يك طلبه حوزه علميه اهواز نوشت: اگر علت عدم تاييد صلاحيت استاد رضا حيدري، عدم احراز اجتهاد است، نهاد تصميم گيرنده بايد تجديد نظر كند و اگر مساله ي ديگري است بيان شود تا ما هم بدانيم.
عليرضا دريساوري ؛ طلبه اهواز
بسم الله الرحمن الرحيم
وَاعتَصِمُوا بِحَبلِ اللهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَر'َقُوا
درباره اهميت حفظ انقلاب اسلامي، رهبر كبير انقلاب امام خميني ره مي فرمايد؛ حفظ نظام از اوجب واجبات است و در عصر حاضر مقام معظم رهبري كلامي مشابه دارند كه مي فرمايند ؛ حفظ نظام و در واقع حفظ ايمان مردم، اوجب واجبات است و از باب كلكم' راعٍ وَ كلكم' مَسؤلٌ خوب است كه در اين رابطه به بيان مساله اي اساسي در اين روز هاي حساس و سرنوشت ساز انتخابات بپردازيم.
هر مسلماني كه عاشق انقلاب و كشورش و قدر دان خون شهداء اسلام از ابتداي بعثت نبي مكرم اسلام صلي الله عليه و آله و سلم تا ايام اخير باشد، به هنگام روبرو شدن با كلام امامين انقلاب در باب اهميت و لزوم حفظ نظام اسلامي به سرعت به اين نتيجه خواهد رسيد كه صيانت از ايمان مردم و ايجاد مشاركت حداكثري آنها در رويدادهاي مهم مانند انتخابات و راهپيمايي هاي عليه دشمنان اين مرز و بوم، اصلي بنيادي براي حفظ و تقويت انقلاب و نظام اسلامي است.
و بر همگان روشن است كه قاطبه ي مردم با پيروي و جهت گيري از دستورات فقيهان و عالمان ديني توانستند بت طاغوتي پهلوي را شكست دهند و به زير آورند و پرچم حكومت شيعي را به احتزار در آورند و با هدف وحدت و يكپارچگي مشكلات و رنج ها را تحمل كرده و كارنامه اي فوق درخشان براي خوانندگان تاريخ در آينده به جاي گذارند.
و به همين خاطر است كه رهبر حكيم و آينده نگر انقلاب مكر'راً بر حفظ مشاركت حداكثري مردم در عرصه هاي مختلف سياسي و اقتصادي و فرهنگي تاكيد دارند، زيرا چنانچه از اين حرارت آتشين انقلابي مردم كاسته شود در آينده شاهد سرد شدن آن و سپس خاموشي آن خواهيم بود كه لازمه ي آن آسيب پذير شدن حكومت اسلامي خواهد بود.
اما عنصر مهم ديگري كه در جهت دهي مردم به سوي قله هاي پيشرفت و جلوگيري از انحراف آنها بسيار موثر است نخبگان جامعه اند كه با تخصص هاي خود نياز بخش هاي مختلف را رفع كنند.
يكي از اين عرصه ها مجلس خبرگان رهبري مي باشد كه متشكل از علماء و فقيهان تمام استان هاي كشور است همانگونه كه رهبر انقلاب فرمودند؛ اگر بتوانند از حيث ارتباط با مردم بلاد خويش و رفع شبهات و گره هاي ذهني جوانان و پيگيري مشكلات اساسي و اجتماعي آنها در دايره ي بخشي از وظايف قانوني خود گامهاي موثري بردارند و افزون بر آن مانند پدري دلسوز نسبت به جوانان و جامعه ي خود باشند خواهند توانست حلقه اي طلايي براي ارتباط مردم و حاكميت باشند و در غير اين صورت اين حلقه به مرور زمان و با سوء استفاده گري دشمنان انقلاب اسلامي از اين ضعف اجتماعي نخبگان، آسيب پذير خواهد شد و در نهايت منجر به شكل گيري فاصله ي مداوم مردم و حاكميت مي شود، كه اين امر خواست دشمن و مخالف با دستورات امام خميني ره و رهبر انقلاب مي باشد.
