فصل تابستان و خطر جدی عفونت‌هاي ‌روده‌اي‌

فصل تابستان است و به دليل تعرق زياد بدن، سيستم بدن مداوم نياز به مايعات دارد كه بسياري از ما ممكن است هر نيم ساعت يا يك ساعت احساس تشنگي و يا حتي گرسنگي كنيم و درصدد رفع آن برآييم.

مسلم است كه بايد نسبت به آبي كه مي‌نوشيم و يا غذايي كه مي‌خوريم از سلامت و بهداشت آنان اطمينان حاصل كنيم زيرا بيماري‌هاي روده‌اي در اين فصل در كمين افراد هستند و باتوجه به مشغله‌هاي زندگي ممكن است در تمام طول روز در منزل نباشيم و آب يا غذا را از بيرون تهيه كنيم.

كارشناسان بهداشت هشدار مي‌دهند كه بيماري‌هاي روده‌اي مهم‌ترين بيماري‌هايي هستند كه سلامت انسان را به خطر مي‌اندازند، اين بيماري‌ها از طريق خوردن آب و مواد غذايي وارد بدن انسان مي‌شوند و روده را مختل مي‌كنند. اين بيماري‌ها جزو قديمي ترين بيماري‌هاي شناخته شده هستند و ارتباط با فقر و توسعه نيافتگي دارند، بيماري‌هاي عفوني جزو اين رده بيماري‌ها هستند كه در طي سه دهه گذشته در جهان كاهش چشمگيري داشته كه به پيشرفت علم و تكنولوژي بر مي‌گردد و كشف آنها توانست توانايي توليد آنتي بيوتيك‌ها و اقدامات درماني لازم و اقدامات پيشگيرانه را به حداقل برساند.

• آبی برای نوشيدن مناسب است که از نظر ظاهری قابل قبول بوده، فاقد کدورت، رنگ، بو و مزه محسوس باشد و از ميکروبها و مواد معدنی و آلی که اثرات سو ء بر سلامت مصرف کنندگان دارند، عاری بوده و يا مقدار آنها از حد معينی تجاوز نکند. برخی از آلودگيهای آب ممکن است بوسيله چشم قابل رويت نباشد که برای تشخيص آن احتياج به وسايل و تجهيزات آزمايشگاهی می باشد. آب يکی از طرق عمده انتقال آلودگيها از جمله آلودگی مدفوعی می باشد. شايع ترين راه ايجاد بيماری خوردن آب آلوده است. استفاده از آب آلوده برای شستشوی ميوه ها و سبزيجات و استحمام از ديگر راههای ايجاد بيماری هستند. حصبه و وبا از انواع بيماريهای ميکروبی، فلج اطفال و يرقان از گروه بيماريهای ويروسی، بيماريهای آميبی و انگلی در نتيجه مصرف آب آلوده می توانند ايجاد شوند. برخی از بيماريها نيز می توانند ناشی از استحمام يا شنا کردن در آب آلوده باشند.

بار عمومي بيماري‌هاي روده‌اي با توجه به بالا رفتن سطح سواد و آگاهي مردم در زمينه بهداشت در جهان رو به كاهش است و كشورمان در مقايسه با همسايه‌هاي غربي، شمالي و شرقي وضعيت خوبي دارد، اما قابليت اين را نيز داريم كه وضعيت خود را به كشورهاي توسعه يافته نزديكتر كنيم. وقتي سطح سواد عمومي بالا مي‌رود و مردم نكات آموزشي را مطالعه مي‌كنند و پيام‌هاي بهداشتي به آنها منتقل مي‌شود، شاخص‌هاي بهداشت بالاتر مي‌رود و بيماري‌هاي روده‌اي قابل كنترل‌تر است، در كشور بيماري‌هاي عفوني روده‌اي از جمله وبا، اسهال‌هاي خوني، باكتري‌هاي انگلي و حصبه از مهم‌ترين بيماري‌هايي هستند كه طي سال‌هاي گذشته باعث مرگ و مير بسياري شدند و باعث شد يك تاريخچه هراس آوري براي مردم ايجاد شود.

