«احمد پهلوانیان» در این نشست «رُما» را یکی از بهترین آثار کوآرون عنوان و اظهار کرد: میتوان گفت این اثر شخصیترین کار این فیلمساز است؛ از دو جهت؛ یکی بحث سینمای مؤلف که ما خود کارگردان را میبینیم و متن و کارگردانی تألیف اوست و تمام شخصیت وی در این فیلم تجلی پیدا میکند، از جهت دیگر هم شخصی است. چون فضا و عناصر روایت، صحنهآرایی، طراحی و اکسسوار و حتی برخی میزانسنها برگرفته از دوران کودکی کارگردان درحاشیه مکزیکوسیتی است .
وی با بیان این که یک فیلم به طور اتفاقی در جشنوارههای معتبر دنیا موفق نمیشود، افزود: اگر فیلمی مانند رُما نامزد دریافت جوایز متعدد در جشنوارهها و برنده شیر طلایی هفتاد و پنجمین جشنواره بینالمللی فیلم ونیز شده، اتفاقی نبوده، یک چیزی در آن وجود دارد که در رقبایش نیست .
مدیرکل صدا و سیمای مرکز یزد با اشاره به سکانس پلانهای فیلم گفت: برخی سکانس پلانهایی که کارگردان جلو چشم مخاطب قرار داده به قدری جدی، اساسی و در دنیای سینما، خارق العاده است که حتی آلفرد هیچکاک هم در مقابلش حرفی برای گفتن ندارد.
پهلوانیان تصریح کرد: کوآرون این فیلم را به سرپرستش به نام «لیبو» که اهل روستایی فقیرنشین در مکزیک بوده تقدیم میکند. لیبو جزوی از خانواده آنها بوده و کوآرون با مراقبت او بزرگ شده و شخصیت «کلوئه» (خادم خانه) در فیلم نیز تجسم لیبو است با این تفاوت کوچک که کارگردان دوران کودکی خود را در خانوادهای مرفه و ثروتمند سپری کرده ولی شخصیتهایی که در فیلم مشاهده میکنیم در طبقه متوسط زندگی میکنند .
این کارشناس ادامه داد: کلوئه بازیگر نیست و کارگردان برای پیدا کردن چنین شخصیتی، دهها روستا را جستجو میکند و برای این که او احساس غربت نکند و راحتتر بازی کند، دوستش را نیز همبازیاش قرار میدهد در حالی که در ابتدا جزو متن نبوده است .
وی با اشاره به این که این فیلم کاملا شخصی است و کارگردان میخواسته خودش را روایت کند گفت: طراحی صحنه تا نوع نگاه کارگردان و تصویربرداری سیاه و سفید نشانگر این واقعیت است، من پیش از این فیلم، ندیدم از کوآرون به عنوان مؤلف یاد کرده باشند، او در این اثر به نوعی گذشته خودش را که اوایل دهه هفتاد اتفاق افتاده روایت میکند. البته دو نوع تعبیر در اینباره وجود دارد؛ یکی به تعبیر من دچار ذوق زدگی نوستالژی است و بعضیها به او انتقاد کردند که دچار آن شده و سینما را فدای حس شخصی خود کرده است. در نگاه دوم به نظر من کوآرون دارد حوادث آن دوران را برای یک مقصود و هدف بالاتر روایت میکند و آن این است که آنچه در آن دوران دیده و خیلی وقتها برایش بیمعنا بوده اکنون دارد آنها را معناسازی میکند و نگاه من هم همین است؛ او دچار ذوق زدگی نوستالژی نشده بلکه دوران کودکیاش را معنا سازی میکند. کارگردان در ابتدای فیلم برای مخاطب، کاشت میگذارد و سپس میخواهد آنها را برای ما معناسازی کند. این معناسازی زمانی بیشتر به چشم میآید که میبینیم اتفاقات یک زندگی را در بستر سیاسی و اجتماعی طرح میکند و گاهی آنها را به هم گره میزند .