ما پرسش اساسي اين است كه چه نهادي و با چه معيارهايي فقيهان شايسته را شناسايي و به مردم معرفي مي كند تا مردم با حضور پر شور خود و انتخاب نماينده ي خويش، پل ارتباطي با حاكميت و نظام اسلامي را بنا كنند؟
در جواب اين پرسش بايد گفت كه شوراي نگهبان اين وظيفه ي مهم و خطير را بر عهده دارد. از اين جهت مي گوييم مهم و خطير كه معرفي افراد صلاحيت دار مردمي باعث حضور بيشتر مردم خواهد شد و بر عكس؛ معرفي اشخاصي كه فاقد صلاحيت هستند يا اينكه صلاحيت دارند ولي فاقد شهرت و اعتماد عمومي هستند موجب كاهش مشاركت مي شود زيرا در اين صورت مردم احساس خواهند كرد كه راه ارتباطي با حاكميت و نظام اسلامي ندارند و در نتيجه ي آن شاهد تالي فاسد هاي خطرناك و شكاف هاي گسترده ي اجتماعي در عرصه هاي مختلف خواهيم بود.
بحمدالله در دوره هاي مختلف خبرگان رهبري از ابتداي انقلاب تا به حال، شاهد حضور عالمان زمان شناس و بصير و فقيهان تراز اول جامعه بوده ايم كه مي توان به اشخاصي مانند آيت الله سيد محمود شاهرودي و آيت الله مصباح يزدي و آيت الله يزدي و آيت الله مهدوي كني و ديگران اشاره كرد كه هر يك از آنها وزانت خاصي به اين مجلس داده بودند و در نقاط حساس فتنه ها عليه اين نظام واكنش سريع و درمانگر داشته اند و در دفع شبهات وارده عليه حاكميت مانند چراغي پرنور براي مردم بودند كه مانع از آسيب پذيري جامعه و جوانان و در نتيجه حفظ نظام شدند.
اينجانب از باب ؛ كلكم' راعٍ وَ كلكم' مَسؤُولٌ قصد دارم در مورد افراد تاييد شده و تاييد نشده توسط شوراي نگهبان براي مجلس خبرگان رهبري در سطح كشور، نكاتي را به عرض برسانم :
همانگونه كه همه ي افراد جامعه مي دانند علميت و اجتهاد يكي از شرايط احراز صلاحيت اشخاص جهت شركت در اين عرصه است، از همين جهت بايد پرسيد كه چرا با وجود اين معيار افرادي معرفي شدند كه فاقد صلاحيت علمي هستند و از سويي ديگر برخي عالمان و فقيهان زمان شناس و مجتهد، احراز اجتهاد نشدند!؟ به عنوان نمونه حجت الاسلام و المسلمين آقاي رضا حيدري از اساتيد حوزه علميه اهواز، اجتهادشان توسط شوراي نگهبان احراز نشد و لذا صلاحيت شان براي حضور در اين عرصه مورد تاييد قرار نگرفت. در حالي كه بايد گفت كه ايشان در شمار معدود كساني بودند كه اجازه ي اجتهاد از زعيم حوزه خوزستان آيت الله موسوي جزائري دامت بركاته گرفتند و علميت و فقاهت آقاي موسوي جزائري بر كسي پوشيده نيست و بدون حجت شرعي اين اجازه را به ايشان نداده اند و به گفته ايشان و نزديكان؛ شيخ رضا حيدري جزء فضلاي ممتاز فقه و اصول در درس بوده و همين استعداد و نبوغ ايشان موجب دريافت اجازه ي اجتهاد از سوي اين عالم ديني شده است، اما نكته اي كه در اين بين باعث رنجش علماء و طلاب خوزستاني شده ؛ اين است كه آيا اين عدم تاييد صلاحيت به علت عدم احراز اجتهاد ايشان، موجب وهن تدريس و تشخيص آيت الله موسوي جزائري و نا اميد شدن طلاب خوزستاني از تحصيل در خوزستان نيست؟
خوشبختانه از نكات مثبت آقاي شيخ رضا حيدري شهرت علمي ايشان بين جامعه ي نخبگان خوزستان بلكه خارج از خوزستان اعم از طلاب و روحانيون و اساتيد دانشگاه مي باشد، و مي توان در اين جهت به آثار منتشر شده ي توسط اين عالم ديني با محوريت كتب حوزوي و غير حوزوي اشاره كرد.
اي كاش اعضاي شورا پس از مطالعه ي صفحاتي چند از كتب؛ في هامش المغني يا شرح رسائل يا كتاب پر محتواي المرآة ايشان و بررسي علمي و فقهي مقالات و سخنراني هاي ايشان در مواجه با پديده هاي گوناگون اجتماعي و سياسي و فرهنگي درباره اجتهاد و علميت ايشان اعلام نظر مي كردند و حداقل مو'ه ي تاليف را نيز در شمار مواردي كه موجب احراز اجتهاد مي شود در نظر مي گرفتند تا اشخاصي كه هيچ گونه تاليفي در هيچ زمينه اي ندارند را تاييد نكنند.
