آقای رئیس جمهور دستور دهید

82 نقطه حادثه خیز جاده های استان مصداق ضرب المثل «هرچه سنگ است مال پای لنگ است» واقع شده است. اعتبارات سفر رئیس جمهور در خصوص نقاط حادثه خیز هنوز تخصیص نیافته است. این در حالی است که استان خراسان شمالی رتبه هشتم تلفات جاده ای در کشور را دارد ولی گویا ناله حادثه دیدگان وعلافی رانندگان ومسافران را نمی شنوند ونمی بینند.

مسابقه سبقت های غیر مجاز

جاده شلوغ و تاریک است و من هم خسته راه درازی که طی کرده ام. باران هم دقیقه به دقیقه شدیدتر می شود. با خودم می گویم من که بارها این مسیر را طی کرده ام به راحتی نمی توانم رانندگی کنم چه برسد به راننده هایی که برای اولین بار از این محور می گذرند. انگار تاریکی دهان باز کرده است و دارد پیچ طولانی را همراه با راننده ها می بلعد و من با وجود دقتی که در پیمودن جاده دارم نا گهان خودم را داخل جاده ای دو طرفه می بینم و متوجه می شوم بدون هیچ هشداری جاده دو طرفه شده است. جاده  خط کشی ندارد وتابلوهای شبرنگی که حدود جاده را نشان می‌دهد نیز از بین رفته است. این قسمت از جاده خطرناکترین قسمت محور چمن بید به آشخانه است و صف خودروهایی که در تعطیلات عید فطر به سمت مشهد و شمال روانه شده اند هم فشرده و متراکم است. ترافیک اگر چه روان است اما کندی تردد صبر خیلی ها را لبریز کرده است و خیلی ها اگر بتوانند بدشان نمی آید از صف خارج شوند و خود را به ابتدای صف برسانند و مسابقه سبقت های غیر مجاز دیدنی است.

جاده باریک و غیر استاندارد،خودروهای غیر استاندارد و رانندگان کلافه این است وضعیت این روزهای سفر کردن در جاده های خراسان شمالی که زیر چرخ های هزاران خودرو طی می شوند.

به گفته مدیر راهداری اداره کل راه و شهرسازی در این استان 82 نقطه حادثه خیز وجود دارد که بارها و بارها در آن ها حوادثی اتفاق افتاده که منجر به مصدوم شدن و فوت راننده ها شده است رانندگانی که هر یک از آن ها سرپرست خانواده هایی بودند که اکنون نبودشان به معضلی تبدیل شده است.

از سویی با وجود این که گفته می شود تعداد سوانح جاده ای در استان کاهش یافته است اما خراسان شمالی مانند سال قبل هنوز هم  رتبه هشتم تلفات جاده ای را در کشور داراست و متأسفانه با وجود این که در سفر ریاست جمهوری برای رفع نقاط پر خطر میلیاردها تومان اعتبار تعیین شد اما حتی یک ریال تخصیص نیافته است.

هزینه های اقتصادی و اجتماعی

یک محقق و استاد دانشگاه در مورد ارتباط جاده های مناسب و وقوع حوادث رانندگی می گوید: هزینه‌های اقتصادی و اجتماعی تصادفات ارقامی نجومی است و بارها اعلام شده که ضرر اقتصادی 320 میلیارد ریالی روزانه ناشی از تصادف حدود 8 درصد از تولید ناخالص ملی است و یا هزینه درمانی مصدومان این حوادث سالانه ۱۱ هزار میلیارد ریال می شود.« مسعود واحدی» اضافه می کند: با برآوردهایی که شده است گفته می شود، هزینه کشته ها و معلولان هم ارقامی نجومی است و البته این ارقام فقط بخشی از هزینه های اقتصادی است و آسیب های اجتماعی بخش دیگر ماجراست؛ آسیب هایی مانند قطع عضو، معلولیت و از بین رفتن سرپرست خانواده و افزایش  زنان سرپرست خانواده. وی ادامه می دهد: البته نباید فراموش کرد که  75 درصد از تصادفات استان خطای انسانی اعلام شده است اما در عین حال نمی توان گفت جاده و ایمنی خودرو در بروز حوادث تأثیر گذار نیست و اگر نقاط حادثه خیز رفع و جاده های ما بزرگراه شوند هم تعداد و هم شدت تصادفات کاهش پیدا می کند.  

