به گزارش تابناک گلستان- فاطمه عبدی: کشت پاییزه در بخش کشاورزی فرآیندی مهم و اثرگذار در تولیدات کشاورزی به ویژه محصولات زراعی است.
چرخه مهم و زیربنایی تولید و بخش زراعی با توجه به اقلیم حاکم بر کشور و شروع سال آبی از مهرماه با شروع فصل پاییز با عنوان کشت پاییزه آغاز می‌شود و دستیابی به اهداف اقتصادی و تولید بهینه در آن نیازمند برنامه‌ریزی همه‌جانبه با لحاظ نمودن همه عوامل موثر در چرخه کشت پاییزه است.
اما وضعیت موجود چیست و به کجا خواهیم رسید؟ متاسفانه در عرصه کشاورزی کشور برای کشت پاییزه، قریب به اتفاق صرفا تابع چرخه تکراری کشت محصولات خاص مانند گندم، جو و محصولات زراعی با پایه دیم است.
* «کمبود سوخت» مهمترین مشکل کشاورزان در کشت محصولات پاییزه
کشاورز نمونه گلستانی در گفتگو با خبرنگار فارس، مهمترین دغدغه کشاورزی را "کمبود سوخت" و "تاخیر در تحویل و توزیع سوخت" ادوات کشاورزی عنوان می‌کند و می‌گوید: یکی از مشکلات اساسی ما در حوزه زراعی، کشاورزی، باغی و حتی در مرغداری‌ها و دامداری‌ها، کمبود میزان سوخت و تاخیر در تحویل و توزیع این فرآورده نفتی است. این موضوع ارتباط مستقیم با جهادکشاورزی ندارد و این معضل مربوط به شرکت پخش فرآورده‌های نفتی منطقه گلستان است که متاسفانه پاسخگوی کشاورزان نیستند.
علی جندقی اظهارکرد: ادوات کشاورزی موجود در استان گلستان فرسوده است و عمر آن‌ها برای ارائه خدمت به پایان رسیده‌است، از طرفی قیمت ماشین‌آلات و ادوات کشاورزی بسیار بالا بوده و تسهیلات بانکی حتی با کارمزد بالا نیز قطع شده‌است و کشاورزان نقدینگی مناسب برای خرید این ماشین‌آلات را ندارند.
وی تصریح کرد: کمبود سوخت موردنیاز ادواتی که همواره معیوب و فرسوده است، هزینه‌های کاشت، داشت و برداشت را افزایش داده‌است که با قیمت خرید محصولات کشاورزی همگانی و تعادل خوبی ندارد.
کشاورز نمونه گلستانی خاطرنشان‌کرد: به لحاظ میزان بذر و کود در استان در حال حاضر مشکل خاصی وجود ندارد، اما کیفیت سم‌های موجود در بازار بسیار کاهش یافته و قیمت آن‌ها افزایش پیدا کرده‌است.
این کشاورز که سالانه بیش از ۸۰ هکتار از اراضی کشاورزی خود را به کشت محصولات گندم، جو، ذرت علوفه‌ای و کلزا اختصاص می‌دهد، گفت: برای هر تراکتور در هر فصل هزار لیتر سوخت گازوئیل تعلق می‌گیرد که بطور میانگین روزانه حدود ۱۲ لیتر می‌شود که این میزان بسیار کم است.
* پرداختی «طلب کشاورزان» از محل محصول کلزا چه شد؟
متاسفانه یکی دیگر از مشکلات کشاورزان عدم پرداخت به موقع دولت در قبال خرید تضمینی محصولات کشاورزی گندم و جو است.
یکی دیگر کشاورزان نمونه گلستانی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری فارس گفت: متاسفانه با وجود همه برنامه‌ریزی‌های انجام شده توسط دولت، طلب کشاورزان گلستان از محل تحویل محصولات کشاورزی به دولت بسیار دیر پرداخت شود و این امر سبب می‌شود تا کشاورزان در خرید کود، بذر و سم برای کشت پاییزه با مشکل مواجه شوند.
حاجی سارانی اظهارکرد: متاسفانه هنوز کشاورزان گلستانی هزینه محصولات کلزا خود را دریافت نکردند و دولت بذر، کود و یا سم موردنیاز کشاورزان برای کشت پاییزه را به‌صورت اقساطی تحویل نمی‌دهد.
وی تصریح کرد: متاسفانه اغلب سم‌های موجود در بازار برای استفاده در مزارع کشاورزی و زراعی تقلبی بوده و باعث کاهش میزان کمی و کیفی تولیدات کشاورزی می‌شود.