در فصل تابستان مواد غذايي بيشتر در معرض فاسد شدنهستند دماي زير پنج درجه و بالاي 60 درجه براي رشد ميكروب‌ها در مواد غذايي مناسب نيستند و در تابستان رشد ميكروب در غذا مناسب است و با توجه به اين‌كه در اين فصل مسافرت افزايش مي‌يابد و مردم غذا را از بيرون تهيه مي‌كنند و يا اين‌كه غذايي كه در منزل طبخ شده را با خود حمل مي‌كنند به دليل اين‌كه چند ساعت خارج از يخچال نگهداري مي‌شود باعث ايجاد مسموميت غذايي مي‌شوند. مصرف مواد غذايي خام مثل سبزيجات به همراه غذا براي بدن مفيد است، اما بايد توجه كرد نشستن با دقت و خوب انواع سبزيجات مثل كاهو و كلم براي تهيه سالاد ممكن است باعث ابتلا به بيماري‌هاي روده‌ايباشد كه بايد ضدعفوني و تميز شسته شود. گاهي اوقات مي‌بينيم افراد كاهو را كه با گل و فاضلاب آبياري مي‌شود و لابه‌لاي آنها ميكروب در تخم انگل‌ها جا گرفته است بدون اين‌كه خوب ضدعفوني كنند مصرف مي‌كنند و اين باعث ايجاد بيماري كيست هيدراتيك مي‌شود. بيماري كيست هيدراتيك توسط كرم ايجاد مي‌شود كه محل زندگي آن روده سگ است. وقتي در مزارع سگ‌ها فراوان هستند، بسياري از اينها آلوده بوده و اين كرم‌ها در روده سگ تخم مي‌ريزد و در مدفوع سگ آلوده شده و افراد در اثر خوردن تخم انگل از طريق سبزيجات، كاهو و كلم دچار كيست هيدراتيك مي‌شوند. مردم بايد پس از پاك كردن انواع سبزي، آنها را در ظرفي قرار داده و مقداري مايع يا كلر بريزند تا به مدت 5 دقيقه باقي بماند، پس از آن سبزي‌ها را كاملا شستشو دهند به‌طوري كه كفي روي آنها باقي نماند تا كاملا آلودگي در آنها برطرف شود.
همچنین شستشوي دست‌ها پس از اجابت مزاج و قبل از طبخ غذا و غذا خوردن در پيشگيري از بيماري‌هاي روده‌اي كه در تابستان بسيار شايع هستند، موثر مي‌باشد. بسياري از اوقات مشاهده مي‌كنيم خانواده‌ها كه براي تفريح به فضاي سبز يا خارج از شهر مي‌روند، زنان خانواده با همان دست‌هايي كه به خاك، چمن و علف تماس داشته غذا تهيه و يا آماده مي‌كنند در حالي‌كه با كمي صابون و مقداري آب به سادگي مي‌توان دست‌ها را تميز كرد و به دور از بروز بيماري روز خوش و سالمي را گذراند. همچنین براي درمان افرادي كه دچار اسهال و استفراغ مي‌شوند و آب و مايعات بدنشان از دست رفته است، مي‌توان براي تامين مايعات از محلول‌هاي خوراكي او آر اس (O R S)استفاده كرد. اين افراد همچنين نياز به سرم درماني زير نظر پزشك دارند، اما نوع سرمي كه به آنها تزريق مي‌شود مهم است، زيرا بعضي از سرم‌ها وضعيت بدن بيمار را بدتر مي‌كنند. تجويز آنتي بيوتيك‌ها نيز بايد با احتياط و دقت باشد،زيرا تجويز آن باعث طولاني شدن اسهال و يا افزايش مقاومت ميكروبي مي‌شود. در بحث استفاده از داروهاي ضد اسهال نيز داروخانه‌ها تعدادي قرص اسهال مي‌دهند و اينها داروهايي نيستند كه توجيه علمي داشته باشند و تجويز آنها غيرضروري و مضر است. گاهي اوقات براي اين‌كه دفعات اسهال فرد كم شود مقداري از تركيبات ترياك به بيمار مي‌دهند كه اين ماده باعث مي‌شود عضلات جدار روده‌ها كم شود و ظاهرا اسهال فرد كمتر شود در حالي‌كه خطرناك‌ترين حالت است و روده‌ها فلج نسبي مي‌يابند و اسهال ادامه مي‌يابد. رعايت بهداشت فردي، شستشوي دست‌ها با آب و صابون، نوشيدن آب سالم و خوردن غذاي سالم و بهداشتي هميشه و همه حال مانع از بروز بيماري‌هاي عفوني روده‌اي كه اثرات جبران ناپذيري بر فرد داشته و هزينه‌هاي درماني آن بسيار سنگين است.