نقش پررنگ ایمنی راه ها

وی بیان می کند: سال گذشته در کمیته ایمنی راه های کشور بر نقش کلیدی پلیس راه و راه و شهرسازی در به وجود آوردن ایمنی در راه ها و حضور موثر پلیس در جاده ها و محورهای برون و درون شهری و سپس برطرف شدن نقاط  حادثه خیز و ترمیم جاده ها تأکید شد.

وی با ارائه آمار حوادث رانندگی در کشور ،ادعا می کند: با توجه به آماری که مسئولان اعلام کرده اند، سال قبل در کشور به ازای هر صد هزار نفر 7.21 نفر جان خود را از دست دادند ولی در استان ما این رقم 7.28 نفر است و با این اوصاف استان ما باز هم در رتبه هشتم بیشترین تلفات جاده ای قرار دارد و بیشتر سوانح ما در سال قبل و امسال تصادفات رخ به رخی بود که در جاده های دو طرفه اتفاق افتاد. وی عنوان می کند: برخی از نقاط جاده بجنورد - شیروان مانند قاضی هم خطرناک است که متأسفانه به آن توجهی نمی شود و بارها شاهد واژگونی خودروها در این پیچ طولانی بوده ایم  و اما تصادف های منجر به مرگ زیادی هم در محور 160 کیلومتری بجنورد- گلستان روی داده است و امیدواریم با ساخت این جاده بخش بزرگی از نقاط حادثه خیز ما حذف شود.

رویای دست نیافتنی

اما مدیر راهداری اداره کل راه و شهرسازی خراسان شمالی آب پاکی را روی دست همه می ریزد و می گوید: از اعتبارات سفر رئیس جمهور برای رفع نقاط پرخطر، اصلاح 13 نقطه حادثه خیز به ما تکلیف شد اما از 12 میلیارد تومان اعتبار حتی یک ریال هم تخصیص نیافت. «محمد مشتری» می افزاید: 82 نقطه حادثه خیز و خطر ناک در جاده های اصلی ما شناسایی شده است و در محورهای فرعی و راه های شوسه هم 35 نقطه حادثه خیز دیگر وجود دارد اما درجاده های روستایی که همیشه پر حادثه است 96 نقطه حادثه خیز و خطرساز دیده می شود. وی در مورد برطرف این نقاط حادثه خیز می گوید: رفع نقاط پر خطر و اصلاح نقاط حادثه خیز همیشه در برنامه ما وجود دارد اما به دو شکل انجام می شود که یکی از آن ها برنامه های کوتاه مدت مانند آشکار سازی این نقاط است و دیگری اقدامات بلند مدت است که به اعتبارات بسیار کلانی احتیاج دارد. وی با بیان این که در محور بجنورد – جنگل گلستان  39 نقطه حادثه خیز  است که با ساخت این محور حذف می شود می گوید:  هم اکنون نقطه های حادثه خیز در محور گرمه- سنگ سوراخ – میامی رفع شده است و قاضی – قره خان بندی و مجتمع آموزش عالی کشاورزی  در محور بجنورد و شیروان هم رو به اتمام است و زیر گذر برزل آباد هم در حال اجراست. وی ادامه می دهد: در محور بجنورد – گلستان اصلاح شیب جاده در 22 کیلومتر از جاده باید اجرا شود و هم اکنون در 6 کیلومتر اجرا شده است. وی با بیان این که از اعتبارات راهداری 5 میلیارد و 900 میلیون تومان دریافت و کار شده است بیان می کند: نقاط حادثه خیز را نمی توان به طور کامل رفع کرد و ممکن است امروز یک نقطه پرخطر رفع شود اما دوباره دربخش دیگری از محور نقطه ای دیگر به وجود آید اما رفع نقاط پرخطر هنگامی در کاهش تصادفات تاثیر دارد که رانندگان هم قوانین رانندگی را رعایت کنند.