* صدور گواهی تایید برای ۴۰ هزار تن بذر گندم در گلستان
موضوعی مهم در کشت محصولات زراعی، بذر مناسب و گواهی شده است که می‌بایست کارشناسان مرکز تحقیقات کشاورزی با انجام آزمایشات لازم بر روی ارقام مختلف، این بذر‌ها را تایید و گواهی کنند.
مدیر زراعت سازمان جهادکشاورزی نیز در گفتگو با خبرنگار فارس گفت: گواهی تاییدیه برای ۴۰ هزار تن بذر گندم توسط کارشناسان جهادکشاورزی و مرکز تحقیقات کشاورزی استان صادر شد.
محمد ناظری اظهارکرد: ۱۴ رقم جدید از جمله غلات، دانه‌های روغنی، حبوبات، گیاهان علوفه‌ای به بهره‌برداران حوزه زراعی معرفی شده‌است.
وی تصریح کرد: هرساله بیش از ۵۰۰ هزار هکتار از اراضی زراعی استان گلستان به زیر کشت پاییزه محصولاتی مانند گندم، جو، دانه‌های روغنی و دیگر محصولات می‌رود.
* اقلیم مناسب امسال گلستان برای کشت محصولات پاییزه
همچنین یکی از عوامل مهم طبیعی در کشت محصولات زراعی میزان بارش، دمای هوا و شرایط اقلیم منطقه است که می‌تواند در زمان و نوع کشت تاثیرگذار باشد.
مدیرکل هواشناسی گلستان در این رابطه به خبرنگار فارس گفت: در مهرماه امسال با ورود به فصل پاییز و شروع کشت پاییزه شاهد بارش‌های خوبی در استان گلستان بودیم و با اینکه در اوایل آبان میزان بارندگی مناسب نبود، اما یکشنبه ۱۴ آبان ماه و سه‌شنبه ۱۶ آبان ۱۴۰۲ شاهد بارش‌های خوبی در استان خواهیم بود.
امان محمد کمالی اظهارکرد: پیش‌بینی می‌شود علیرغم خشکسالی‌ها در سال‌های گذشته امسال بارش‌های بیش از نرم داشته‌باشیم و تا پایان پاییز شرایط خوبی برای کشت پاییزه محصولات کشاورزی به لحاظ میزان بارش به وجود آید.
وی تصریح کرد: در فصل زمستان امسال پیش‌بینی می‌شود درجه دمای هوا بین نیم تا یک درجه نسبت به سال‌های گذشته و نرم طبیعی افزایش پیدا کند.
* کشت محصولات پاییزه در بیش از ۳۴ هزار هکتار از اراضی کشاورزی گلستان
تهیه بذر، کود و سم، اصلاح الگوی کشت، آزمون خاک، اجرای طرح‌های مختلف در راستای تولید با کیفیت و مشارکت کشاورزان از جمله عوامل مهم در کشت محصولات زراعی و افزایش تولید در راستا خودکفایی و اقتصاد مقاومتی است.
برخی از عوامل مانند تهیه بذر، کود، سم و یا ارائه اصلاح الگوی کشت توسط کارشناسان از جمله وظایف جهادکشاورزی است، اما مشارکت کشاورزان در تهیه و کشت بذر سازگار در مزارع، استفاده از تجارب کارشناسان، نوع و میزان استفاده از بذر، کود و سم می‌تواند در میزان تولید محصولات کشاورزی چه کیفی و چه کمی تاثیرگذار باشد.
رئیس سازمان جهادکشاورزی گلستان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در گرگان گفت: برنامه‌های سازمان جهادکشاورزی استان گلستان در کشت پاییزه محصولات زراعی، بیش از ۳۶۰ هزار هکتار گندم، ۷۰ هزار هکتار جو، ۷۴ هزار هکتار کلزا، پنج هزارو ۳۰۰ هکتار سیب‌زمینی، هزارو ۲۰۰ هکتار شبدر و هزارو ۲۵۰ هکتار گلرنگ و دیگر محصولات کشاورزی است.
محمد برزعلی اظهارکرد: علاوه بر تهیه کود، سم و بذر موردنیاز کشاورزان برای کشت محصولات پاییزه که بر عهده جهادکشاورزی است، عواملی مانند تجهیز اراضی زراعی به سیستم نوین آبیاری، میزان بارندگی، تغییر اقلیم، نبود نقدینگی و سرمایه در گردش کشاورزان و خشکسالی می‌تواند در میزان کشت و تولید محصولات کشاورزی نقش بسزایی داشته‌باشد.
