به گزارش تابناک ارومیه ،در شرایط یک زندگی طبیعی،کودک پس از بدنیا آمدن در کنار پدر و مادر و به اصطلاح در یک خانواده رشد پیدا میکند.در بیشتر جوامع سنتی ،خانواده هایی که فرد در آن متولد میشود تا اندازه زیادی تعیین کننده موقعیت اجتماعی فرد در طول زندگیش است.
منطقه وطبقه اجتماعی خانواده ای که فرد در آن متولد میشود بر الگوهای اجتماعی شدن به شدت تاثیر میگذارد.کودکان شیوه های رفتار پدر و مادرشان در مرحله اول و سپس رفتارهای سایر افرادی که با آنها در ارتباط است فرا میگیرد.
پس از خانواده ،گروه همالان، در اجتماعی شدن کودک موثر است.گروه همالان ،گروههای دوستی کودکان هم سن هستند.کودکان بالاتر از سنین چهار تا پنج سال معمولا وقت زیادی در کنار دوستان همسال خود میگذرانند.بدیهی است مدارس در این زمینه تاثیر بسیار مهمی خواهد داشت.
با بزرگتر شدن کودک ،مرحله ورود به مدرسه فرا میرسد.این مرحله یکی از مهمترین بخشهای زندگی هر فردی بشمار میرود.در این مرحله از زندگی،کودکان در کنار همالان،از اشخاص بزرگتر از خود نیز ارتباط دارد. طبق نظرجامعه شناسان،درکنار آموزشهای رسمی درمدارس،آموزش پنهانی هم وجود داردکه به کودکان،نظم،انضباط،پیروی کردن از قوانین گروهی،رسمی بودن،در جمع بودن،اطاعت از سخنان مسئول و غیره آموزش داده میشود.
در دوران مدرسه ،کودک علاوه بر تکمیل روند اجتماعی شدن میتواند از آموزش مهارتهای زندگی و اجتماعی هم بهره مند شوند.برنامه ریزیهای انجام شده از سوی مدارس و مسئولین آموزش و پرورش در همین راستا میتواند موثر و ماندگار باشد.
حال با توجه به اهمیت دوران مدرسه در زندگی هر کودک ،مسئولین امر باید با اتخاذ تدابیر لازم،بتوانند همراه با آموزشهای رسمی تدوین شده ،کودکان بویژه دانش آموزان دوران راهنمایی و دبیرستان را با مهارتهای زندگی و وارد شدن به اجتماع آشنا سازند و از این رهگذر،از بسیاری آسیب های اجتماعی جامعه کاسته خواهد شد.
در همین راستا،طرح مشکات،برنامه ایی است برای آشنایی دانش آموزان و والدین با فرایندهای اجتماعی شدن و نحوه مقابله با مشکلات احتمالی پیش آمده از این فرایند.
البته لازم است تا در طرح مشکات و یا طرحهای مشابه ،دو طرف موضوع در نظر گرفته شود چه بسا که برخورد والدین و اولیای مدرسه با دانش آموزان نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است.درک متقابل و ارائه راهکارهای مناسب در فرایند اجتماعی شدن، میتواند نتایج بسیار خوبی برای طرح و آینده دانش آموزان و در نهایت برای تربیت نسلهای جامعه داشته باشد.
هاله نوبری مسئول امور بانوان آموزش و پرورش آذربایجان غربی در گفت‌وگوی خبری گفت:مخاطب فعالیت‌های طرح مشکات دو دسته تقسیم میشوند ،دسته ایی دانش‌آموزان دختر و پرسنل زن را شامل میشود، به طوری که یکی از مهمترین برنامه‌های سال 1393 طرح «مشکات» است.
وی با اشاره به اینکه طرح مورد اشاره سراسر استان در قالب 480 ساعت اجرا میشود، اضافه کرد: برای نخستین بار در راستای افزایش ساعت‌ها اقدام شد، به طوری که در آذربایجان غربی پیرو افزایش ساعات برگزاری این طرح، به رشد 60 درصدی در اجرای آن دست یافتیم.
نوبری محل اجرای این طرح را دبیرستان‌‌های دخترانه عنوان کرد و افزود: مدارس پرجمعیت این طرح را اجرا می‌کنند.
وی ادامه داد: از نیمه دوم بهمن ماه اجرای طرح مورد اشاره با حضور حداکثری معلمان آغاز شده و تا پایان سال تداوم خواهد داشت.
مسئول امور بانوان آموزش و پرورش آذربایجان غربی با اشاره به اینکه نحوه برخورد و حل مسائل دانش‌آموزان دختر در سن نوجوانی حائز اهمیت است، ادامه داد: ارتقای مهارت معلمان برای برقراری ارتباط با دانش‌آموزان دختر، معرفی آسیب‌های رفتاری، نحوه شناسایی ناهنجاری‌ها و راه‌های رفع آن از جمله اهداف مجریان طرح است.
