عملیات بهسازی و همسان‌سازی بازارهای سنتی شهر یزد که از مهم‌ترین عناصر
بافت تاریخی محسوب می‌شوند از آبان‌ماه سال جاری آغاز شده تا بازارهای
تاریخی برای ثبت جهانی آماده شوند.
روزنامه همشهری درباره اقداماتی که اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و
گردشگری یزد در بازارهای استان در دست اجرا دارد، با «محسن‌ذاکری‌نیا»
معاون میراث فرهنگی این اداره کل گفت‌وگویی کرده که نتیجه آن در ادامه آمده
است.
-
ویژگی‌های بازارهای سنتی یزد را بیان کنید.
قدیمی‌ترین بخش بازار یزد، بازار حاجی قنبر متعلق به قرن نهم هجری قمری است
که جزئی از مجموعه فرهنگی- تاریخی امیر چخماق است. مهم‌ترین بازار استان
که تاکنون هم فعال و پا برجا و گذر مهم گردشگران است بازار خان، یا همان
زرگری و بازار صدری است. بازار خان در بخش شمالی خیابان قیام شهر یزد قرار
دارد و احتمالا متعلق به سده‌های دوازدهم و سیزدهم هجری قمری است و مصالح
به‌کار رفته در آن خشت و گل، آجر و گچ و سقف آن به‌صورت طاق و تویزه است.
همه بازارهای سنتی استان تقریبا فعالیت اقتصادی دارند اما قسمت‌هایی از
بازار قدیمی تخریب شده است. بازارهای سنتی در گذشته مرکز ثقل اقتصادی و
تجاری استان بودند اما با توجه به توسعه شهری با گذشت سالیان، هنوز
قسمت‌های بسیاری از بافت تاریخی به ویژه بازار یزد از نابسامانی رنج می‌برد
و اهالی و کاسبان را با مشکل روبه‌رو کرده است.
-
درباره طرح بهسازی و همسان‌سازی بازارهای تاریخی استان توضیح دهید.
طی دو دهه اخیر و با سرعتی شگفت‌انگیز، بافت وسیع و نوین شهری، پیرامون
بافت تاریخی یزد در حال شکل‌گیری است و ترکیب کلی این شهر حالتی دوگانه به
خود گرفته است. این تغییرات ، بافت تاریخی این شهر را با هزاران مشکل و
معضل برای حفظ و نگهداری مواجه کرده است. با توجه به این‌که بازارهای سنتی
قسمتی از بافت تاریخی است و این بافت در حال ثبت جهانی است، اداره کل میراث
فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان از آبان‌ماه سال‌جاری طرح بهسازی و
همسان سازی بازارها را در دستور کار قرار داده است. این عملیات در بازارهای
محدوده امام خمینی(ره)، خیابان مسجد جامع و خیابان قیام با همکاری شهرداری
در دستور کار قرار گرفته است.
-
هدف از اجرای این طرح چیست؟
با توجه به این‌که پرونده ثبت جهانی بافت تاریخی یزد در حال تکمیل و ارائه
به سازمان یونسکو است، در تلاش هستیم که با همکاری بازاریان نماهای بازار
را زیباسازی و همسان‌سازی کنیم. در یک تعریف اجمالی قرار است ویترین
مغازه‌ها به سکوهایی که در گذشته در بازار وجود داشته، تبدیل شوند و در
واقع سبک و سیاق بازار مطابق با گذشته احیا شود.
-
اعتبار اجرای این طرح ساماندهی چقدر است و آیا بازاریان از اجرای آن استقبال کرده‌اند؟
این طرح با اعتباری بیش از 700 میلیون تومان در حال اجراست و در نشستی که
با بازاریان داشتیم، مورد استقبال آنها واقع شد. امیدواریم طرح همسان‌سازی
تا سال آینده به پایان برسد و اصلاح وضعیت ویترین مغازه‌های طلافروشی،
ساماندهی سیستم روشنایی و اصلاح شبکه برق‌رسانی در بازار و همچنین
بدنه‌سازی و بازسازی سیمای مغازه‌های بازار را با اجرای این طرح شاهد
باشیم. اقدامات بعدی برای همسان‌سازی، ارتقای سیمای بازار است.
-
به نظر شما اجرای این طرح در بازار سنتی یزد چه تاثیری در جذب گردشگران دارد؟
وضعیت ظاهری و نمای بازار تاثیر بسزایی در جذب گردشگران دارد. وقتی نمای
ظاهری بازار با حفظ اصل معماری سنتی بهسازی و همسان‌سازی شود، گردشگران
رغبت بیشتری برای حضور در بازار و خرید از مغازه‌ها پیدا می‌کنند. البته
باید توجه داشت که بازارهای سنتی تنها برای خرید کالا نیستند بلکه جزئی از
محدوده بافت تاریخی هستند از این رو باید سبک معماری اصیل بازار در نمای
بازار برای گردشگران به چشم بیاید.