بر حسب حسن ظن' در اين بخش قصد دارم بجز تاليفات ايشان؛ تعدادي اندك از فعاليت ها و نظرات علمي اين استاد گرانمايه و متواضع را به صورت خلاصه خدمت بزرگواران به عرض برسانم تا شايد كمكي به آن بزرگواران در راه احراز اجتهاد باشد:
الف) همه ي ما مي دانيم كه مسائل مستحدثه و پيشرفت روز افزون تكنولوژي ها و فناوري هاي گوناگون در عرصه هاي مختلف اقتصادي مانند؛ ارزهاي ديجيتال و در حوزه ي پزشكي اقتضا دارد كه يك فقيه با جامعيت و اشراف به اين موضوعات ابتداً يك ماهيت شناسي دقيق داشته باشد، و سپس به استنباط حكم بپردازد. ايشان جزء معدود كساني است كه در اين امور با گرد هم آوردن افراد متخصص در حوزه هاي مختلف اقتصادي و پزشكي و سياسي ابتداً موضوع خاص مورد نظرخود را شناسايي و سپس با اعمال روشهاي فقهي با نگاه فقه پويا كه بايد به اين مسائل پاسخگو باشد نظر فقهي و اجتهادي خود را ارائه داده اند. به عنوان مثال در مبحث ماهيت پول و رمز ارز ها، اظهار نظرهاي ايشان كاملا تخصصي و فني از جهت موضوع شناسي و استنباط فقهي مي باشد يا مي توان در مساله ي سلامت روان در دنياي جديد و رابطه ي آن با دين از نظر فقهي به اظهار نظرهاي ايشان اشاره كرد كه كمتر كسي در بين علماء به اين مسائل پرداخته اند.
همچنين در مسائل خاص پزشكي و باروري از نظر فقه اسلامي و شيعي به كنكاش نظر اماميه پرداخته و نظر خود را طبق اصول فقهي استخراج كرده اند.
ب) شايد فضلا علماء در مورد اخبارگري همان نظريه و اطلاعات سابق را داشته باشند، اما از ظهور اخباري گري نوين با متد خاص و شيوه اي متفاوت اطلاع نداشته باشد ، ولكن ايشان با شناخت دقيق نسبت به اين مسائل و اطلاع رساني به موقع به دفاع از اصول اجتهادي شيعه پرداخته است.
پ) به خاطر دارم در دوران شيوع ويروس كرونا شبهاتي در مورد سوره ي مدثر بيان شد كه خلاصه ي آن پيش بيني اين سوره از شيوع اين بيماري بوده است كه ايشان با حساسيت بالا و غيرت ديني خود نسبت به قرآن به مبارزه با اين تفسير به راي ساختگي و بي اساس پرداختند و مكررا اصرار به نشر تحليل و دفاع خود از قرآن داشته اند تا هر كسي به خود اجازه ندهد با آيات قرآن هر گونه كه سليقه اش ايجاب كند مواجه شود و آنرا دستاويز مقاصد مادي و شخصي خود قرار ندهد.
ت) همچنين در ايام كرونا اين شبهه بيان شد كه با توجه به لزوم تقويت قواي جسماني، ديگر روزه داري معنايي ندارد لذا وجوب روزه منجز نيست خوشبختانه ايشان با درايت و علميت خاص خود به تجزيه و تحليل اين مساله از طريق قواعد فقهي و اصول علمي و اقتضائات آنها پرداختند و با ارائه ي آن در صدا و سيما و ساير رسانه ها مانع معطل ماندن اين امر الهي شدند.
ث) متاسفانه در سالهاي اخير با توجه به عدم رعايت حريم زيست محيطي در استان خوزستان و ديگر شهرها شاهد آلودگي هاي خطرناك آب و هوايي و همچنين تخريب حريم هاي رودخانه در شهرهاي مختلف هستيم كه موجب آسيب هاي گوناگون زيست محيطي شده است و در آن ايام كه سيل شيراز رخ داد و باعث تلف شدن جان و مال تعدادي از هموطنان عزيزمان شد تنها كسي كه اين مساله را از جهت فقهي مورد بررسي قرار داد ايشان بود و با اعلام اينكه با ساخت راه و جاده ها در حريم رودخانه تعدي به محيط زيست شده است و اين تعدي حرام و مسببان آن باعث وقوع سيل در استان شيراز و خوزستان شدند با توجه به قاعده ي سببيت؛ ملزم به پرداخت ديه و خسارت به مردم آسيب ديده مي باشند بودند و خاطر دارم تنها چند روز پس از اين اعلام نظر فقهي، امام جمعه ي شيراز همين بيان را درباره اين پديده داشتند و خواستار محاكمه ي عاملان اين تعدي به محيط زيست توسط قوه ي قضائيه يا مسئولان مربوطه شدند.