این مقام مسئول با بیان این که برخی رُما را فیلمی نزدیک به نئورئالیسم و بعضی رئالیسم میدانند اظهار کرد: چندین مشخصه نئورئالیسم در این فیلم وجود دارد از جمله؛ فرم سیاه و سفید و نوع نور پردازی تا رویکرد اخلاق محور که کارگردان در پی آن است .
پهلوانیان با بیان این که شخصیت مرد (دکتر) فیلم، حقیر و پست است افزود: او خانواده را با فرزندان کوچک رها میکند و ورود و خروجش هم برای ما با یک پلشتی همراه است و شخصیت دوم مرد فیلم نیز همین خصوصیات را دارد .
وی ادامه داد: در کنار آنها دو شخصیت زن؛ سوفیا (بانوی خانواده و تحصیل کرده) و کلوئه (خادمی که از روستا آمده) در جاهایی شکست میخورند اما در نهایت به این نتیجه میرسند که باید بدون پشتوانه مردی زندگیشان را اداره کنند، البته موفق هم میشوند و وابستگیهای خود را خیلی خوب قطع میکنند .
مدیر کل صدا و سیمای مرکز یزد با بیان این که کوآرون در فیلمش شخصیت پردازی نکرده و همیشه از شخصیتها دور است و همه نماها نیز لانگ یا مدیوم است گفت: کارگردان نمیخواهد مخاطب با شخصیت، همذاتپنداری کند بلکه میخواهد بیننده، داور و ناظر باشد .
این کارشناس با اشاره به موفقیت فیلم در تبدیل محتواهای مد نظر به فرم تصریح کرد: ما کلوئه را عضو خانواده میبینیم در حالی که خادم است و این طور نیست که او در سطح پایین و خانواده، بالاتر باشد و باز همین را به فرم تبدیل کرده است .
وی در همین رابطه گفت: کلوئه به عنوان خادم خانواده، فقط خادم خانواده نیست بلکه خادم فیلم هم هست؛ یعنی مفاهیمی را به ما منتقل میکند بدون این که ما دلمان برایش بسوزد. یک قهرمان یا ضد قهرمان وقتی حس خوب یا بد یا یک مفهومی را به ما میدهد یک چیزی از ما میگیرد و ما با او میخندیم یا گریه میکنیم ولی کلوئه خیلی چیزها به ما میدهد بدون این که چیزی را از ما بگیرد و این نشان دهنده این است که محتوای مد نظر کارگردان به صورت دقیق به فرم تبدیل شده است .
مدیر کل صدا و سیمای استان، فیلمبرداری، چیدمان صحنه و میزانسنها را از نکات برجسته فیلم عنوان کرد و گفت: همه سکانسها، پلانها و فریمها آنقدر پر از نقش است که بیننده نمیتواند هیچ لحظه آن را از دست بدهد، هر گوشهای از فیلم که نگاه کنیم دارد با ما حرف میزند .
وی با بیان این که بعضیها معتقدند فیلم، درام ندارد ادامه داد: سینمای دراماتیک سینمای جذابی است ولی لزومی ندارد سینما، درام داشته باشد .
این کارشناس بیان کرد: کارگردان یک سری نشانهگذاریها انجام داده که شاید میخواسته بعدها معناسازی کند ولی نتوانسته؛ یعنی کاشت داشته ولی برداشت نداشته و به اعتقاد من نتوانسته به خوبی برای برخی سکانسها معناسازی کند .
هنرمندان و سینماگران نیز در خلال برنامه نظرات، دیدگاهها و پرسشهایی پیرامون فیلم بیان کردند که دکتر پهلوانیان به سؤالهای مطرح شده پاسخ داد .
گفتنی است؛ نشست اکران و تحلیل فیلمهای منتخب ایران و جهان سهشنبه هر هفته، ساعت 18 در نارنجستان هنر حوزه هنری یزد واقع در ابتدای خیابان آیت الله کاشانی، کوچه آزادی برگزار میشود .