نوبری ضمن تقدیر از معاونت آموزشی و پژوهشی آموزش و پرورش آذربایجان غربی گفت: جهت تسهیل شرکت کردن پرسنل در این طرح، هشت ساعت آموزش ضمن خدمت برای معلمان در نظر گرفته شد، تا دبیران برای حضور در دوره‌های طرح «مشکات» اقدام کنند.
مسئول امور بانوان آموزش و پرورش آذربایجان غربی ادامه داد: جامع‌ترین و کامل‌ترین نگاه به جایگاه زن در اندیشه‌های رهبر فرزانه انقلاب اسلامی تجلی یافته، بنابراین متولیان و برنامه‌ریزان عرصه تعلیم و تربیت باید به منویات رهبری توجه ویژه داشته باشند.
وی با ابراز تاسف از اینکه دنیا با همه پیشرفت‌ها و توسعه‌یافتگی خود در حل مسائل خانواده‌ها دچار درماندگی شده است، اضافه کرد: خانواده نهاد طبیعی، اساسی و بنیادی محسوب شده، همچنین به عنوان محیط امن و آرامش‌دهنده برای اقشار مختلف به شمار میرود.
مسئول امور بانوان آموزش و پرورش آذربایجان غربی با اشاره به اینکه دانش‌آموزان از سن پایه باید با اهمیت این نهاد اجتماعی آشنا شوند، اضافه کرد: خانواده بستری برای رشد معنوی، تعالی فکری و روانی انسان است، به طوری که تزلزل خانواده جامعه‌ای آشفته‌تر شکل خواهد داد.
نوبری با اشاره به اینکه برای صیانت از بنیاد خانواده باید از جایگاه و نقش بانوان حمایت جدی به عمل آید، اضافه کرد: بنابراین در مدارس مقاطع مختلف تحصیلی باید معلمان، مدیران و مربیان پرورشی درراستای تبیین جایگاه خانواده و اهمیت مادر برای دانش‌آموزان گام بردارند.
وی با اشاره به اینکه مدیران آموزش و پرورش شهرستان‌ها باید در راستای مطالعه و تامل پیرامون منویات رهبری در این‌باره اقدام کنند، اضافه کرد: مسئولان آموزشی با توجه به جایگاه تربیتی که دارند، در این زمینه باید ایفاگر نقش عمده باشند.
نوبری ضمن تقدیر از مدیریت آموزش و پرورش آذربایجان غربی برای داشتن توجه ویژه به امور بانوان اداره کل،خاطرنشان کرد: در اغلب مواقع از فعالیت و برنامه‌های مختلف این مجموعه حمایت به عمل آورده، و بسترهای لازم برای نهایی کردن طرحهای پیشنهادی فراهم میکند.
وی ضمن اشاره به برگزاری جشنوارهای بزرگ در روز زن، بیان کرد: تجلیل ویژه‌ای از بانوان شاخص در مرکز استان و مناطق آموزش پرورش به عمل خواهد آمد، تا از این رهگذر افراد برجسته به عنوان الگویی قابل دسترس و نمونه به مردم معرفی شوند.
گفتنی است : در تفسیر آیه نور به سند معتبر از حضرت امام صادقعلیهالسلام نقل شده است كه مشكات در آیه نور حضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام است كه «انوار ائمه هدى را حق سبحانه و تعالى در آن حضرت جاى داده و از آن حضرت بر عالمیان تافته و در توضیح [كوكب درى] حضرت فرمودند: «یعنى فاطمه ستارهاى است نورانى و درخشنده كه در میان زنان جمیع عالم به انوار معنویه ممتاز است و بهترین زنان عالمیان است» و باز در تفسیر برهان مىخوانیم مراد از «مشكات» حضرت فاطمه علیهاالسلام است.
«مشكات» روزنه یا طاقچهاى بود كه در دیوار اتاق مجاور با حیاط مىساختند و چراغ را روى آن مىگذاشتند، دو طرف آن از شیشه ساخته مىشد تا داخل اتاق و صحن حیاط را روشن سازد و مردم به آن «جاچراغى» مىگفتند. و همچنین وسیلهاى شیشهاى بود كه درى داشتبه شكل مكعب مستطیل كه چراغ را در آن قرار مىدادند. به طور كلى به هر محفظه شفافى كه بتوان در داخل آن چراغ گذاشت تا از باد و توفان مصون بماند مشكات اطلاق مىشود. معناى امروزى این واژه «چراغدان» است.
طرح مشکات، آموزش مهارتهای زندگی با هدف تقویت نیازهای مهارتی و ارتباطی اولیا و دانش آموزان، بهبود وضعیت آموزش بهداشتی و دانش آموز دختر و آموزش مهارت سبک زندگی به مادران است.