و اما نسبت به آلودگي آب و هواي خوزستان كه سالها است درگير است متاسفانه هيچ يك از علماء خوزستان بيان تاثير گذاري نداشته اند ولكن ايشان با شجاعت تمام و به دفاع از حقانيت مردم و حفظ سلامت جسمي آنها از جهت فقهي اين مساله را موشكافي كرده و به صراحت اعلام كردند كه عاملان اين آلودگي ها در زمره ي قتل غير عمد قرار دارند و بحمدالله رهبر معظم انقلاب سال بعد دستور دادند كه ظرف مدت معين اسباب اين آلودگي ها جمع آوري گردد.
ج) با اندك پرسشي از مردم خوزستان در مورد اين شخصيت توانا و عالم، خواهيد ديد كه مقبوليت ايشان از جهت علمي و ارتباط ايشان با اقشار مختلف بالخصوص اساتيد دانشگاه و دانشجويان و طلاب و روحانيون در چه سطح بالايي قرار دارد و اين نقطه ي مثبتي است كه متاسفانه در برخي از افراد تاييد شده اين مساله موجود نمي باشد و ايشان از طريق همين ارتباط دوستانه و صميمي با اقشار مختلف جامعه شبهات ذهني آنها را پاسخگو بوده و توانسته است در هر مقطعي كه لازم بوده به نشر صحيح و دقيق معارف اسلامي بپردازد و هنگامي به اهميت وجود اين ارتباط كه ناشي از علميت و فقاهت ايشان در پاسخگويي است خواهيد رسيد كه در مواجه با جوانان دين گريزي آنها را شاهد باشيم، به همين دليل است كه رهبر معظم انقلاب خطاب به علماء خبرگان فرمودند به ميان جوانان برويد و شبهات و گره هاي ذهني آنها را بر طرف كنيد.
چ) در جلسات تخصصي فقهي ايشان كه به بررسي قواعد فقهيه مي پردازند با نگاهي نوين به قواعد و بررسي قاعده هاي پنهان در معارف اسلامي رنگ و بوي خاصي به اين جلسات داده شده است. يكي از اين قواعد، قاعده ي عدالت در فقه اسلامي است كه به تبعيت از امام راحل رضوان الله اين مبحث را بسط و گسترش داده و در تمامي قواعد روح اين قاعده را حاكم كرده اند. ح) بررسي تحليلي محاربه در فقه و قانون يكي ديگر از بحثهايي بود كه در مقام‌پاسخگويي به نياز جامعه بعد از حوادث پائيز ۱۴۰۱ ارائه شد.
خ) مشروعيت اعتراض و به رسميت شمردن آن به عنوان حق از تلاشهاي علمي ايشان بود به ويژه وقتي مرز آن با اغتشاش را بيان كردند.
د) بررسي و تحليل آنچه تحت عنوان فقه استنطاقي در حال رواج بوده و بيان نارسايي و خلط هاي آن.
و موارد ديگري كه اين مقاله ي كوتاه ظرفيت بررسي تمامي آنها را ندارد و تنها قصد اشاره كردن به مختصري از آنها بود تا دانسته شود كه اگر علت عدم تاييد صلاحيت، عدم احراز علميت و اجتهاد است، نهاد تصميم گيرنده بايد تجديد نظر كند و اگر مساله ي ديگري است بيان شود تا ما هم بدانيم.
و اما در پايان تذكر نكته اي را لازم مي دانم كه در هر لحظه بايد مراقب دشمن بود و كاري نكنيم كه باعث جدايي مردم از حاكميت و نظام گردد مبادا دشمنان اسلام و انقلاب آن را فرصتي براي القاي شكاف بين مردم و نظام قلمداد كنند، زيرا آنها دشمن مبين ما هستند و هر لحظه به دنبال فرصت براي ضربه به اسلام و انقلاب هستند، و همانگونه كه در ابتداي سخن بيان كردم عدم وجود حلقه ي واصله بين مردم و حاكميت ضربه اي مهلك به اساس حكومت خواهد زد، پس حضور افرادي كه صلاحيت لازمه و قدرت ارتباط قوي با جوانان و جامعه را دارند موجب تقويت ارتباط حاكميت و مردم مي شود و بالعكس حضور افرادي كه فاقد آن ملاكها هستند موجب دلسردي مردم و در نتيجه كمرنگ شدن حضور در انتخابات مي گردد.
پايان. عليرضا دريساوي
