آنقدر زباله های شهری، تعدد خانه های مخروبه و کوه هایی که در حال برش هستند تا به ساختمان های فلزی و بتنی تبدیل شوند در روستای هدف گردشگری قلات جلوه گری می کند که آب و هوای مطلوب، رودخانه همیشه جاری و درختان سر به فلک کشیده توجه گردشگران را به خود جلب نمی کند و انگار دیگر حرفی برای گفتن ندارد!
اینجا قلات است؛ روستایی که توصیف زیبایی هایش نه تنها در اسناد و کتب تاریخی آمده بلکه بسیاری از سیاحان و گردشگران خارجی که در دوره های مختلف تاریخی به سرزمین فارس سفر کرده اند از جاذبه های طبیعی و زیبایی های روستای قلات که به کلات سرخ شیراز هم معروف بوده، دیدن کرده اند. روستایی که هم اینک به عنوان یکی از ۴۶ روستای هدف گردشگری فارس معرفی شده و در فصول مختلف سال نیز پذیرای گردشگران داخلی و خارجی است.
اما آنچه که این روزها با ورود به روستای قلات می توان دید ورودی ۲ هزار
و ۵۰۰ تومانی برای ارائه هیچ خدماتی و زباله های شهری است که در گوشه و
کنار بافت قدیم و رودخانه و آبشار دیده می شود. حال بگذریم از پرسه سگ های
ولگرد و خانه های مخروبه ای که به محل امنی برای فعالیت خلافکاران تبدیل
شده است.
گرچه خیابان اصلی روستا سنگفرش شده و با تخریب بسیاری از خانه
های قدیمی، پارکینگ های متعددی هم از ابتدای ورودی روستا ایجاد گشته اما
گردشگران با خودروهای سبک و سنگین و با پرداخت دوهزار و ۵۰۰ تومان می
توانند وارد روستا شوند و وقتی هم علت اخذ ورودی را از نگهبان می پرسی، در
جواب به خدمات رفاهی و اقامتی اشاره می کند که به گردشگران ارائه می گردد،
اما آنچه که گردشگران می بینند وجود زباله های شهری، سرویس های بهداشتی
نامناسب و سگ های ولگرد در گوشه و کنار روستا است.
قلات از جمله روستاهای هدف گردشگری و تاریخی استان فارس است که قدمتی طولانی دارد.بنابراین گزارش بقایای بناهای قدیمی که تاریخ برخی از آن‌ها به قرون پیش و بعد از اسلام مربوط می‌شود.
مردم روستای قلات به زبان فارسی و با لهجه محلی (قلاتی) سخن می‌گویند،روستای قلات در ناحیه کوهستانی استقرار یافته و بافت مسکونی متمرکزی دارد، خانه‌های روستائیان به صورت پلکانی در دامنه کوه بنا شده و درختان بلندی آن‌ها را در برگرفته است.
مصالح به کار رفته در خانه‌های قدیمی سنگ، خشت، گل، گچ و چوب و سقف آن‌ها نیز مسطح است، برخی از خانه‌ها در یک طبقه و برخی دیگر در دو طبقه ساخته شده‌اند.
موقعیت تفرجگاهی روستای قلات به رونق و آبادانی آن افزوده است به طوری
که در سال‌های اخیر بناها و خانه‌های مدرنی در این روستا ساخته شده و
سیمای قدیمی روستا را دگرگون کرده است.
بناهای جدید از مصالحی مانند سنگ، سیمان، آهن و آجر در چند طبقه ساخته می‌شوند.
شغل اکثر مردم روستای قلات دامداری، باغداری و فعالیت‌های خدماتی و صنایع دستی است.
گردو، بادام، انگور، انجیر، انار، زردآلو، آلو و گوجه سبز از محصولات باغی و فرآورده‌های لبنی مانند شیر، پنیر، کره و کشک نیز از محصولات دامی این روستاست؛ شیره انگور، رب انار و آبغوره از دیگر فرآورده‌های غذایی روستای قلات است.
محصولاتی از قبیل گیوه، سبد دستباف، گره (ظرف بافته شده) دولک، مشک (که برای خنک نگهداشتن آب به کار می‌رود) و وسایل چوبی از جمله تولیدات صنایع دستی این روستاست.
روستای کوهستانی قلات، چشم‌اندازها و جلوه‌های طبیعی زیبایی دارد و باغ‌های سرسبز و وسیع میوه در داخل و اطراف روستا، به ویژه در بهار و تابستان فضای دلپذیری برای گردشگری به وجود می‌آورد.
