ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی در سالهای اخیر با بحران شدید کم آبی
مواجه شده؛ در این میان، یزد به لحاظ خشکسالیهای متوالی و کاهش
بارندگیها از استانهای بحرانی کشور است.یکی از اقدامات مناسبی که در
سالهای اخیر برای صرفهجویی مصرف آب در استان صورت گرفته، سوق دادن
کشاورزی استان به سمت کشتهای کم آبخواه است.کشت زعفران یکی از انواع
کشتهای کم آبخواه است و با وجود این که در سالهای گذشته به میزانی کم در
استان کشت میشده، در سالهای اخیر با توجه به شرایط خاص آب و هوایی
استان با افزایش قابل توجهی روبهرو بوده است.
خودکفایی در تولید پیاز زعفران
یکی از تولیدکنندگان جوان زعفران استان با اشاره به متناسب بودن کشت زعفران
با آب و هوای استان، میگوید: زعفران برای رشد مناسب به یک دوره آبیاری
قبل از برداشت که اواسط مهرماه اتفاق میافتد، نیاز دارد.
«جواد قرائی» میافزاید: 3 دوره آبیاری هم پس از برداشت صورت میگیرد، به
طوری که به محض برداشت که عمدتاً در نیمه دوم آذرماه انجام میشود، آبیاری
انجام و 2 نوبت بعدی به ترتیب در اواسط بهمن ماه و نیز در ایام عید صورت
میگیرد.
وی با بیان این که پیاز زعفران حدود 8 تا 9 سال عمر میکند و باروری دارد،
تصریح میکند: معمولاً در هر هکتار، 7 تا 8 تن پیاز زعفران کشت میشود و
به ازای هر هکتار کاشت پیاز در مدت 6 سال، شاهد برداشت حدود 15 تن پیاز
خواهیم بود که معادل 2 برابر میزان کشت اولیه است.وی ادامه میدهد: بر همین
اساس نیز پیش بینی میشود که استان یزد تا حدود 3 سال دیگر در تولید
پیاز زعفران به خودکفایی برسد و دیگر نیازی به خرید آن از دیگر استانها
همچون خراسان رضوی نداشته باشد.
این تولیدکننده 30 ساله، اظهارمیکند: البته در حال حاضر به لحاظ میزان کم
سطح زیرکشت استان نسبت به استانهایی چون خراسان رضوی، به منظور کشت این
گیاه مجبور به خرید پیاز از خارج استان هستیم.قرائی با اشاره به فصل کاشت
زعفران، بیان میکند: زمان کاشت زعفران در استان از اواسط خرداد شروع
میشود و تا اوایل مهرماه ادامه دارد.
خاک حاصلخیز یزد
این تولیدکننده زعفران که با استان یزد به منظور تولید پیاز زعفران همکاری
دارد، میگوید: یزد خاک حاصلخیز و خوبی برای کشت زعفران دارد.وی میافزاید:
البته این مساله در شهرستانهای مختلف استان متفاوت است. ممکن است خاک
بخشی از استان، برای کشت زعفران مناسب باشد و خاک منطقهای دیگر چندان
کیفیت لازم را نداشته باشد. بر همین اساس در حال بررسیهای لازم در
شهرستانهای خواستار تولید پیاز زعفران هستیم.
قرائی با اشاره به ویژگیهای حاصلخیزی خاک برای کشت پیاز زعفران، اظهار
میکند: در صورتی میتوان گفت که خاک برای کشت زعفران حاصلخیز است که دارای
PH بین 7 تا 8 باشد.
وی با بیان این که زعفران به شدت به شوری خاک و آب حساس است، میگوید: در
صورتی که شوری خاک یا آب بیش از اندازه باشد، این گیاه به خوبی رشد
نمیکند.
این کشاورز جوان به مقاومت طلای سرخ در مقابل گرما و سرمای شدید آب و هوایی
اشاره و عنوان میکند: زعفران گیاهی است که در مقابل هوای منفی 40 درجه و
مثبت 20 درجه سانتیگراد، مقاومت لازم را دارد.
آموزش رایگان کشت زعفران
این تولیدکننده زعفران از آموزش رایگان کشت زعفران به کشاورزان متقاضی خبر
میدهد و اعلام میکند: در کنار تامین پیاز زعفران به کشاورزان یزدی،
آموزشهای لازم نیز به این افراد به منظور نحوه کشت صحیح و نکات مربوطه در
این مورد داده میشود.
وی در این باره میافزاید: وسایل لازم در این مورد نیز به طور امانی در
اختیار کشاورزان قرار میگیرد تا کشت مطلوبی صورت دهند و تنها هزینه به
امانت گرفتن این عدوات از کشاورز اخذ خواهد شد.
قرائی کاشت زعفران را به 2 صورت دستی و ماشینی میخواند و بیان میکند:
البته در کاشت دستی با توجه به این که پیاز به طور صحیح در خاک قرار
میگیرد، قسمت سبز رنگ آن به راحتی رشد میکند.وی ادامه میدهد: اما در
کشت نوع دوم که با تراکتور انجام میشود، پیازها در خاک به صورت درهم قرار
میگیرند. با توجه به این که پیاز ممکن است به طور برعکس کشت شود، حدود یک
سال زمان میبرد تا به شرایط مطلوب جایگیری در خاک برسد و جوانه پیاز به
سمت سطح خاک قرار گیرد.
این تولیدکننده در این باره میافزاید: با توجه به این که کشت دستی، به
کارگران بیشتری نیاز دارد و زمانبر است، استفاده از این کشت تنها برای
متراژهای پایین مقرون به صرفه است؛ چرا که هر هکتار کشت دستی با 10 کارگر
حدود 4 روز به طول میانجامد ولی همین مقدار کار با تراکتور تنها در یک
روز انجام میشود.وی به کشاورزان در مورد خرید پیاز مطلوب نیز توصیه
میکند: بهتر است پیاز برای کشت حداقل 8 گرم باشد و از پیاز ریز استفاده
نشود. همچنین از کشت پیاز در خاک با رطوبت زیاد خودداری و دقت شود که برای
کشت مطلوب از پیاز تیجدار استفاده نشود.
قرائی با تاکید بر این که باید سعی شود در مواقع گرم بودن هوا از کشت پیاز
خودداری شود، میافزاید: با توجه به گرم بودن طبع پیاز، کشت در هوای گرم
همچون نیمههای تیرماه، موجب پوسیدگی آن میشود. بنابراین بهتر است در چنین
مواقعی کشت پیاز به تعویق بیفتد و به اواسط مرداد یا شهریورماه موکول شود.