بازهم خطای انسانی

رئیس پلیس راه استان با بیان این که بیش از  70 درصد از تصادفات منجر به فوت به علت خطای انسانی اتفاق می افتد می گوید: یکی از عواملی که این خطا را کاهش می دهد، آشکار سازی نقاط حادثه خیز و رفع آن هاست. سرهنگ «حسین زاده» با بیان این که از روز سه شنبه تا پایان تعطیلات یک میلیون و 300 هزار تردد در جاده های استان ثبت شده است بیان می کند: با توجه به این که متناسب با این شرایط برنامه ریزی کردیم و همکاری تنگاتنگی بین متولیان امر وجود داشت در این مدت هیچ حادثه منجر به فوتی اتفاق نیفتاد و فقط در محور گرمه و جاجرم یک فوتی داشتیم که ارتباطی به سفرهای تابستانی نداشت.

حسین زاده درادامه می افزاید: اگر نقاط حادثه خیز رفع شود امکان برخورد و واژگونی هم کاهش می یابد.

وی خاطرنشان می کند: با رفع این نقاط ممکن است در آینده نقاطی جدید بر اثر تردد زیاد و نقصی که به مرور خود را نشان می دهد باز هم ایجاد شود و باید به روز رسانی شود. وی ادامه می دهد:  در محور بجنورد –چمن بید- جنگل گلستان دو پیچ معروف به نام  دیوار سنگی و سلیمان کشته حادثه خیز و پر تلفات هستند که بزرگی حوادث این دو را به نقاط بحرانی رسانده و در فصول مختلف وقوع حوادث در این دو محل تشدید می شود. وی تصریح می کند: آشکارسازی انجام شده ولی با افزایش شانه جاده هم می توان سعی کرد خطر کم شود و در بلند مدت برنامه باید این باشد که جاده ای دوم در کنار این جاده ساخته و این پیچ را که زاویه بسته دارد به پیچی با زاویه باز تبدیل کرد. وی تأکید می کند: البته در بدترین شرایط هم راننده باید متناسب با شرایط درست رانندگی کند.وی تصریح می کند: در 3 روز اوج تردد تعطیلات عید فطر همکاری ها و تعامل با  اداراتی مانند حمل و نقل و راه و شهرسازی و دیگر دست اندرکاران موجب شد تا حادثه ای در جاده ها اتفاق نیفتد.وی در مورد نقش جاده ها درکاهش تصادف ها بیان می کند: تجربه نشان داده که در جاده های تفکیک شده و  بزرگراه هایی که در بجنورد تا فاروج داریم تعداد حوادث کمتر است و نوع حوادث، واژگونی و خروج از جاده  است اما در جاده های دو طرفه حوادث رخ به رخ اتفاق می افتد و شدت حادثه برابر می شود با مجموع سرعت دو خودرو و شدت تصادف افزایش پیدا می کند. وی ادامه می دهد: محور بجنورد -چمن بید - جنگل گلستان، جاده ای دو طرفه است و ظرفیتی دارد که تردد معمولی را هدایت می کند و در اوج تردد مانند آن چه در تعطیلات عید فطر دیدیم اگر تردد ماشین های سنگین ممنوع نبود حتما حادثه ای اتفاق می افتاد و  تردد خودرو ها ی سنگین ممکن بود صف طولانی را به وجودآورد و سرعت حرکت را کم کند و در این حالت  ممکن بود راننده ای که مسیر طولانی را طی کرده و خسته و کم حوصله شده به گرفتن سبقت با ریسک بالا اقدام کند و این جاست که تأثیر جاده بر حوادث دیده می شود اما بازهم نمی توان تاثیر این دو برهم  یعنی راننده و جاده را از هم تفکیک کرد.