلاقيات است، در كتاب‌هاي اخلاقي مطرح شده، در اين كتاب‌ها آمده است كه هر صفت، عمل و هر وصفي سه شاخه دارد؛ افراط، تفريط و حد وسط ؛ افراط و تفريط رذيلت و اعتدال فضيلت است، موضوع فضايل و رذايل اخلاقي كل اخلاقيات ما را تشكيل مي‌دهد.
عضو مجلس خبرگان رهبري با بيان مثالي براي روشن شدن معناي اعتدال گفت: شجاعت وصف نيكي است و علماي اخلاق مي‌گويند اگر اين شجاعت افراط و تندروي باشد، شجاعت نيست، تهور و بي‌باكي است، اين نوع شجاعت ملتي را با چالش روبرو مي‌سازد و جان‌ها و مصالح و منافع ملي را به خطر مي‌اندازد.
اين مدرس حوزه و دانشگاه گفت: اگر فردي اهل تفريط و ترسو باشد، به محافظه‌كاري و احتياط بيش از حد روي مي‌آورد، در اين صورت صفت ترسويي به او مي‌دهند و اين يك رذيلت است، حد وسط دو مسئله تهور و ترسويي، شجاعت است، شجاعت توأم با دورانديشي و مطالعه جوانب است، وقتي فرد احساس كرد شرايط حرف زدن و اقدام وجود دارد، عاقلانه و با شجاعت وارد مي‌شود.
عضو مجلس خبرگان رهبري با ذكر اينكه هر امري حد و اندازه‌اي دارد، گفت: اخلاقيات نيز بر اين مسئله تاكيد دارد، است، در اسلام همه چيز بر اساس اعتدال است، صراط المستقيم كه در نماز هر روز مي‌خوانيم همان اعتدال است، انسان در نماز با خدا عهد مي‌بندد كه راه‌هاي انحرافي را انتخاب نكند و راه مستقيم را مدنظر داشته باشد.
اين مدرس حوزه و دانشگاه عنوان كرد: وقتي خداوند مي‌فرمايد «تلك حدود‌الله»، حدود خداوند اعتدال است و نبايد از آن عبور كرد، در قرآن كريم آياتي با اين عبارت آمده است، خداوند براي هر كاري حدود و اندازه تعيين كرده، در اصول كافي بابي به نام اقتصاد در عبادت وجود دارد، حتي در عبادت نيز اعتدال شرط است، در روايات آمده جسم مركب روح است، روح به سوي كمال و انسانيت پرواز مي‌كند، اگر اين جسم را با عبادت فرسوده كنيد، فرسوده مي‌شود، بگذاريد عبادت با شوق باشد و جسم قوي بماند.
وي با بيان اينکه گاه مشاهده مي شود اعتدال ضداسلام و ضد ارزش‌گرايي از سوي برخي معرفي مي‌شود ادامه داد: نبايد افراط‌گرايي يك ارزش شود، اين بدعت است، محبت نيز جاي خود را به نفرت داده است، در روابط خود به جاي اينكه به محبت تكيه كنيم از نفرت استفاده مي‌كنيم، در نتيجه حرمت‌ها شكسته مي‌شود و تهمت و بي‌تقوايي و كينه در جامعه رسوخ مي‌كند.
عضو مجلس خبرگان رهبري گفت: آيين اسلام محبت و دين همان محبت است، اين تحريفات بايد اصلاح شود، محور همه رفتار و گفتار و عملكرد ما بايد قرآن كريم باشد تا از انواع راه‌هاي انحرافي نجات پيدا كنيم؛ اعتدال اگر به فراموشي سپرده شده و تحريف شود جامعه‌اي سالم و متعادل نخواهيم داشت.
اين مدرس حوزه و دانشگاه با بيان اينکه تندروي از هر دري وارد شود، عدالت از در ديگر خارج مي‌شود افزود: تندروي انسان را به گناه، بي‌انصافي و بي‌عدالتي وامي‌دارد .
منوچهر جعفري سرپرست اداره کل کتابخانه هاي آذربايجان شرقي نيز در اين نشست با بيان اينکه سلسله نشست هاي کتاب خوان در راستاي مطالبه دبيرکل محترم نهاد کتابخانه ها مبني بر ضرورت مطالعه توسط کتابداران و ترويج فرهنگ مطالعه به صورت ماهانه برگزار مي شود افزود: نشست کتاب خوان نشست به اشتراک گذاري کتاب هاي خوانده شده است و اشخاصي که از قبل اعلام آمادگي کرده اند در اين نشست ها درباره کتاب هايي که خوانده اند و خواندن آن را به ديگران پيشنهاد مي کنند صحبت مي کنند.
سرپرست اداره کل کتابخانه هاي استان با اشاره به نحوه برگزاري اين نشست گفت: در اين نشست ، که به صورت صميمي و به دور از تشريفات اداري برگزار شد دوازده نفر و هر کدام به مدت هفت دقيقه به معرفي کتاب مورد نظر خود پرداختند.
جعفري در خصوص نحوه اعلام آمادگي و ثبت نام براي شرکت در اين نشست ها خاطرنشان کرد: ثبت نام از طريق پورتال اداره کل و همچنين امور فرهنگي اداره کل صورت مي گيرد و زمان بندي و برنامه شرکت علاقمندان در اين نشست قبلاً از سوي دبيرخانه نشست کتاب خوان اطلاع رساني مي شود.