خدمت در جمهوری اسلامی ایران مفهومی متفاوت از کار و تلاش در جوامع دیگر دارد و بار معنوی این واژه مطابق با آموزه های دینی این تفاوت را ایجاد می کند.
در حقیقت خدمتگزار بودن مقامی است که رشد و تعالی فردی و جامعه را توامان موجب می شود و قرار گرفتن در چنین جایگاهی تنها کار و تلاش مستمر برای خدمتگذاری بیشتر در جامعه را می طلبد آنچنان که مقام معظم رهبری در تعبیر حدیث شریف " و عَن النَّبیّ صلّی‌الله‌علیه‌وآله أَنَّهُ قال سَیِّدُ القَومِ خادِمُهُم (۱)" میفرمایند:
"وقتی من و شما در فلان اداره، در فلان جمعیت رئیس شدیم، یک انگاره‌ای در ذهن ما به وجود می‌آید از وجود خودمان، از شخصیت خودمان، که گویی یک حاشیه‌ی امنی باید داشته باشیم، یک اعتبار فوق متعارفی باید داشته باشیم؛ نه، روایت می‌گوید شما اگرچنانچه به هر دلیلی ریاست این جمعیت، ریاست این قوم، ریاست این ملت را در هر حدی بر عهده گرفتید، فوراً وظیفه‌ای به گردن شما می‌آید و آن خدمت به اینها است."(۲)
در این میان یکی از از نزدیک ترین نهادهای خدمتگزار به مردم بین تمام دستگاه‌های اداری و اجرایی کشور شهرداری ها هستند و از لحظه تولد تا مرگ یک شهروند برای تمام عرصه های زندگی مردم خدمات ارائه می‌کنند .
اولین برخورد هر شهروند با حکومت و حاکمیت در اخذ خدمت از شهرداری ها رقم میخورد به همین دلیل یکی از مهمترین ارکان خدمتگزاری به مردم در نظام جمهوری اسلامی برای ارائه خدمات شهرداری ها می باشند.
مجموعه ای برپایه سرمایه های مردمی که با ارائه خدمات عمومی در شادی ها و غم های شهروندان شریک بوده و همواره در ایجاد روحیه شادابی و نشاط و امید به آینده و رشد شهرها و محیط زندگی مردم تاثیر مستقیم دارد.
شهرداری ها به واسطه انتخاب مردم در انتخابات شوراهای اسلامی شهر رویکردهای متفاوتی در کشور دارند و شهرها در دوره های متفاوت شورای اسلامی شهر و انتخاب مدیریت شهری از این طریق، شاهد رشد و سکون خدمات یا رشد شهری می شوند.
انتخابات پارلمان شهری یکی از مظاهری است که شهروندان با انتخاب اگاهانه یا غیر مسئولانه به سرعت نتیجه انتخاب خود را در عرصه های زندگی شهری مشاهده خواهند کرد و به طور ملموسی درگیر مشکلات یا و مواهب انتخاب خود می‌شوند.
به جرأت می توان گفت شهرداری ها اولین و پر برخوردترین پیشخوان دستگاه های اداری و اجرایی خدمت‌رسانی در نظام جمهوری اسلامی به شهروندان هستند و ارتقای کیفیت و فرهنگ زیست شهری در بین مردم و کالبد شهری یکی از مهمترین رخدادهایی است که سیر تحولات شهرداری ها را با انتخابی آگاهانه به سمت تعالی و پیشرفت هدایت می کند.
شهرداری ها در جمهوری اسلامی با همراهی و مشارکت مردم و این نگاه تحول گرایانه ، از نهادی صرفا خدماتی به سمت اثر بخشی در تمام عرصه های اجتماعی و فرهنگی و عمرانی و مقدرات شهروندان در حال رشد و پیشرفت بوده و بویژه در دهه اخیر این حرکت شتاب روزافزونی داشته است به گونه ای که در همه عرصه های فرهنگی اجتماعی و حتی اقتصادی تحولات در شهری همچون قم به صورت مشهود قابل مشاهده است.
از فعالیت های فرهنگی و عمرانی مساجد تا مسابقات، راهپیمایی ها، تجمعات، مناسبت های ملی و مذهبی، شوارع و بوستان ها و تفریحات شهروندان تا انتخابات و تبلیغات کاندیداها ها و ...
شاید بتوان شهر قم را یکی از مصادیق بارز شهرهایی دانست که عرصه های جدید خدمتگزاری شهرداری ها را در کشور به طرز ملموسی تجربه می کند و در شئون مختلف زندگی مردم و کالبد شهری این مسیر توسعه قابل مشاهده است.
نکته قابل تأمل در این زمینه اهمیت نقش مردم در شکل گیری و سرعت بخشی به این جامعه پذیری و این تحول است ؛ نقشی بی بدیل که با مطالبه گری و مشارکت مردمی سیر تکاملی مدیریت شهری را در عرصه های مختلف سرعت بخشیده است.
به حق موتور محرک و سرعت بخش تمام تحولات اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی کشور مشارکت و مطالبه گری مردم است؛ تحول و نو شدنی که با حضور و انتخاب آگاهانه و مسئولانه در همه عرصه ها به ویژه انتخابات شکل میگیرد.
پی نوشت:
۱- الشافی، فیض کاشانی
۲- درس خارج فقه مقام معظم رهبری ۹۲/۱۱/۳
ابوالقاسم مقیمی عراقی
مدیرعامل سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قم