وی تصریح کرد: از ابتدای فصل پاییز تا دهم آبان ماه امسال، ۲۲ هزارو ۳۴۱ هکتار از اراضی کشاورزی گلستان به کشت کلزا و ۱۲ هزارو ۲۰۰ هکتار به کشت گندم و جو و در مجموع ۳۴ هزارو ۵۴۱ هکتار از اراضی به کشت محصولات پاییزه اختصاص پیدا کرده‌است.
* بذر کافی در گلستان برای کشت محصولات پاییزه
رئیس سازمان جهادکشاورزی گلستان با اشاره به خشکسالی‌های چند سال اخیر در استان گلستان خاطرنشان‌کرد: علیرغم خشکسالی‌های چندسال اخیر و کاهش میزان تولید بذر برخی از محصولات کشاورزی، امسال بذر گندم و جو موردنیاز کشاورزان با ارقام مختلف تهیه شده و مقداری هم مازاد بر نیاز کشاورزان ذخیره شده‌است تا کمبودی در حوزه بذور گندم، جو و کلزا در استان گلستان احساس نشود.
وی با بیان اینکه کمبودی در بذر مصرفی وجود ندارد، ادامه داد: برخی اوقات زمزمه می‌شود بذر کافی برای کشت بعضی از محصولات کشاورزی مانند گندم و جو وجود ندارد، در اصل رقمی از ارقام بذر این محصول به دلیل استقبال کشاورزان وجود ندارد.
برزعلی در تشریح این موضوع گفت: برای هر محصول کشاورزی بذر‌های مختلفی با ارقام گوناگون و مقاوم تهیه می‌شود تا با توجه به اقلیم منطقه و شرایط خاک از رقم مناسب استفاده شود. برخی از کشاورزان پیشرو که عملکرد تولید محصولات کشاورزی آن‌ها نسبت به بقیه کشاورزان بسیار خوب و بالا است، طی چندین سال کشاورزی از یک نوع رقم بذر استفاده می‌کنند که گا‌ها کشاورزان دیگر هم بدون توجه به حاصلخیزی خاک زمین زراعی خود، زمان کشت، میزان بارندگی و دیگر عوامل از همین بذر استفاده می‌کنند و به دلیل استقبال کشاورزان از یک نوع بذر، این رقم در منطقه کم می‌شود، در واقع ارقام مختلف بذر گندم، جو و یا کلزا وجود دارد، اما تنها یک رقم از این نوع بذر به خاطر استقبال کشاورزان تمام شده‌است، درصورتی که کشاورزان می‌توانند از دیگر ارقام موجود برای کشت محصولات پاییزه استفاده نمایند.
برزعلی گفت: جهادکشاورزی گلستان براساس پراکنش آفات بیماری محصولات کشاورزی در منطقه، ارقام مقاوم را تهیه می‌کند که سبب افزایش تولید محصولات شود، به طور مثال در سال گذشته استفاده از این ارقام سبب شد تا علیرغم خشکسالی‌ها، میزان تولید گندم استان از پیش‌بینی تولید ۴۰۰ هزار تن گندم به ۷۵۰ هزار تن افزایش پیدا کند.
* کانون‌های پایش برای کنترل آفات‌ها و بیماری‌ها در گیاهان راه‌اندازی شده‌است
برزعلی بیان کرد: برای حفظ نباتات و گیاهان برنامه‌هایی مانند راه‌اندازی کانون‌های پایش در استان انجام شده تا هر هفته کارشناسان در مزارع حضور یافته و آفات و بیماری‌ها را کنترل کنند و یا برنامه کنترل آفات را به کشاورزان ارائه دهند.
وی ادامه داد: از زمان شروع عملیات بوجاری بذور که در شهریورماه آغاز شد، نظارت بر دستگاه‌های بوجار شدت گرفت تا از توزیع هرگونه بذر آلوده به زمین‌های زراعی جلوگیری شود.
برزعلی ابرازکرد: تاکنون ۱۷ هزارو ۹۷۰تن بذر گندم و هزارو ۷۶۵ تن بذر جو ضدعفونی شده و در اختیار کشاورزان قرار گرفته‌است.
به گزارش خبرنگار فارس، بهبود و تسهیل در فرآیند کشاورزی در کشت پاییزه مستلزم فرآیند مدیریتی و اجرایی چند بعدی است که می‌بایست با در نظرگرفتن تمام جوانب از همه اهرم‌های موجود برای تحقق آن بهره برد که مهمترین آن، استفاده از فرصت الزامات قانونی موجود فرآوری بخش کشاورزی، بهبود ساختار اطلاعات و آمار پدیده‌های اقلیمی و ساماندهی بازار محصولات تولیدی است.