صدور بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی از سوی مقام معظم رهبری نشان‌دهنده آغاز عصر نوین از حیات انقلاب اسلامی، ترسیم چشم‌انداز، افق روشن و سرشار از امید و شکوفایی در قالب یک منشور حائز اهمیت برای نسل‌های جدید و آینده‌نگر می‌باشد.
با عنایت به اهمیت و جایگاه راهبردی این سند که حاوی ترسیم تصویری مطلوب از آینده انقلاب اسلامی است توفیقات انقلاب اسلامی در دو بخش مادی و معنوی رو به افزایش بوده و در مقابل راهبرد دشمنان بالاخص استکبار جهانی آمریکا و اسرائیل رو به ضعف و ناتوانی خواهد بود.
این بیانیه با نقش محوری جوانان در راستای حرکت به سوی تحقق “تمدن نوین اسلامی” شناسانده می‌شود. در این مجال نقش جهاد تبیین و جهاد فکری را در تحقق اهداف بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی با محوریت اقتصادی و فرهنگی بررسی خواهیم کرد.
جهاد تبیین
واژه جهاد تبیین در کلام رهبر معظم انقلاب ابتدا در سال ۱۳۹۵ مطرح و سپس در سال ۱۴۰۰ با تأکید بیشتر به بررسی و تبیین آن پرداخته شد. مقام معظم رهبری این اصطلاح را از وصیت‌نامه حضرت علی علیه‌السلام به فرزندان خود حضرت امام حسن(ع) و حضرت امام حسین(ع) اقتباس کرده‌اند. از منظر معظم‌له جهاد تبیین به عنوان یک وظیفه شرعی بر همگان لازم و یک فریضه واجب تلقی می‌گردد که باید در زمان ممکن انجام گیرد.
جهاد تبیین روشنگری مبتنی بر کار علمی و تحقیقی به منظور مقابله با دشمن و مقدمه‌ای برای اصلاح، تحول و مطالبه به شمار می‌آید.
از جمله آثار مهم جهاد تبیین می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:
۱- شناخت جامعه ۲- شناخت ماهیت انقلاب اسلامی ۳- شناسایی نقاط ضعف انقلاب اسلامی ۴- دشمن شناسی ۵- جلوگیری از تحریف ۶- حفظ پشتوانه اجتماعی ۷- از بین رفتن مشکلات ۸- ایجاد گفتمان ۹- تحکیم پایه‌های مردمی نظام، حفظ و تداوم آنها ۱۰- توجه به سبک زندگی مردم با تکیه بر پایه‌های معیارهای اسلامی ۱۱- شناخت معارف اسلامی در زندگی مردم و حاکمیت دین ۱۲- آرمان‌های انقلاب اسلامی از جمله عدالت اجتماعی، استقلال، آزادی و مردم‌سالاری دینی ۱۳- حفظ دستاوردها، برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری درخصوص رسیدن به تکامل و آرمان‌های نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران ۱۴- برون‌رفت از مشکلات اقتصادی، معیشتی، تولید، اشتغال و سایر حوزه‌های مرتبط با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی مانند اقتصاد مقاومتی، اولویت‌دادن به تولید ملی و تکیه بر جوانان ۱۵- تقویت بنیان خانواده و رکن فرزندآوری ۱۶- توجه به سیره شهدای والامقام و آموزه‌های دوران دفاع مقدس به عنوان الگویی مناسب برای نسل آینده ۱۷- توجه به نظام آموزش مبتنی بر تحول و نیاز جامعه ۱۸- تقویت ارزش کار، وجدان کاری و جامعه کارگری و آثار آن در بخش تولید ۱۹- توجه به هنر با رویکرد خلق آثار، تولید محتوا و چگونگی انعکاس در فضای حقیقی و مجازی جامعه ۲۰- ناکارآمدی سیاست‌های خصمانه دشمنان و انسداد خطر نفوذ ۲۱- صدور دستاوردهای انقلاب اسلامی در عرصه جهانی ۲۲- زمینه‌سازی درخصوص شکل‌گیری “تمدن بزرگ اسلامی و جامعه مهدوی”
جهاد فکری
جهاد یکی از فروع دین است و انسان امروزه، هر روز و شب با آن سر و کار دارد.
با شناخت اجمالی از جامعه جهانی امروز و جبهه‌های حق و باطل، ضرورت شناخت جهاد در حوزه‌های مختلف بسیار مهم می‌باشد.
در جهان کنونی با وجود هجوم افکار، القاء سبک‌های زندگی غیر متناسب در جوامع انسانی، تهاجم فرهنگی، اندیشه‌های وارداتی و بیگانه با فرهنگ و رسوم ملیت‌های مختلف، تهاجمات نظامی و غیرنظامی؛ نقش جهاد فکری در مقایسه با سایر جهادها متمایز است. بر این باور هستیم که جنگ نرم امروز بسیار اثرگذارتر از جنگ‌های سخت یا نظامی خواهد بود.
تلاش و حرکت صحیح در راه روشنگری فکر مردم که مانع از انحراف و سوءفهمی می‌شود، به طور یقین در مقابله با اهداف دشمنان خواهد بود؛ لذا این تلاش نوعی جهاد به شمار می‌آید. در ایران اسلامی هرکس به نحوی در مقابل سیاست‌های دشمنان تلاشی بکند جهاد فی سبیل‌الله تلقی گردیده بالاخص اگر این جهاد از نوع فکر و اندیشه باشد.
امروز با توجه به میزان و نوع تهاجمات فرهنگی و اقتصادی دشمنان نظام مقدس جمهوری اسلامی ایجاد یک پایگاه فکری مستحکم و کارآمد می‌توان حرکت این تهاجمات را متوقف و در جهت رشد و تعالی فرهنگ و اقتصاد جامعه اسلامی ایران اثرگذار بود.
باورپذیری در شکست اندیشه‌های خصمانه دشمنان ایران اسلامی به فکر و اندیشه ما بستگی دارد. با این دیدگاه نتیجه می‌گیریم جهاد فکری مقدمه جهاد اقتصادی است.
جواد شریفی، مشاور و مدیر برنامه‌ریزی
